📖 امام عليه السلام در اين گفتار جالب خود چهار دستور براى حُسن خط مى‌دهد؛ به كاتبش عبيداللّٰه بن ابى رافع مى‌فرمايد: «مركّب دوات خود را با گذاشتن ليقه در آن، تنظيم كن و نوك قلمت را طولانى نما و ميان سطرها فاصله بينداز و فاصلۀ بين حروف را كم كن كه اين به جلوه و زيبايى خط مى‌افزايد»؛ (وَ قَالَ عليه السلام لِكاتِبِهِ عُبيْدَاللّٰهِ بْنِ أبي رافِعٍ: اَلِقْ دَوٰاتَكَ، وَ أَطِلْ جِلْفَةَ قَلَمِكَ، وَ فَرِّجْ بَيْنَ السُّطُورِ، وَ قَرْمِطْ بَيْنَ الْحُرُوفِ فَإِنَّ ذٰلِكَ أَجْدَرُ بِصَبَاحَةِ الْخَطِّ)
🖋️ در زمان‌هاى گذشته براى نوشتن خط از دوات كه ظرف كوچكى بود استفاده مى‌كردند و مركب سياه در آن مى‌ريختند و براى اين‌كه مركب فراوانى به نوك قلم نيايد و حروف را زشت و كاغذ را سياه نكند قطعه پارچه يا پنبه‌اى در آن مى‌نهادند كه مركب را به خود مى‌گرفت و هنگامى كه قلم را در دوات وارد مى‌كردند مركب به مقدار نياز به نوك قلم مى‌چسبيد و مشكلى براى نوشتن حاصل نمى‌شد. آن چيزى كه براى جذب مركب در دوات مى‌نهادند ليقه مى‌ناميدند. بنابراين «اَلِقْ» كه فعل امر است به اين معناست كه ليقه در دوات بگذار.
✒️ از سوى ديگر براى تنظيم مركب قلم و جذب تدريجى آن براى نوشتن، در نوك قلم‌هايى كه از نى تراشيده بودند شكافى مى‌دادند. اين شكاف مقدارى مركب را در خود جاى مى‌داد و به‌تدريج بر صفحۀ كاغذ وارد مى‌كرد. اين شكاف در لغت «جِلْفَةَ» ناميده مى‌شود و اگر طولانى‌تر باشد مركب بيشترى به خود جذب مى‌كند و نويسنده مى‌تواند با يك بار فروبردن قلم در دوات كلمات بيشترى را آن هم به صورت يكنواخت بنويسد و اين هر دو به زيبايى خط كمك مى‌كند.
📜 «تفويج بين سطور» به اين معناست كه سطرها داخل هم نباشد و خواننده بتواند به راحتى آن‌ها را از هم جدا كند؛ زيرا هنگامى كه خطها به هم نزديك باشند افزون بر اين‌كه صفحۀ كاغذ سياه و زشت به نظر مى‌رسد خواننده نيز پس از پايان يك سطر، براى رفتن به سطر بعد گاه گرفتار اشتباه مى‌شود و دوباره به همان سطر قبل بازمى‌گردد.
...
#نهج_البلاغه_بخوانیم
╭───
│ 🌐 @Mabaheeth
╰──────────