شما چطور دیگران را عاقل، اما جبرئیل را عاقل نمی‌دانی؟! علامه حسن زاده آملی می‌فرمودند: حدود ۱۸-۱۷ سال پیش، در نزدیکی‌های حرم حضرت معصومه(س) پیرمردی را دیدم که کتابی بر دست و دراز قبایی بر تن دارد. به او گفتم: کتاب چند است؟ گفت: کتاب، فروشی نیست، اما جلد آن را ۷۰ تومان می‌فروشم! گفتم: یعنی چه؟ گفت: مطالب کتاب، قابل معامله نیست، نویسنده‌اش لعنت الله علیه گفته است: جبرئیل، عقلِ فعال است! گفتم: آقا مگر جبرئیل، عاقل نیست؟ جبرئیل، موجود بیکاری است یا کار می‌کند؟ چگونه شما یک طلبه‌ یا کاسب را می‌گویی هم عاقل است و هم کار می‌کند، حال چه اشکالی دارد که این آقا گفته است جبرئیل، عقل فعال است؟ «عقل فعال» یک اصطلاح فلسفی است و آن کتابفروش چون فلسفه نمی‌دانست، گمان می‌کرد این حرف، کفرآمیز است. استاد حسن‌زاده آملی قصد داشتند ذهنیت آن پیرمرد را تصحیح کنند. این خاطره در واقع رویای صادقه‌ای بود که پیش از اتفاق افتادن و شب قبل از آن، علامه در خواب می‌بینند. سیره فرزانگان، عبدالحسن بزرگمهرنیا، نشر سامان دانش، به نقل از: خبرگزاری ایکنا، گفتگو با استاد محسن غرویان، ۱۴۰۰/۷/۱۱. https://t.me/sireyefarzanegan