💢 مروری کوتاه بر
#نکات_تفسیری آیات سوره المائده ( آیات6 )
🌺🍃✨🌸✨🌺🍃
🕋 يا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا إِذا قُمْتُمْ إِلَى الصَّلاةِ فَاغْسِلُوا وُجُوهَكُمْ وَ أَيْدِيَكُمْ إِلَى الْمَرافِقِ وَ امْسَحُوا بِرُؤُسِكُمْ وَ أَرْجُلَكُمْ إِلَى الْكَعْبَيْنِ وَ إِنْ كُنْتُمْ جُنُباً فَاطَّهَّرُوا وَ إِنْ كُنْتُمْ مَرْضى أَوْ عَلى سَفَرٍ أَوْ جاءَ أَحَدٌ مِنْكُمْ مِنَ الْغائِطِ أَوْ لامَسْتُمُ النِّساءَ فَلَمْ تَجِدُوا ماءً فَتَيَمَّمُوا صَعِيداً طَيِّباً فَامْسَحُوا بِوُجُوهِكُمْ وَ أَيْدِيكُمْ مِنْهُ ما يُرِيدُ اللَّهُ لِيَجْعَلَ عَلَيْكُمْ مِنْ حَرَجٍ وَ لكِنْ يُرِيدُ لِيُطَهِّرَكُمْ وَ لِيُتِمَّ نِعْمَتَهُ عَلَيْكُمْ لَعَلَّكُمْ تَشْكُرُونَ «6»
💚💙اى كسانى كه ايمان آوردهايد! هرگاه به نماز برخاستيد، پس صورت و دستهايتان را تا آرنج بشوييد و قسمتى از سر و پاهايتان را تا برآمدگى روى پا مسح كنيد و اگر جُنُب بوديد، خود را پاك كنيد (و غسل نماييد)، و اگر بيمار يا در سفر بوديد، يا يكى از شما از محلّ گودى (محل قضاى حاجت) آمده يا با زنان تماس گرفتيد (و آميزش جنسى كرديد) و آبى (براى غسل يا وضو) نيافتيد، با خاك پاك تيمّم كنيد، پس (قسمتى از) صورت و دستانتان را از آن خاك (كه بر دستانتان مانده) مسح كنيد، خداوند نمىخواهد كه شما را در تنگى قرار دهد؛ بلكه مىخواهد شما را پاك كند و نعمتش را بر شما كامل سازد، شايد شما شكرگزار باشيد.
📚جلد 2 - صفحه 246
📝نکته ها👇
🔷در آيهى 43 سورهى نساء، به موضوع غسل و تيمّم اشاره شد، در اينجا علاوه بر آن دو، به مسألهى وضو هم اشاره شده است.
🔷واژهى «قيام»، هرگاه با حرف «الى» همراه شود، به معناى اراده كردن است. «إِذا قُمْتُمْ إِلَى الصَّلاةِ» يعنى هرگاه تصميم به نماز خواندن گرفتيد.
🔷كلمهى «جنب»، به زن و مرد، مفرد و جمع، بطور يكسان اطلاق مىشود.
🔷مراد از فرمان «فَاطَّهَّرُوا» انجام غسل است. به قرينه اينكه در آيهى 43 سورهى نساء به جاى «فَاطَّهَّرُوا»، «تَغْتَسِلُوا» فرموده است.
🔷قيد «إِلَى الْمَرافِقِ»، براى بيان محدودهى شستن است، نه جهت شستن. از آنجا كه كلمهى «يَد» در زبان عربى، هم به دست، از انگشتان تا مچ و هم به دست، از انگشتان تا آرنج و هم به دست، از انگشتان تا كتف، اطلاق مىشود اين آيه مىفرمايد: در وضو، دست تا آرنج را بشوييد، نه كمتر و نه بيشتر.
🔷در تيمّم، روح بندگى نهفته است؛ چون دست به خاك زدن وماليدن آن به پيشانى كه بلندترين عضو بدن است همراه با قصد قربت، نوعى تواضع وخاكسارى در برابر خداست.
🔷«صَعيد» از «صعود» به معناى زمين بلند است. امام صادق عليه السلام در تفسير «صَعِيداً طَيِّباً» فرمودند: زمين بلندى كه آب از آن سرازير شود. «1» آرى، زمين گودى كه آب آلوده در آن جمع مىشود، براى تيمّم مناسب نيست، زيرا شرط تيمّم، خاك پاك است.
🔷در حديث مىخوانيم: «لا صلاة الّا بطهور» «2»، نماز جز با طهارت (وضو يا غسل يا تيمم) صحيح نيست.
🔷در حديث مىخوانيم: «ابدأ بما بدء اللّه» «3» از همانجا آغاز كن كه خداوند در قرآن آغاز كرده است. همان گونه كه در قرآن ابتدا شستن صورت، بعد دستها وبعد مسح سر وبعد مسح پا آمده است، ترتيب وضو نيز همين گونه است.
📚«1». معانىالاخبار، ص 283.
📚«2». تهذيب، ج 1، ص 49.
📚«3». تفسير نورالثقلين.
📚جلد 2 - صفحه 247
🔷از امام سؤال شد كه چرا در وضو بخشى از سر مسح مىشود؟ فرمودند: «لمكان الباء» به خاطر حرف «باء» در كلمهى «بِرُؤُسِكُمْ» زيرا معناى آن قسمتى از سر است واگر آيه «و امسحوا رؤسكم» بود در آن صورت بايد همهى سر را مسح مىكرديم. «1»
🔷امام صادق عليه السلام فرمود: «مراد از «لامَسْتُمُ»، آميزش جنسى است؛ ولى خدا آن را پوشانده و پوشاندن امورى را دوست دارد؛ لذا آن گونه كه شما نام مىبريد، نام نبرده است». «2»
🔷امام رضا عليه السلام دربارهى فلسفهى وضو مىفرمايد:
✨«يكون العبد طاهراً اذا قام بين يدى الجبّار»، زمينه پاكى هنگام ايستادن در برابر خداست.«مطيعاً له فيما أمره»، نشانهى بندگى و اطاعت است.«نقيّاً من الادناس و النّجاسة»، عامل دورى از آلودگىها و نجاست است.«ذهاب الكسل و طرد النّعاس»، مايهى دورى از كسالت و خواب آلودگى است.«وتزكية الفؤاد للقيام»، آماده سازى و رشد روحى براى نماز است. «3»
⬇️⬇️⬇️