تذکر و انتقاد غیر از عیب جویی است ...ولی این مطلب غیر از مسئله  تذکر است که در شرایط خاصی حتی خود غیبت کردن جایز و بلکه مستحب می شود و احیانا ممکن است واجب بشود، در مواردی که وسیله ای است برای امر به معروف و نهی از منکر. ولی «بَلِ الانسانُ عَلی نَفْسِهِ بَصیرَةٌ»]بلکه انسان خود به وضع خویش بیناست [(قیامة/14) خود انسان بهتر می داند که آن وقتی که در یک جایی [تذکر می دهد و انتقاد می کند و عیب دیگری را می گوید آیا از این کار لذت می برد یا قصد اصلاح دارد.] مثلا اگر کسی گناهی را مرتکب می شود و از هیچ راهی نمی شود او را منصرف کرد و راهش منحصر شده به اینکه باید به مردم گفت، مخصوصاً اگر گناه گناه اجتماعی باشد، راهش منحصر است به این که به مردم گفته شود. مثل اینکه در مورد ظالم قرآن می فرماید: «لا یحِبُّ اللهُ الْجَهْرَ بِالسّوءِ مِنَ الْقَوْلِ اِلّا مَنْ ظُلِمَ» (نساء/148) خداوند دوست نمی دارد کسی درباره افراد بدگویی کند علنا (یعنی ندای بدگویی علیه افراد را بلند کند) مگر برای مظلوم در مقابل ظالم. مظلوم می خواهد دادخواهی کند. اینها موارد استثنایی است. ولی انسان خودش بهتر می داند که اگر عیب کسی را می گوید به خود او، پیش روی او، یا در مواردی پشت سر او، آیا لذت می برد از اینکه آبروی او را دارد می برد، یا واقعا قصد اصلاح دارد؛ نه تنها لذت نمی برد، بلکه از اینکه اینها را بازگو می کند و به زبانش می آورد ناراحت است ولی چاره ای ندارد از اینکه این حرفها را بگوید. پس اینها با یکدیگر اشتباه نشود. مرتضی مطهری،آشنایی با قرآن جلد ۱۴،تفسیر سوره همزه #معرفی_کتاب #کتابخوانی 🆔@MHSemati