ا🔳📑🔳📑 ا📑🔳 ا🔳 ا📑 #علل_الشرایع #باب_الحج 🖊 شرح الحدیث ▪️ «عرفه»، روز نهم ذی الحجه، روز وقوف حجاج در سرزمین «عرفات» است. در عظمت اين روز و اين سرزمين همين بس كه رسول خدا (صلی الله علیه و آله و سلم) از آن به «تمام حج» و امیرالمومنین علی (علیه السلام) از آن به «روز حج اکبر» و «روز مغفرت» (۱) تعبير نموده و فرموده‌اند: «الْحَجُّ عَرَفَةُ» (۲) و «أَنَّ يَوْمَ الْحَجِّ الْأَكْبَرِ هُوَ يَوْمُ عَرَفَةَ» (۳). و این دلالت بر ضرورتِ تأمل در معنای عرفه دارد. 📗 (۱) . امام صادق (علیه السلام) فرمودند: «مَنْ لَمْ یُغْفَرْ لَهُ فِی شَهْرِ رَمَضانَ لَمْ یُغْفَرْ لَهُ اِلی قابِلٍ اِلاَّ اَنْ یَشْهَدَ عَرَفَةَ»؛ کسی که در ماه رمضان بخشیده نشود، تا سال آینده بخشیده نمی شود، مگر اینکه [روز] عرفه را درک کند. 📗 (۲) . عوالي اللئالي العزيزية في الأحاديث الدينية، ج‏ ۲، ص ۹۳ 📗 (۳) . همان، ج ۲، ص ۹۷ ▪️ بلافاصله پس از ذکر عرفه و معنای آن (معرفت یا شناخت)، حدیث شریف «مَنْ‏ عَرَفَ‏ نَفْسَهُ‏ فَقَدْ عَرَفَ رَبَّهُ» متبادر می شود. پس اهمیت عرفه در شناخت خود است. حال سوال این است که خود را چگونه باید بشناسیم تا به آن حقیقت معنای عرفه برسیم؟! ▪️ در روایات از این روز به عنوان، روز معرفت خلق به خالق و به ذوات مقدسه اهل بیت (علیهم السلام) و استجابت ندای ربّ در عهد های الهی تعبیر شده است. ▪️ این معرفت در یک ظرفیت زمان به نام «عرفه»، و در یک ظرفیت مکان به نام «عرفات» ایجاد شد. 🔘 چنانچه از پیغمبر اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) روایت شده که فرمودند: «أَخَذَ اللَّهُ الْمِیثَاقَ مِنْ ظَهْرِ آدَمَ بِنَعْمَانَ یَعْنِی " عَرَفَه "، فَأَخْرَجَ مِنْ صُلْبِهِ کُلَّ ذُرِّیَّة ذَرَأَهَا فَنَشَرَهُمْ بَیْنَ یَدَیْهِ کَالذَّرِّ. ثُمَّ کَلَّمَهُمْ وَ تَلا : أَ لَسْتُ بِرَبِّکُمْ؟ قالُوا: بَلی؛ خداوند از نسل آدم، در سرزمین نعمان یعنی عرفه پیمان گرفت و از صلب وی ذرّیّه‌ هایی خارج نمود، آن‌ ها را همچون ذر پراکند، سپس با آنان صحبت کرد و این عهد را بیان فرمود: آیا من پروردگارتان نیستم، همه گفتند: بله. 📗 تفسير كنز الدقائق و بحر الغرائب، ج‏ ۵، ص ۲۳۴ ▪️ همچنین امام صادق (علیه السلام) در روایتی به تحقّقِ این معرفت در ظرف زمانی عرفه و عهد های الهی و نبوت و ولایت اشاره کرده و فرمودند این معرفت همان فطرتی است که خلق با آن ولادت می یابند: أَخْرَجَ اللَّهُ مِنْ ظَهْرِ آدَمَ ذُرِّيَّتَهُ إِلَى يَوْمِ الْقِيَامَةِ فَخَرَجُوا كَالذَّرِّ، " فَعَرَّفَهُمْ نَفْسَهُ وَ أَرَاهُمْ نَفْسَهُ وَ لَوْ لَا ذَلِكَ لَمْ يَعْرِفْ أَحَدٌ رَبَّهُ ". قَالَ: أَ لَسْتُ بِرَبِّكُمْ؟ قالُوا: بَلى! قَالَ: فَإِنَّ مُحَمَّداً عَبْدِي وَ رَسُولِي وَ إِنَّ عَلِيّاً أَمِيرَ الْمُؤْمِنِينَ خَلِيفَتِي وَ أَمِينِي وَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ: كُلُّ مَوْلُودٍ يُولَدُ عَلَى الْمَعْرِفَةِ وَ إِنَّ اللَّهَ تَعَالَى خَالِقُهُ. 📗 إثبات الهداة بالنصوص و المعجزات، ج‏ ۳، ص ۱۷۳ ⏪ بنابراین روز عرفه، زمان معرفت خلق به خالق و ذوات مقدسه اهل بیت (علیهم السلام) یعنی همان معرفت به فطرت بوده که هر آنکه این فطرت را بشناسد، ربّ خود را شناخته و این همان دین قیم است که در آیه مبارکه «فَأَقِمْ وَجْهَكَ لِلدِّينِ حَنِيفًا فِطْرَتَ اللَّهِ الَّتِي فَطَرَ النَّاسَ عَلَيْهَا لَا تَبْدِيلَ لِخَلْقِ اللَّهِ ذَلِكَ الدِّينُ الْقَيِّمُ وَلَكِنَّ أَكْثَرَ النَّاسِ لَا يَعْلَمُونَ» بر آن تصریح شده و امام باقر العلوم (علیه السلام) ذیل آن فرمودند: مراد از فطرت، همان «ولایت» است. ▪️ با این بیان، معنای کلام امام صادق (علیه السلام) در تبیین علت تسمیه عرفه و عرفات معلوم می شود. چنانچه در أخبار دیگر تصریح شده است که عرفه همان روزی بوده که آدم أبوالبشر خداوند را به أسماء الله الحسنی (نام مبارک اهل بیت (علیهم السلام) خوانده و توبه اش مقبول واقع شد؛ «فَتَلَقَّی آدَمُ مِنْ رَبِّهِ کَلِماتٍ فَتابَ عَلَيْهِ إِنَّهُ هُوَ التَّوَّابُ الرَّحيم‏» (سوره مبارکه بقره، آیه ۳۷) أَنَّهُ قَالَ: «يَا رَبِّ أَسْأَلُكَ بِحَقِّ مُحَمَّدٍ وَ عَلِيٍّ وَ فَاطِمَةَ وَ الْحَسَنِ وَ الْحُسَيْنِ إِلَّا تُبْتَ عَلَيَّ». 📗 الكافي (ط - الإسلامية)، ج‏ ۸، ص ۳۰۵ 📗 شواهد التنزيل لقواعد التفضيل، ج‏ ۱، ص ۱۰۱ ⏪ پس عرفه، شناخت فطرت است و شناخت فطرت، معرفت به ولایت ائمه معصومین (علیهم السلام) است. و چون کسی به این معرفت برسد، به حقیقت حج رسیده است؛ چون فرموده اند: «تَمَامُ الْحَجِّ لِقَاءُ الْإِمَامِ». از اینرو از عرفه به «حج» و «روز حج أکبر» تعبیر شده است. 📗 وسائل الشيعة، ج‏۱۴، ص ۳۲۴ 📑 🔳 📑🔳 🔳📑🔳📑