🔻
سبک زندگي پروانهوار از نظر ملاصدرا
🖊احمدحسین شریفی
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
یکی از اقسام و انواع
#سبک_زندگی متدانی از نگاه ملاصدرای شیرازی سبک زندگی پروانهوار است. توضیح آنکه:
برخی افراد از حیث افق ادراک در حد محسوساتاند. علیرغم برخورداری از «قوه» عاقله، در مقام فعلیت صرفاً توانایی درک محسوسات را دارند؛ یعنی صرفاً حواس ظاهری آنها فعال است. نفس چنین افرادی، «نفس شهوانی» است. زیرا شهوت مسخر ادراک حسی است. حتی رفتار چنین افرادی به گونهای است که گویا فاقد قوه خیال و حافظهاند. به همین دلیل، هرگز از رفتارهای پیشین خود و دیگران «عبرت» نمیگیرند. ممکن است بارها و بارها از یک سوراخ گزیده شوند.
اینان هر چند گمان میکنند زندگی لذتبخشی دارند! اما فیالواقع درکی از «لذت حقیقی» ندارند. به نازلترین سطح لذت، یعنی «لذتهای محسوس و بدنی» (مثل لذت خوراک و پوشاک و نوشاک و لذتهای جنسی)، دلخوشاند. اینان با «مفهوم و صورت ذهنی لذت» خود را سرگرم میکنند؛ توانایی درک وجودها و واقعیتهای ملائم با نفس و جان خویش را ندارند. افزون بر این، درک روشنی از هدف زندگی و غایت آفرینش خود ندارند. به همین دلیل، سبک زندگی آنان در راستای فلسفه آفرینششان نیست. بهترین حالت نفوس شهوانی این است که آزاد از هر چون و چرایی مشغول خوردن و خوابیدن و لذتهای حسی و جنسی باشند.
سبک زندگی چنین افرادی همچون سبک زندگی «پروانه» است. به اعتقاد صدرا تنها ابزار ادراکی پروانه حواس ظاهری است. پروانه نه تنها فاقد عقل است بلکه از قوه خیال و حافظه هم بیبهره است. به همین دلیل، نه خاطره و حافظهای دارد و نه امکان عبرتآموزی از گذشته را. تا زمانی که به آتش نزدیک نشود حرارت آن را درک نمیکند و پس از نزدیک شدن و احساس سوزش، هر چند موقتاً از آتش فاصله میگیرد، اما به محض آنکه حرارت آتش از افق ادراک حسی و قوه لامسه او دور میشود، سوزندگی آتش را فراموش کرده و مجدداً به آن نزدیک میشود و این کار را تا آنجا ادامه میدهد که در آتش میسوزد.
#فلسفه
#حکمت_متعالیه
@Ahmadhoseinsharifi
🌹