تعبیر به دو سوم قرآن، شاید به خاطر آنست که بخشى از قرآن توجه به خدا است، بخشى توجه به رستاخیز و بخش دیگرى احکام و دستورات است که بخش اول و دوم در سوره «حمد» آمده، و تعبیر به تمام قرآن به خاطر آن است که همه قرآن را از یک نظر در ایمان و عمل مى توان خلاصه کرد که این هر دو در سوره «حمد» جمع است. 3 ـ سوره حمد افتخار بزرگ پیامبر(صلى الله علیه وآله) جالب این که در آیات قرآن سوره «حمد» به عنوان یک موهبت بزرگ به پیامبر(صلى الله علیه وآله) معرفى شد ، و در برابر کل قرآن قرار گرفته است، آنجا که مى فرماید: «وَ لَقَدْ آتَیْناکَ سَبْعاً مِنَ الْمَثانی وَ الْقُرْآنَ الْعَظیم»؛ (ما به تو سوره حمد که هفت آیه است و دو بار نازل شده دادیم همچنین قرآن بزرگ بخشیدیم). قرآن با تمام عظمتش در اینجا در برابر سوره «حمد» قرار گرفته است، نزول دوباره آن نیز به خاطر اهمیت فوق العاده آن است. (5) همین مضمون در حدیثى از امیر مؤمنان على(علیه السلام) از پیامبر (صلى الله علیه وآله) نقل شده است که فرمود: «إِنَّ اللّهَ تَعالى أَفْرَدَ الإِمْتِنانَ عَلَیَّ بِفاتِحَةِ الْکِتابِ وَ جَعَلَها بِإِزاءِ الْقُرْآنِ الْعَظِیمِ وَ إِنَّ فاتِحَةَ الْکِتابِ أَشْرَفُ ما فِی کُنُوزِ الْعَرْش؛ (خداوند بزرگ به خاطر دادن سوره حمد، بالخصوص بر من منت نهاده و آنرا در برابر قرآن عظیم قرار داده و سوره حمد با ارزشترین ذخائر گنجهاى عرش خدا است). (6) 4 ـ تأکید بر تلاوت این سوره با توجه به بحث هاى فوق که تنها بیان گوشه اى از فضیلت سوره «حمد» بود، روشن مى شود: چرا در احادیث اسلامى در منابع شیعه و سنى این همه تأکید بر تلاوت آن شده است، تلاوت آن به انسان، روح و ایمان مى بخشد، او را به خدا نزدیک مى کند، صفاى دل و روحانیت مى آفریند، اراده انسان را نیرومند و تلاش او را در راه خدا و خلق افزون مى سازد، و میان او و گناه و انحراف فاصله مى افکند. به همین دلیل، در حدیثى از امام صادق(علیه السلام) مى خوانیم: «رَنَّ إِبْلِیسُ أَرْبَعَ رَنّات أَوَّلُهُنَّ یَوْمَ لُعِنَ، وَ حِینَ أُهْبِطَ إِلَى الأَرْضِ، وَ حِینَ بُعِثَ مُحَمَّدٌ(صلى الله علیه وآله) عَلى حِینِ فَتْرَة مِنَ الرُّسُلِ، وَ حِینَ أُنْزِلَتْ أُمُّ الْکِتاب؛ (شیطان چهار بار فریاد کشید و ناله سر داد، نخستین بار روزى بود که از درگاه خدا رانده شد، سپس هنگامى بود که از بهشت به زمین تنزل یافت، سومین بار هنگام بعثت محمّد(صلى الله علیه وآله) بعد از فترت پیامبران بود، و آخرین بار زمانى بود که سوره حمد نازل شد). (7)؛ (8) پی نوشت: (1). «مجمع البيان» و«نور الثقلين»، آغاز سوره حمد؛«بحار الانوار»، جلد 89، صفحه 237 (با اندكى تفاوت)؛«وسائل الشيعه»، جلد 6، صفحه 232، حديث 7813(چاپ آل البيت). (2).«مجمع البيان» و«نور الثقلين»، آغاز سوره حمد؛«بحار الانوار»، جلد 89، صفحه 259 (با اندكى تفاوت)؛«مستدرك»، جلد 4، صفحه 331، حديث 4807- 9(چاپ آل البيت). (3). تفسير«ابن كثير»، جلد 1، صفحه 9( دار المعرفة)؛«مشرق الشمسين بهائى عاملى»، صفحه 391 (مكتبة بصيرتى)؛«مجمع البيان»، جلد 1، صفحه 47، ذيل اسماء سوره«حمد» (مؤسسه اعلمى). (4). «مجمع البيان»، آغاز سوره حمد؛«بحار الانوار»، جلد 89، صفحه 259. (5). اين كه چرا سوره حمد«سبعاً من المثانى» ناميده شده، و نيز قسمت ديگرى از مزاياى سوره« حمد»، در جلد يازدهم تفسير«نمونه»، ذيل آيه 87 سوره«حجر» نيز آمده است. (6). تفسير«برهان»، جلد اول، صفحه 26(طبق نقل البيان)؛«بحار الانوار»، جلد 89، صفحه 227 (با اندكى تفاوت)؛«مستدرك»، جلد 4، صفحه 328، ذيل حديث 4799؛ (چاپ آل البيت، با اندكى تفاوت). (7). «نور الثقلين»، جلد اول، صفحه 4؛«بحار الانوار»، جلد 11، صفحه 204، جلد 18، صفحه 177، حديث 5، جلد 60، صفحه 247، حديث 104. (8). گرد آوري از کتاب: تفسیر نمونه، آيت الله العظمي مکارم شيرازي، دار الکتب الإسلامیه، چاپ پنجاه و پنجم، ج 1، ص 23. @MaeMaein1 دعای فرج برای ظهور در رأس همه امور یادمون نره... اَلَّلهُمـّ؏جِّل‌لِوَلیِڪَ‌الفَرَج 🤲