⚡️تفاوت سینه‌زنی و سینه‌زدن
✍مهدی مسائلی
از سینه زدن در زبان عربی با تعبیر لطم تعبیر می‌کنند، در فرهنگ‌های لغت عرب آمده است که لطمه زدن به معنای زدن بر روی صورت یا بدن با دست باز است. البته یک اشتباه برداشت میان فارسی‌زبانان وجود دارد که فکر می‌کنند لطم زدن به معنای خراش وارد کردن است و اگر در روایتی گفته شده زنان فاطمی لطمه زدند، فکر می‌کنند آنها به صورت‌شان خراش وارد کردند.(البته این روایت از جهت سند و معنا جای نقد و بررسی دارد که در کتاب عار یا شعار به آن پرداخته‌ام)
سینه‌زنی یا لطم در روایات برای عزاداری امام حسین(ع) مورد توصیه امامان قرار نگرفته است و از مصادیقی است که مردم طبق توصیه‌‌ی کلی به عزاداری آن را ترویج کرده‌اند. به صورت کلی تنها مصداقی که در روایات برای عزاداری امام‌حسین(ع) مورد تأکید واقع شده است ذکر مصیبت‌های امام حسین(ع) و گریه برای آن حضرت است. اما سینه‌زدن از آغاز ورودش به عزاداری تاکنون تحولات زیادی داشته است. به گونه‌ای که می‌توان زدن بر سینه در عزاداری‌ها را به دو گونه‌ی سینه‌زنی و سینه‌زدن تقسیم کرد.
در توضیح این دو اصطلاح باید بگویم:
سینه‌زدن، ضربه‌ای است که به خاطر درک مصیبت بر سینه نواخته می‌شود؛ ریتم خاصی ندارد و لازم نیست خیلی هم محکم باشد، زیرا کیفیتش به اندوه و اشک همراه‌آن و معرفت حسینی است.
اما سینه‌زنی ضربه‌های ریتمی و آهنگینی است که با صدای مداح تنظیم می‌شود. قسمت‌هایی از سینه‌زنی نیز کار تخصصی است که باید مدتی در هیئت تمرین کرد.
کیفیت سینه‌زنی به هماهنگی و ریتم و صدای برخورد دست‌ها به سینه‌ها است. برای همین مداح‌ها بهتر می‌پسندند که سینه‌زن‌ها لخت شوند تا صدای بهتری تولید کنند. البته به گمان بعضی سرخ و کبود شدن سینه‌ها ثواب عزاداری فردی را نیز بیشتر می‌کند.
تلاش مداح در سینه‌زنی بر ایجاد هیجان بیشتر برای سینه‌زنان است. در اینجا بعضی مداحان موسیقی و محتوای سینه‌زنی را طوری تنظیم می‌کنند که تفاوتی با کنسرت‌های تند هیجانی ندارد.
بحث ما در اینجا حرمت و جواز شرعی سینه‌زدن و سینه‌زنی نیست، خیلی از سینه‌زنی‌های ریتم‌دار اشکال شرعی ندارند و از نگاه فقها مطابق با عزاداری هستند ولی بسیاری نیز تبدیل به حرکات موزونی شده‌اند که آواز و صدای مداح در آن نقش اساسی دارد و افراد برای ایجاد هیجان و نشاط آن را دنبال می‌کنند.
در سالیان گذشته بعضی از مداحان تلاش کردند بعضی از ابزارهای موسیقی را به سینه‌زنی بکشانند ولی این موضوع با مقاومت‌هایی روبرو شدند. اما با این حال، سیستم‌های صوتی پیشرفته، همراه با زیر صدای حسین که به سبک‌های مختلف بیان می‌شود، تا حدودی جای خالی استفاده از ابرازهای موسیقی را برای آنها پر کرده است.
این نکته را نیز تأکید کنم که بنده با موسیقی عاشورایی مخالفتی ندارم ولی این موسیقی را نباید جای عزاداری نشاند. همان‌گونه سرود قرآنی و تهلیل جای ذکر خدا را نمی‌گیرد.
........
azadpajooh