﷽؛
♨️ اجماع فقها بر حرمت «ربا»
#پرسش
آیا می توان برای حکم به تحریم ربا به «اجماع فقها» استدلال کرد ؟
#پاسخ_اجمالی
تحريم ربا از نظر علماى شيعه بلكه جميع علماى اسلام مسلّم است و نه تنها آن را حرام دانسته اند ، بلكه منكر آن را مرتد خوانده اند ، و اين حكم را جزء ضروريات دين اسلام شمرده اند ؛ بنابراين اگر كسى با علم به ضرورى بودن حرمت ربا ، منكر آن شود از زمره مسلمين جهان خارج است .
#پاسخ_تفصیلی
تحريم ربا از نظر علماى شيعه بلكه جميع علماى اسلام مسلّم است ¹ و نه تنها آن را حرام دانسته اند ، بلكه منكر آن را مرتد خوانده اند ، و اين حكم را جزء ضروريات دين اسلام شمرده اند ؛ بنابراين اگر كسى با علم به ضرورى بودن حرمت ربا ، منكر آن شود از زمره مسلمين جهان خارج است.²
در حديثى مى خوانيم :
«بَلَغَ اَبا عَبْدالله(عليه السلام) عَنْ رَجُل اَنَّهُ كانَ يَأكُلُ الرِّبا و َيُسَمّيهِ اللِّباء فَقال: لَئِنْ اَمْكَنَنِيَ اللهُ مِنْهُ لاَضْرِبَنَّ عُنُقَهُ»؛
(يكى از ياران امام صادق(عليه السلام) مى گويد : به امام صادق (عليه السلام) خبر رسيد كه مردى رباخوارى مى كند و ـ از روى انكار و استهزا ـ ربا را «لباء» [اولين شيرى كه مادر به نوزادش مى دهد و مايه حيات اوست] مى نامد .
حضرت امام صادق(عليه السلام) فرمودند :
اگر خداوند مرا بر او مسلّط كند و او در دسترس من قرار گيرد گردن او را خواهم زد).³
به هر حال اجماع و اتّفاق همه علماى اسلام بر حرمت رباست ، بلكه اين حكم از ضروريات دين است.⁴
#پےنوشت
¹ در اين زمينه فقها بسيار سخن گفته اند كه به دو نمونه آن اشاره مى شود: الف: صاحب جواهر در كتاب پرارزش خود ـ كه هيچ فقيهى بى نياز از آن نيست - مى فرمايد: «الفصل السابع في الربا المحرّم كتاباً و سنّةً و إجماعاً من المؤمنين بل المسلمين بل لا يبعد كونه من ضروريات الدين فيدخل مستحلّه فى سلك الكافرين»؛ (ربا از نظر قرآن، احاديث معصومين(عليهم السلام) و اجماع شيعيان بلكه تمام مسلمانان حرام است؛ بلكه بعيد نيست كه از ضروريات دين باشد و منكر آن در زمره كافرين باشد)(جواهر الكلام في شرح شرائع الإسلام، نجفى، محمد حسن بن شيخ باقر بن شيخ عبد الرحيم، محقق/ مصحح: قوچانى، عباس و آخوندى، على، دار احياء التراث العربى، بيروت، بی تا، چاپ هفتم، ج 23، ص 332). ابن قدامه كه از فقهاى معروف اهل سنّت است مى گويد: «الربا في اللغة هو الزيادة... و هو محرّم بالكتاب و السنّة و الإجماع... و أجمعت الاُمّة على أنّ الربا محرّم»؛ (ربا در لغت به معناى زياده است... و از نظر قرآن و روايات و اجماع، حرام است)(المغني في فقه الإمام أحمد بن حنبل الشيباني، ابن قدامة المقدسي، عبد الله بن أحمد، دار الفكر، بيروت، 1405 قمری، چاپ اول، ج 4، ص 133).
² ضرورى به احكامى گفته مى شود كه هر تازه مسلمانى كه وارد جمعيّت مسلمانان مى شود پس از مدّت كوتاهى، پى مى برد كه اين حكم، يكى از احكام اسلام است؛ مثل وجوب نماز و حرمت شراب و ... .
³ الكافي، كلينى، محمد بن يعقوب بن اسحاق، محقق / مصحح: غفارى، على اكبر و آخوندى، محمد، دار الكتب الإسلامية، تهران، 1407 قمری، چاپ چهارم، ج 5، ص 147، باب (الربا).
⁴ گردآوری از کتاب: ربا و بانكدارى اسلامى، مكارم شيرازى، ناصر، تهيه و تنظيم: عليان نژادى، ابوالقاسم، مدرسه امام على بن ابى طالب(علیه السلام)، قم، 1380 شمسی، چاپ اول، ص 26.
🎆💎{ کارشناس احکام و مسائل شرعی حجت الاسلام والمسلمین سیدشمس الدین جوانمردی لنگرودی }💎🎆
@Javanmardi_langarudi
🔹أَللّهُمَّ صَلِّ عَلی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ عَجِّلْ فَرَجَهُمْ🔹