قابل توجه اينكه مرحوم سيد رضى براى تأييد صدور اين گفتار حكيمانه از على عليه السلام بعد از آنى كه اشاره مىكند بعضى از مردم آن را از پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله نقل كردهاند مىگويد: «آنچه تأييد مىكند اين كلام از اميرمؤمنان عليه السلام باشد چيزى است كه ثعلب از ابن الاعرابى نقل كرده كه مأمون گفته است: اگر نبود كه على عليه السلام فرمود: اخبر تقله، من مىگفتم: اقله تخبر؛ دشمنش بدار تا او را بيازمايى»؛ (قال الرضيّ: و مِنَ النّاسِ مَن يَروي هذا للرَّسولِ صلى الله عليه و آله و مِمّا يُقَوّي أنَّهُ من كلام أميرالمؤمنين عليه السلام ما حكاه ثَعلَبُ عنِ ابْنِ الأعرابيّ: قال المأمونُ: لو لا أنّ عليّاً قال: «أخبُر تقلِه» لقُلتُ: اقْلِهِ تَخْبُرْ)
همين معنا (سخن مأمون) از ابوحيان توحيدى در البصائر و الذخائر و ابو نعيم در حلية الاولياء نقل شده است.
منظور مأمون اين بوده كه براى آزمودن مردم بايد از آنها فاصله گرفت و حتى اظهار تنفر و بيزارى كرد اگر عكس العمل شديدى نشان دادند معلوم مىشود لايق دوستى نيستند و اگر مدارا كردند افرادى صبور و شايستۀ دوستى مىباشند؛ البته جاى ترديد نيست كه كلام امام عليه السلام بر كلام مأمون برترى دارد. كلام امام عليه السلام ناظر به يك مسألۀ اجتماعى است و كلام مأمون در واقع يك مسألۀ سياسى است و منظورش اين است: بايد به همهكَس با بدبينى نگاه كرد تا عيوبشان آشكار شود؛ زيرا با خوشبينى، عيوب افراد آشكار نمىگردد و سياستمداران غالباً اصل را دربارۀ اشخاص و حوادث بر سوءظن و بدبينى مىگذارند.
#نهج_البلاغه_بخوانیم
╭────๛- - - - - ┅╮
│📱
@Mabaheeth
╰───────────