💢 سقوطِ سرود...
🔻 آسیب‌شناسی تربیتی سرودهای مذهبی سال‌های اخیر
✍ محمد حسین ابوطالبی
🔹 شباهت پرواز و سقوط، حس رهایی و شکوه است؛ و خطای کسی که سقوط می‌کند، مست شدن از احساس پرواز است غافل از مقصدی که انتظارش را می‌کشد.
🔸 شاید تا همین چند سال پیش هم با شنیدن نام گروه سرود، تصویری که در ذهن تداعی می‌شد این بود:
«جمعی با لباس متحدالشکل و رسمی،
چهره‌های جدی،
متن و موسیقی حماسی،
تنها چیزی که حرکت می‌کند دهان‌هاست،
همه به افق خیره هستند
و تک‌خوان را به سختی می‌شود پیدا کرد اگر تک‌خوانی وجود داشته باشد»
🔹قطعا رشد و تکثیر گروه‌های سرود قوی و موفق در سراسر کشور، اتفاق بسیار مبارک و ارزشمندی است و جای شکر دارد.
اما تغییر هریک از عناصر فوق در سال‌های اخیر، علی‌رغم ثمراتش آفتی را با خود به همراه آورده است که بیش از هرکسی، دامنگیر کودک و نوجوان ما می‌شود.
1⃣ ولع دیده‌شدن: وقتی گروه سرود، وحدت خودش را از دست بدهد و هر عضوی از گروه با لباس متفاوتش یا کرشمه و اطوار خاصش منحصر به فرد بشود، سرود ماهیت موسیقایی خودش را از دست می‌دهد و تبدیل به «نمایش» می‌شود.
و در این نمایش، فیلمبردار و تدوینگر به دنبال شکار لحظه‌هاست و هر عضو گروه سرود، به دنبال شکار توجه آنها.
نتیجتاً این دیده‌شدن و راه‌های دیده‌شدن، برای نوجوان دختر و پسر ارزشمند می‌شود.
2⃣ سلبریتی‌سالاری: وقتی دیده‌شدن ارزشمند شد، کسی که دیده شود هم ارزشمند می‌شود و مخاطب، کنجکاو می‌شود او را بیشتر بشناسد.
کمااینکه می‌بینیم برخی گروه‌های سرود، به معرفی و برجسته کردن اعضای گروه می‌پردازند و نوجوان ما هم در کامنت‌ها، قربان‌صدقه آن نوجوان دیگر می‌رود.
قبلا ما چه کار داشتیم ایندفعه تک‌خوان سرود امیرعلی است یا هانیه؟؟؟
و چه کسی سلامت اعتقادی و سیاسی امیرعلی و هانیه را در آینده یا حتی در حال، تضمین می‌کند که او را الگوی نوجوان‌مان می‌کنیم؟؟
3⃣ حیازدایی: اینکه یک دختر با صدای خود یا با ناز و ادای خود حین اجرای سرود، تلاش می‌کند برای دیده‌شدن (که اسمش را می‌گذارند خوانندگی همراه با زبان بدن فعال!)، اولین چیزی که در او و در مخاطبش نابود می‌شود، مفهوم «حیا» است.
یک زمانی این اجراها محدود بود به دختران ۵-۶ ساله اما اخیرا رسما دختران نوجوان ۱۱-۱۲ ساله را هم وارد این فضا کرده‌اند. آنهم با چادرهای صورتی و اجرای مختلط! و طبیعتا با ساعت‌ها تمرین در کنار پسران هم‌سن و سال خودشان برای چنین اجرایی.
4⃣ سنّت زدایی: معمولا نوآوری‌های بی‌ضابطه که در این قبیل عرصه‌ها به قصد «جذب مخاطب جدید» صورت می‌گیرد، بیشتر منجر به «تغییر ذائقه مخاطب فعلی» می‌شود. کودکان ما ده سال دیگر در لیست پخش گوشی خود، چه چیزهایی را گوش خواهند داد؟؟
آن مخاطب جدید هم نه‌تنها جذب نمی‌شود، بلکه بابت تبعیض و استاندارد دوگانه، ما را به سخره می‌گیرد که مثلا اگر نیمه‌شعبان باشد، همه‌چیز حلال می‌شود!!
5⃣ ترویج موسیقی مضلّ: یک چیزی به گوش برخی خورده که رهبری فقط موسیقی مضلّ را حرام می‌دانند و با همین دست‌فرمان، روی هر مداحی و سرود حرامی، مُهر حلال می‌زنند!
درحالی که رهبری سه نحوه اضلال را مطرح کرده‌اند که فقط یکی از آنها مضلّ بودن محتوا است.
ایشان تصریح دارند که «صوت مرقّص (رقص‌آور) مصداق اتمّ و اظهر صوت لهوی مضلّ عن سبیل الله است»
همچنین گفته‌اند: «معیار، شأنیت است. یعنی لزومی ندارد در شنونده بالفعل چنین آثاری داشته‌باشد»
در شرایطی که تنها عنصر متفاوت خیلی از سرودها و مداحی‌ها با یک موسیقی حرام قطعی، متن شعر آن است، نمی‌توان حکم به حلیت آن سرود و مداحی کرد.
🔻 عمده این موارد فارغ از شرایط خاص اجرا برای اهل‌بیت علیهم‌السلام است و در فرض اجرای یک سرود کاملا ملّی در یک سالن موسیقی هم جاریست.
اما باتوجه به اینکه عمدتا در مصادیق کاملا مذهبی هست و حتی خیلی از مواقع شاهد سرود-مداحی یا مداحی استدیویی با چنین مختصاتی هستیم، طبیعتا کسی که دستش می‌رسد کاری کند و اصلاح این وضعیت به گردن اوست، بزرگان سخنران و مداح عرصه هیئت هستند و متولیان سازمان تبلیغات اسلامی؛ آنهم نه صرفا با موضع‌گیری، بلکه با اقدام و عمل.
🔹 اگرچه این نقدها پَر برنامه ارزشمند «معلی» را هم می‌گیرد اما ناظر به آن نیست. همانطور که در ساخت یک «برنامه شاد مذهبی» ملاحظات زیادی هست، به همان اندازه در نقد آن هم ملاحظات جدی باید باشد و نباید از دایره انصاف خارج شد.
@Bidaar_ir
💎 @Moshfeghoun 💐