بسم الله الرحمن الرحیم سلام این آیه دو علت را بیان می‌کند که چرا شیطان و دارودسته‌اش لیاقت ولایت و پیروی و پرستش را ندارند. اولاً ولیّ و سرپرست باید احاطه علمی به زیردستانش داشته باشد اما ابلیس و ذریه‌اش که از مبدآ خلقت آسمانها و زمین و حتی مبدا خلقت خودشان خبری ندارند چگونه می‌توانند ولیّ باشند؟ خدا می‌فرماید آنها را به هنگام آفرینش آسمانها و زمین و نیز به هنگام خلقت خودشان حاضر نساختیم. ثانیاً سنت خدا اینست که مجموعه خلقت را بر اساس هدایت عمومی به کمال برساند در حالی که شیطان کارش عکس این است و برنامه او اضلال و افساد است پس او چگونه می‌تواند ولیّ انسانها قرار گیرد در حالی که در جهت مخالف نظام هستی حرکت می‌کند؟ به همین دلیل خدا او را دستیار خود قرار نمی‌دهد تا امور بندگانش را سرپرستی و تدبیر نماید. پس فردی لایق ولایت است( در پیروی و چه در تدبیر) که هم احاطه علمی داشته و هم دعوت کننده به حق باشد. کهف آیه ۵۱ یکشنبه۱۴۰۲/۵/۲۲