سیمایی مهدی علیه‌السلام درصحاح سته
پيشگفتار
بشارتِ عالم گير شدن اسلام و برچيده شدن بساط ظلم و ستم، در سراسر گيتي، چيزي است كه قرآن با صراحت آن را در چند مورد، بيان كرده است. از جمله در آيه ي ۳۳، سوره ي توبه مي‌فرمايد: هُوَ الّذي ارسَلَ رسولَه بِالهُدي و دينِ الحقّ ليُظْهِرَهُ عَلَي الدّينِ كلِّهِ وَ لَوْ كَرهَ المُشرِكُونَ ; او كسي است كه رسول خود را با هدايت و دين حق فرستاد تا او را بر تمام دين‌ها پيروز گرداند، هر چند مشركان را خوشايند نباشد. مفهوم آيه، پيروزي همه جانبه ي اسلام بر همه ي اديان جهان است. و معناي اين سخن آن است كه سرانجام اسلام همه ي سرزمين‌ها را فرا خواهد گرفت. شكي نيست كه در حال حاضر، اين بشارت تحقق نيافته است ولي مي‌دانيم كه اين وعده ي حتميِ الهي، روزي تحقق خواهد يافت. طبق روايات‌هاي بسيار زياد، اين وعده با ظهور حضرت مهدي (عج) تحقق مي‌يابد. روايات‌هاي مربوط به قيام آن حضرت، چنان است كه هيچ محقق اسلامي، با هر گرايش و مذهبي كه باشد، نمي تواند «تواتر» آن را انكار كند. حتي افراطي ترين فرقه‌ها چون وهابيان، حديث‌هاي مربوط به ظهور حضرت مهدي (عج) را پذيرفته و بر آن صحّه گذاشته اند. مدارك و اسناد، چنان است كه هيچ كس را ياراي انكار آن نيست. حديث‌هاي مربوط به موضوع امام مهدي (عج) را بسياري از صحابه ي معروف پيامبر اكرم (صلي الله عليه وآله) نقل كرده اند و در كتاب‌ها و منابع معتبر اسلامي موجود است، از جمله
در: صحيح بخاري، صحيح مسلم، مسند احمد، سنن نسايي، سنن ابن ماجه، سنن ابي داود و سنن ترمذي و نيز در كتاب‌هايي چون: معجم كبير، معجم صغير طبراني، مستدرك حاكم، مصابيح السنة بغوي، تاريخ بغداد خطيب، تاريخ دمشق ابن عساكر، كنز العمال و.... برخي از دانشمندان اهل سنت در اين زمينه كتاب‌هايي تأليف كردند. از جمله: ابو نعيم: «اخبار المهدي»ابن حجر هيثمي: «القول المختصر في علامات المهدي المنتظر»شوكاني: «التوضيح في تواتر ما جاء في المنتظر و الدجال و المسيح»ابن سعيد الدّاني: «الفتن»ادريس عراقي مغربي: «المهدي»ابي الفداء: «الفتن و الملاحم»يوسف بن يحيي شافعي: «عقد الدرر في اخبار المنتظر»جلال الدين سيوطي: «العرف الوردي في اخبار المهدي»متقي هندي: «البرهان في علامات مهدي آخر الزمان» و «تلخيص البيان في علامات مهدي آخرالزمان»علي بن سلطان الهروي حنفي: «المشرب الوردي في مذهب المهدي»و... آن چه پيش رو داريد، بخش كوچكي از صدها روايتي است كه تنها در صحاح ستّه: صحيح بخاري، صحيح مسلم، سنن نسائي، سنن ابي داود، سنن ابن ماجه، سنن ترمذي و مسند احمد وارد شده است. روشن است پرداختن به تمام روايت ها، گردآوري و دسته بندي آن‌ها از منابع ديگر، از حوصله ي اين نوشتار خارج است و مجال بيشتري مي‌طلبد.
نام آن حضرت در روايت ها
در «صحاح ستّه» به روايت‌هاي فراواني برخورد مي‌كنيم كه پيامبر گرامي اسلام (صلي الله عليه وآله) در موارد مختلف، با ذكر نام حضرت مهدي (عج) را معرفي كرده است و با تعبير «إسمُهُ كإسْمي» او را هم نام خود خوانده است. ۱ عبدالله بن مسعود از رسول گرامي اسلام (صلي الله عليه وآله) نقل مي‌كند: «يَلي رجل من أهل بيتي يُواطِيء
اسمُهُ إسمي»، مردي از اهل بيت من كه هم نام با من است، به فرمان روايي (عالم) مي‌رسد». [۱]. ۲ پيامبر اكرم (صلي الله عليه وآله) مي‌فرمايد: «لا تذهَب الدنيا و لا تنقضي حتي يملِك العَرَب رجلٌ مِن اهلِ بيتي يُواطِئ إسمُهُ إسمي، دنيا سپري نمي شود و به پايان نمي رسد جز اين كه مردي از اهل بيت من كه هم نام با من است، مالك و فرمان رواي عرب شود... » [۲]. ۳ هم چنين از پيامبر اكرم (صلي الله عليه وآله) نقل شده است: «لا تَقُوم السّاعة حتّي يلي رجُلٌ مِن أهل بيتي يُواطِئُ اسمُهُ إسمي; ساعت ظهور فرا نمي رسد جز اين كه مردي از اهل بيت من كه هم نام من است، به فرمان روايي عالم برسد». [۳].
حسب، نسب و مقام شامخ حضرت مهدي (عج)
اشاره
در روايت‌هاي زيادي از آن حضرت به عنوانِ «مردي از قريش، مردي از عترت پيامبر، مردي از اهل بيت، مردي از فرزندان فاطمه (عليها السلام)، از سروران اهل بهشت» و بالاخره به عنوان «خليفة الله» ياد شده است، كه به برخي از آن‌ها اشاره مي‌شود.
مهدي از قريش است
۱ ابو سعيد خدري از پيامبر اكرم (صلي الله عليه وآله) نقل مي‌كند كه آن حضرت فرمود: «بُشراكم ب المهدي رجُلٌ من قريش من عترتي، يُبعث في اُمّتي ; شما را بشارت مي‌دهم به مهدي (عج)، مردي از قريش و از عترت من كه در ميان امت من برانگيخته مي‌شود». [۴]. ۲ جابر بن سمرة از پيامبر گرامي اسلام (صلي الله عليه وآله) نقل مي‌كند كه فرمود: «لا يزال الدين قائماً حتي تقوم الساعة او يكون عليكم اثناعشر خليفة، كلُّهم مِن قريش; همواره اين دين تا روز قيامت باقي است، تا دوازده نفر خليفه كه تمامشان از قريش اند بر شما خلافت كنند». [۵].