صراط چپ، صراط راست یا صراط مستقیم ؟ ✍سیدمحمدصدرا متولی امامی 🔹هرچند ترور محمدرضاشاه پهلوی توسط حزب توده، در سال ۱۳۲۷ رخ داد، لیکن می‌توان دهه چهل را اوج غلبه اندیشه های سیاسی و اقتصادی چپ، بر جامعه دانشگاهی ایران دانست که بخشی از بدنه روحانیت را نیز تحت تأثیر جدی قرار داده بود. در کتابی که محمدرضا شاه پهلوی در سال ۱۳۵۵ با عنوان «به سوی تمدن بزرگ» تدوین کرد، چشم اندازی لیبرالیستی، با افق رسیدن به پیشرفت های غربی، برای آینده ایران ترسیم شده بود. در حقیقت شاه ایران، رویکردهای تمدنی خویش را در مقابل رویکردهای کمونیستی و چپ سوسیالیستی ترسیم می‌کرد. شاید یکی از دلایلی هم که مبارزین دوران انقلاب، خود را به حزب توده و گرایش های چپ نزدیکتر می‌دیدند، همین کتاب بود. 🔸انقلاب اسلامی ایران، به رهبری روحانیت شیعه شکل گرفت و بسیاری از نخبگان حوزوی، در مبارزه با افکار کمونیستی مسلط بر نیروهای انقلابی، تلاش فراوان کردند. با این حال، به دلیل نزدیکی جغرافیاییِ شوروی به ایران و همچنین، گرایشات انقلابی موجود در ادبیات حزب توده، تفکر چپ در دانشگاه های ایران، تا چند دهه حضور پررنگ داشت. 🔹بعدها، در میانه دولت هاشمی رفسنجانی، ادبیات جدیدی با شعار آزادی و جامعه مدنی سر برآورد که اوج آن را می‌توان در دولت اصلاحات و گرایشات لیبرالی دولت خاتمی مشاهده نمود. این دو جریان، چند دهه است که در مقابل یکدیگر صف آرایی سیاسی داشته اند و در دولت های مختلف، اندیشه های خویش را دنبال کرده اند. جالب است که هر یک از این دو جریان، روحانیون و علمایی را نیز با خود همراه کرده، تا در نقش تئوریسین دینی، تفکرات مذکور را ترویج دهند. نمونه بارز این روحانیون در سوی تفکرات لیبرالیستی، امثال محسن کدیور و مجتهد شبستری قراردارند. 🔸در سوی اندیشه های چپ کمونیستی نیز از مرحوم طالقانی تا برخی بزرگان دیگر که نام بردن از آنها جایز نیست، قابل مشاهده است. برخی نیز همانند مرحوم موسویان، رویه التقاطی تری داشته و سعی کرده اند نظامات سیاسی و اقتصادی غرب و شرق را با ادبیات دینی امضا کنند. در میان این گرایشهای متأثر از شرق و غرب، مبانی اسلامی اقتصاد و سیاست، به محاق رفت و ملغمه پرآشوب امروز جمهوری اسلامی ایجاد شد. 🌹در روز میلاد رسول گرامی اسلام، باید بدانیم که جمهوری اسلامی، تنها با پایه قرار دادن اصول حاکم بر نظام اقتصادی مطلوب قرآن می تواند تمدن سازی کند، نه اینکه احکام اسلامی را در نقش پوششی برای تسلط نظامات غربی و شرقی به خدمت بگیرد. ✍سیدمحمدصدرا متولی امامی 🔖موسسه متا