✅گزیده تفسیر (الحمد لله رب العالمین)
🔶ستایش هر ستایشگری، در برابر هر کمال و جمالی، در حقیقت حمد خداست و جز او هیچ کس سزاوار ستایش نیست.
🔶خدای سبحان ربّ هر «عالَم» است و آن را به سوی کمال مناسبش سوق می دهد و «عالَم» چیزی است که به وسیله آن عِلْم حاصل شود (ما یُعْلَمُ به) و چون در جهان هستی هر موجودی نشانه خداوند است، پس هر موجودی در حدّ خود یک عالَم است و با ربوبیت خدای سبحان به سوی کمال خود پیش می رود.
🔶این کریمه جامعترین تعبیر از حمد خداست و با تبیین الوهیت و ربوبیّتِ انحصاری خداوند، مفید اختصاص حمد به اوست؛ خدایی که همه کمالات را دارد (الله) و پروراننده همه چیز است (ربّ العالمین)، شایسته ستایش است و چون ستایش در برابر بخششِ کمال و جمال است و این نیز در انحصار خداست، پس حمد ویژه اوست و خداوند، یگانه محمود است.
🔶خدای سبحان نه تنها یگانه محمود، که یگانه حامد نیز هست؛ زیرا حمد حقیقی بدون شناخت ولیّ نعمت و همه کمالات و نعمتهای او میسور نیست و غیر خدا چنین شناختی ندارد.
🔶(الْحَمْدُ لِلَّهِ) حمد به معناى ستایش در برابر عمل نیکوى اختیارى است، (به خلاف مدح که به عمل ارادى و غیر ارادى تعلّق مىگیرد).
🔶(ربّ) آن مالکى است که تدبیر امر مملوک خویش مىکند، پس قیام و قوام عبد و زندگى و شئون وى متعلق به او است
🔶 (العالمین) جمع کلمه (عالم) به معنى (آنچه ممکن است که به آن علم یافت) مىباشد، که معناى این کلمه شامل تمامى موجودات مىشود، هم تک تک آنها را میتوان عالم خواند و هم نوع آنها را مانند عالم جمادات، عالم گیاهان، عالم حیوانات، عالم انسانها و همچنین کواکب، صنف هر نوعى را هم مىتوان عالم خواند، مثل عالم عرب، عالم عجم، عالم انس، عالم جنّ، عالم ستارگان و خداوند پروردگار همه این عوالم است
✅اختصاص حمد به خدای سبحان
🔶قرآن کریم سراسر عوالم هستی امکانی را مخلوق خداوند سبحان می داند و همه را نیکو و زیبا می شمارد: « قل الله خالق کلّ شی ء » و « الّذی أحسن کلّ شی ء خلقه » بنابراین، هر چه مصداق «شی ء» است، یعنی سراسر عوالم وجود امکانی، نیکو و زیباست و چون حمد در برابر کمال، جمال و نعمت بخشی است، پس حمد مطلق ازلی و ابدی از آنِ خداست: « الحمد لله » و هیچ کس مالک حمد نیست. علل وسطیّه نیز مجاری فیض الهی است و سرآغاز سلسله فیض تنها ذات اقدس الهی است.
🔶دو برهان بر اختصاص حمد به خدا:
برهان 1⃣: «الله» جامع همه کمالات وجودی است و چون حمد در برابر کمال بوده و هر کاملی محمود است، پس خدای سبحان محمود است. آیه کریمه « الحمدلله... » با تعلیق حکم بر وصف که مشعر به علیّت است مفید چنین برهانی است.
برهان 2⃣: خداوند ربّ سراسر عوالم هستی امکانی است و هیچ شریکی در ربوبیّت ندارد و چون حمد در برابر نعمتِ ربوبیّت (سوق دادن هر موجود به کمال لایق آن) است، پس حمد مخصوص ذات اقدس اوست و هیچ شریکی در حمد ندارد.
🍂🍂🍂
https://eitaa.com/joinchat/3002138830C83dd1fe758