اعتقاد به مهدی موعود علیه‌السلام در بین مردم به خاطر تأکیداتی که پیشوایان دینی ما داشتند از زمان پیامبر صلی‌الله علیه و اله رواج داشته است و آن حضرت بارها و بارهادر مناسبت‌های گوناگون از حضرت مهدی علیه‌السلام و از ظهور و قیام و غیبت طولانی و دیگر ویژگی‌های آن حضرت خبر داده‌اند و بسیاری از اصحاب پیامبر صلی‌الله علیه و اله از این موضوع خبر داشتند و شعرای مسلمان از جمله کمیت اسدی (متوفای ۱۲۶) و اسماعیل حمیری (متوفای ۱۷۳) و دعبل خزاعی (م ۲۴۶) در شعرهایشان از آن یاد کرده‌اند
مثلاً عدّه‌ای «محمّد حنفیه» پسر امیرالمؤمنین علیه‌السلام را امام مهدی می‌پنداشتند و می‌گفتند او غیبت کرده است، درحالی‌که در سال ۸۱ هـ. ق وفات یافته است
یا «مهدی عباسی» خود را مهدی موعود می‌نامید
همین مسئله سبب شده که در طول این مدّت افرادی پیدا شوند که یا خود ادّعای مهدویت کرده‌اند و یا عدّه‌ای از مردم، انتساب مهدویت به آن‌ها داده‌اند.
برای اینکه مهدی نماها را تشخیص بدهیم لازم است شناخت کامل از امام زمان (عج) داشته باشیم.
«اللّهمّ عرّفنی نفسک فإنّک إن لم تعرّفنی نفسک لم أعرف رسولک*
در روایات ما آمده است که زرارة بن اعین از امام صادق علیه‌السلام سؤال کرد که در زمان غیبت امام زمان علیه‌السلام امام را چگونه از امام‌های بدلی تشخیص بدهیم، امام علیه‌السلام فرمودند: این دعا را یاد بگیر و تکرار کن
«خدایا! خودت را به من بشناسان، که اگر خودت را به من نشناسانی، رسولت را نخواهم شناخت
أللّهمّ عرّفنی رسولک فإنّک إن لم تعرّفنی رسولک لم أعرف حجّتک
خدایا! حجّت و امام زمان را به من بشناسان، اگر امام را نشناسم در دینم گمراه خواهم شد
بنابراین بر ما لازم است امام زمان علیه‌السلام را از چند جهت شناسایی کنیم، هم شناسنامه‌ای و هم اعتقادی و قلبی و اوصاف و ویژگی‌ها.
روایات ما به همه این‌ها اشاره کرده‌اند و فرموده‌اند امام زمان علیه‌السلام از بنی‌هاشم و از اولاد فاطمه علیها السلام و از سلاله سید الشهداء امام حسین علیه‌السلام و نام پدرش حسن، همنام پیامبر ... بعد خصوصیات شخصی و جسمی امام دوازدهم علیه‌السلام را بیان فرموده‌اند که شبیه‌ترین مرد به پیامبر، پیشانی حضرت فراخ، سفید و تابان و اثر سجده در آن آشکار است،
ابروها به‌هم‌پیوسته، چشم‌سیاه و سرمه‌گون، در طرف راست صورت، خالی وجود دارد. و وقت ظهور با شمشیر قیام می‌کند و از ایشان کرامت‌های بی‌شماری ظهور می‌کند و برای ظهور نیز علائمی حتمی و غیر حتمی بیان کرده‌اند. مثلاً ندای آسمانی، خروج سفیانی، خروج خراسانی، قتل نفس زکیه، فرو رفتن لشکر سفیان در بیابانی ما بین مکه و مدینه
از طرفی انسان باید آن‌قدر قدرت تشخیص داشته باشد تا بتواند امام مهدی علیه‌السلام را (با اوصافی که بعضی از آن‌ها ذکر شد) از مهدی نماها تمییز دهد.
چون بدیهی است که در هر زمان برخی عناصر فرصت‌طلب و بازیگر از موضوع مهدویت سوءاستفاده نموده‌اند. چنانکه مدّعیان الوهیت یا نبوّت و سایر مقامات معنوی، در دنیا کم نبوده‌اند، ولی این‌ها هرگز دلیل بر این نمی‌شود که کسی منکر اصل وجود خدا و نبوت انبیاء و مهدویت شود.
بنابراین اگر کسی پیش از وقوع علایم و نشانه‌های حتمی ظهور، ادعای امامت کند، ولو آن خصوصیات و علامات بدنی را هم داشته باشد، یقیناً در ادعای خود کاذب است و باید بفهمیم و بشناسیم که امام نیست و به دروغ ادعای امامت می‌کند.
@Norolhodamahdaviyat