✅ بررسی مذهب شهدای کربلا
📝 آیا همه شهدای کربلا شیعه بودند؟
📖 حبُ اهل بیت شیعه و سنی نمی شناسد . این محبت آنقدر زیاد است که تا پای بذل جان نیز می رسد . در کربلا بودند کسانی که شیعه نبودند ولی مالامال از عشق حسین بوده و جان خود را در راه ایشان فدا کردند .
📖 همه کسانی که همراه حضرت سیدالشهدا (ع) در کربلا به شهادت رسیدند شیعه نبودند . هرچند اکثر قاطع آنان از شیعیان بودند ، اما شماری از غیر شیعیان هم در میان آنان دیده میشود . کسانی هم که از کوفه برای جنگ با امام حسین (ع) آمدند شیعه نبودند. ابن زیاد با شناختی که از مردم کوفه داشت ، به شیعیانی که بر اثر ارعاب او به یاری امام حسین نیامدند ، الزام نکرد که حتما باید به کربلا بروند و با پسر پیامبر بجنگند .
📖 چون می ترسید که اگر اینها را در سپاه خود جای دهد ، حتما در کربلا به امام می پیوندند . ولی اهل تسنن را مجبور به جنگ با ابی عبدالله کرد . هرچند برخی از اهل سنت میخواستند با بهانه و تمارض ، از این جنایت بزرگ بگریزند اما ابن زیاد عذر آنان را نپذیرفت و همه آنان را اعزام کرد .
📖 اولین فردی که با قطعیت میشود گفت از شیعیان نبوده و به امام حسین (ع) پیوسته ، «زهیر بن قین بجلی» است . زهیر نه تنها شیعه نبود بلکه عثمانی بود . عثمانی ها نسبت به حضرت امیر (ع) بدبین بوده و حتی کینه می ورزیدند . بر اثر تنبّهی که همسر زهیر در او ایجاد کرد ، متحول شده و به امام پیوست ، ولی هیچ دلیل و نقلی وجود ندارد که نشان دهد زهیر شیعه شده باشد. حتی وقتی میخواهد همسر خود را طلاق بدهد، بر اساس فقه اهل تسنن او را طلاق میدهد نه فقه شیعه .
📖 لذا در تاریخ و مقاتل هیچ نکته ای که دلالت بر شیعه شدن او بکند پیدا نمیشود . البته تنها جایی که اشاره به نام مقدس حضرت علی (ع) میکند ، در رجزهایی است که در صحرای کربلا خوانده و به یاری فرزند رسول خدا و علی مرتضی افتخار کرده است .
📖 دومین فرد «حر بن یزید ریاحی» است . او نه تنها شیعه نیست که حتی یزید را امام خود دانسته و راه را بر امام حسین (ع) بست . او با احتجاجات امام (ع) فهمید که اشراف کوفه چه خیانتی کرده اند . لذا متحول شد و چون بهره ای از جوانمردی داشت ، مقابله با فرزند رسول خدا که مظلوم واقع شده است را روا ندانست و به یاری امام حسین (ع) آمد .
📖 فرد دیگر «یزید بن زیاد بن مُهاصر کِندی»، معروف به «ابوالشعثا کندی» است . وی در لشکر عمر بن سعد بود . احتجاجات امام (ع) هم تاثیری در او نکرد. اما همین که دید جنگ در آستانه شروع است و گروهی اندک به خاطر حفظ آرمانهای خود از جانشان دست شستند و در برابر لشگر ۳۰ هزار نفری ایستاده اند ، این جنگ را ناجوانمردانه دانست و نخواست در این جنایت حضور پیدا کند و به یاران امام حسین (ع) پیوست .
📖 نزد امام آمد و گفت تصمیم گرفته ام به یاری شما بیایم . هیچ بحثی از اینکه شما امام حق و رهبر الهی و پیشوای سوم هستید در میان نیست. فقط بحث این است که ایستادن در برابر مرد بزرگ و مظلومی چون حسین بن علی جایز نیست .
📖 دو برادر دیگر وجود دارند به نامهای «سعد بن حارث» و «ابوالحَتوف بن حارث» که نه تنها شیعه نبودند ، بلکه تصریح شده که از خوارج بوده اند . این افراد تا عصر عاشورا هم تا با امام (ع) جنگیدند ، ولی متحول شده و گفتند چگونه فرزند رسول خدا را بکُشیم و در روز قیامت از رسول خدا بخواهیم که ما را شفاعت کند ؟! لذا به سپاه امام حسین (ع) پیوستند . حتی هنگامی که صفوف دشمن را می شکستند و به جبهه حق می پیوستند، شعارشان همان شعار خوارج بود: «لاحکم الّا للّه و لا طاعه لمن عصی » .
📖 فرد دیگر که بعید است شیعه باشد ، «عبدالله بن عمیر کلبی» است . اگر وی ارادتی به امام (ع) نشان میدهد نه از باب اینکه ایشان را امام خود بداند ، بلکه به عنوان فرزند رسول خدا برای ایشان حرمت قائل است . وی میخواست تحت امر ابن زیاد به جهاد با کفار برود. اما وقتی دید ابن زیاد با لشگری انبوه قصد جنگ با فرزند رسول خدا را دارد ، تکان خورد و تصمیم به یاری امام (ع) گرفت . معتقد بود که یاری امام ثوابی کمتر از جهاد با مشرکان ندارد .
📖 ۳۲ نفر از لشگریان عمر سعد نیز شبِ عاشورا گریختند و خود را به امام (ع) پیوستند . با توجه به اینکه گفتیم ابن زیاد برای جنگ با امام به شیعیان فشاری وارد نکرده بود، چه بسا این افراد از اهل سنت بوده و یا اینکه شیعه بوده و تقیه کرده اند . از میان آنها از افرادی مانند «جُبیل بن مالک تمیمی» ، «حارث بن امرء القیس کندی» ، «عبدالرحمن بن مسعود» ، «عبدالله بن بشیر خَثعمی» و «عمرو بن ضُبَیعه» ، در تاریخ نام برده شده است .
📖 البته اگر تحقیقات دقیق تری در تواریخ و مقاتل انجام بشود ، چه بسا که بیش از این افراد هم از اهل تسنن در سپاه امام حسین (ع) یافت شود .
#منابع
مقتل ابی مخنف ، تاریخ طبری ، ارشاد شیخ مفید ، الاخبار الطوال دینوری ، کامل ابن اثیر ، اعیان الشیعه .