ی را درباره این اسناد با دشواری روبه رو می کند.
5. . نشانه هایی از نقل روایت در قرن چهارم یافت می شود. گرچه اکثر منابع شیعی آن را از اقبالِ سید بن طاووس نقل کرده اند، اما بنا بر تصریح سید بن طاووس و غزالی، روایت لیلةالرغائب در منابع حدیثی کهن شیعی و سنی موجود بوده است.
6. . طرق اهل تسنن به روایت لیلة الرغائب، دارای سه نفر مجهول به نام های «ابو زید اصفهانی»، «علی بن محمد بصری» و «خلف بن عبدالله صغانی» است و در شرح حال رجالی «ابن جهضم» و «حمید بن طویل» اختلاف نظر است و یک راوی (محمد بن سعید بصری) نیز مشترک میان ضعیف و مجهول است که در حکم ضعفا به شمار می رود.
7. . سید بن طاووس به صراحت بیان می کند که روایت رغائب را از منابع شیعی نقل می کند، اما سند این روایت را حذف کرده است و عمده سند منابع شیعی به روایت مذکور، اجازه علامه به بنی زهره است. انتهای این سند، از ابن جهضم به بعد، تماماً همان طریق اهل تسنن است و سند تا قبل از او دارای دو راوی ضعیف است؛ گرچه می توان ضعف سندی روایت را با عمل صحابه جبران کرد.
8. . وعده به ثواب عظیم، مشقت برگزاری آن، به کارگیری لفظ عتمه، تزاحم اعمال، از نشانه های ضعف محتوای روایت نبوده تا چه رسد به مجعول بودن آن. حتی از این امور در کنار سایر قراین نمی توان به عنوان مؤیدی بر ضعف و جعل روایت بهره برد.
9. . بدعت صورت گرفته در بیت المقدس و یا بنا بر برخی نقل ها در شام، در برگزاری این نماز به جماعت است، نه اصل اقامه آن.
10. . گرچه این روایت دارای سند صحیح نبوده، اما سایر خدشه های وارده بر این روایت استوار نیست.
11. . گروهی جعل این روایت را به ابن جهضم نسبت داده اند؛ بدون آن که دلیلی بر این امر اقامه کنند و شاید بتوان گفت تنها دلیل اتهام وی، منتهی شدن تمامی اسناد موجود روایت به اوست؛ در حالی که در مرحله نخست باید جاعل و کذاب بودن وی ثابت شود و یا خود به جعل روایت اقرار کند و در مرحله بعد او را جاعل این روایت دانست؛ اما آنچه در کتب رجالی دیده می شود، این امر را تأیید نمی کند، بلکه حتی در برخی منابع بر وثاقت او تصریح شده است. از طرفی حکم به مجعول بودن این روایت نیاز به قراین بیشتری دارد که مفقود است.
12. . گر چه با توجه به قاعده تسامح به جا آورن نماز رغائب از باب استحباب یا رجا بلامانع است، اما اولاً در اصل پذیرش این قاعده، مناط حجیت و ثمره آن اختلاف نظر است و ثانیاً قاعده درباره روایات ضعیف الاسناد،جاری است و نه روایاتی که حکم به وضع آنان شده است. بنابراین می توان ادعا کرد که افرادی که به استحباب و یا جواز اقامه این نماز به قصد رجا حکم کرده، روایت را جعلی ندانسته اند.
(
https://hawzah.net/fa/Article/View/99832/%D8%A8%D8%B1%D8%B1%D8%B3%DB%8C-%D9%88-%D8%AF%D8%A7%D9%88%D8%B1%DB%8C-%D8%A7%D8%AF%D9%84%D9%87-%D8%A8%DB%8C-%D8%A7%D8%B9%D8%AA%D8%A8%D8%A7%D8%B1%DB%8C-%D8%B1%D9%88%D8%A7%DB%8C%D8%AA-%D9%84%DB%8C%D9%84%D8%A9-%D8%A7%D9%84%D8%B1%D8%BA%D8%A7%D8%A6%D8%A8-)
✍ روح اله پورعابدین
🆔
@Pourabedin