یک آیه
إِنَّ الَّذِينَ يَشْتَرُونَ بِعَهْدِ اللَّهِ وَأَيْمَانِهِمْ ثَمَنًا قَلِيلًا أُولَئِكَ لَا خَلَاقَ لَهُمْ فِي الْآخِرَةِ وَلَا يُكَلِّمُهُمُ اللَّهُ وَلَا يَنظُرُ إِلَيْهِمْ يَوْمَ الْقِيَامَةِ وَلَا يُزَكِّيهِمْ وَلَهُمْ عَذَابٌ أَلِيمٌ
آل عمران - ٧٧
کسانی که پیمان الهی و سوگندهای خود (به نام مقدس او) را به بهای ناچیزی میفروشند، آنها بهرهای در آخرت نخواهند داشت؛ و خداوند با آنها سخن نمیگوید و به آنان در قیامت نمینگرد و آنها را (از گناه) پاک نمیسازد؛ و عذاب دردناکی برای آنهاست.
**********
نکته ها:
این آیه، كسانى را كه پیمان شكنى مى كنند، به پنج نوع قهر الهى تهدید مى كند: بى بهرگى در آخرت، محرومیّت از خطاب الهى، محرومیّت از نظر لطف الهى، محرومیّت از پاكى از گناه و گرفتارى به عذاب دردناك.
در روایات شیعه و سنّى آمده است كه رسول خدا صلى الله علیه وآله فرمودند: «لا ایمان لِمَن لااَمان له و لا دین لِمَن لاعهد له» كسى كه مراعات امانت نكند، ایمان ندارد و آن كسى كه به عهد خویش وفادار نباشد بى دین است.[81]
در بعضى روایات آمده است كه مراد از «عهد اللّه»، حقایق مربوط به پیامبر اسلام در تورات است كه به دست عالمان یهود تحریف گشته است.
مقایسه كنیم وضع كسانى را كه از جانب خداوند به آنها سلام داده مى شود؛ «سلامٌ قولاً من ربّ رحیم»[82] با كسانى كه خدا هیچ سخنى با آنان نگوید؛ «لایكلّمهم اللّه» واگر ناله اى سر دهند با جمله ى «اخسئوا فیها ولاتكلمون»[83] خفه مى شوند.
پیامبر اكرم صلى الله علیه وآله فرمودند: هر كس با سوگند، مال و ثروت برادرش را به ناحق بخورد، مورد غضب الهى است. سپس این آیه را تلاوت نمودند.[84]
حضرت على علیه السلام فرمودند: مراد از نگاه خداوند در قیامت؛ «لاینظر الیهم» نگاه رحمت است، (نه نگاه با چشم).[85]
-----
81) تفسیر مراغى و نورالثقلین.
82) یس، 58.
83) مؤمنون، 108.
84) تفسیر نورالثقلین.
85) تفسیربرهان، ج 1، ص 293.
**********
پیام ها:
- امانت مردم نزد انسان، عهد الهى است. در آیات قبل خواندیم كه بعضى امانت مردم را بر نمى گردانند، در این آیه به جاى امانت مردم، كلمه ى «عهداللّه» بكار رفته است.
- پیمان شكنى، از گناهان كبیره است. این نوع تهدید پى درپى، در باره هیچ گناهى در قرآن مطرح نشده است. «یشترون بعهد اللّه... لا خلاق لهم...»
- سوگند دروغ، سبب محرومیّت در قیامت مى شود. «یشترون... ایمانهم»
- دنیاپرستى، ریشه ى پیمان شكنى است. «ثمناً»
- بهاى پیمان شكنى هرچه باشد، كم است. «ثمناً قلیلاً»
- كیفرهاى قیامت، متناسب با عملكرد خود ماست. بى اعتنایى ما به تعهّدات الهى، سبب بى اعتنایى خدا به ماست. «لا یكلّمهم، لا ینظر الیهم، لایزكّیهم»
- عذاب هاى اُخروى، هم جسمى است و هم روحى. هم تحقیر است؛ «لایكلّمهم اللّه» و هم شكنجه و مجازات. «ولهم عذاب الیم»
**********
#ضیاءالصالحین
#مهدی_یاوران