نکته تفسیری صفحه ۸۳:
هیچ تفاوتی بی حکمت نیست:
انسانها به دو شکل زن و مرد آفریده شده اند. مردان و زنان از نظر جسمی و روحی، تفاوتهای زیادی با هم دارند؛ امّا هیچیک از این تفاوتها بی علّت نیست. وضع جسمی و روحی مرد، برای کسب و کار و فعالیت های سخت مناسب است، و وضع جسمی و روحی زن، برای پرورش فرزند و گرما بخشیدن به کانون خانواده ـ که مهمترین بخش جامعه را تشکیل می دهد ـ تناسب دارد. بر همین اساس، هر یک از مرد و زن، وظایف مشخّصی دارند و برای انجام این وظایف، حق و حقوق ویژه ای به آنان تعلّق می گیرد. مثلاً مرد وظیفه دارد که از همسر و فرزندانش مراقبت کند و خرج و مخارج آنان را بپردازد. بنابراین، حق سرپرستی خانواده به مرد واگذار شده است. زن نیز امور همسر و فرزندان خود را سامان می دهد، و در مقابل، مخارج زندگی اش توسط شوهرش تأمین می شود. این آیه به همه ی انسانها یادآوری می کند که هر یک از حقوق مرد و زن، حکمت مشخّصی دارد و بر اساس وظایفی است که خدا بر عهده ی آنان قرار داده است. به همین سبب نباید زنان آرزو کنند که ای کاش حق و حقوق مردان را داشتند؛ یا مردان بگویند که ای کاش از حقوق زنها برخوردار بودیم؛ بلکه به جای این آرزوهای نادرست باید از خدا بخواهند که از لطف و فضلش به آنان عنایت کند و نعمتهای مادی و
معنوی خویش را بر آنان بیشتر کند. در تاریخ آمده است که روزی یکی از همسران
پیامبر ‹ به نام امّسلمه به پیامبر صلوات الله علیه عرض کرد: «چرا مردان به جهاد می روند و ما زنان نمیرویم؟ چرا ارث ما، نصف ارث مردان است؟» در آن هنگام، این آیه نازل شد و به این گونه سؤالات پاسخ داد[1]. آری، اگر زنان به علّت وضع جسمی و قدرت بدنی
نمی توانند به جهاد بروند، در عوض، به سبب سامان دادن به امور خانه و همسر و فرزند، پاداش جهاد را دریافت می کنند،[2] و اگر ارثشان نصف ارث مردان است، بدین علّت است که بار زندگی آنان و فرزندانشان بر عهده ی مردان است.[3] به هر حال، این تفاوتها هیچ یک بی حکمت نیست و هر یک از مرد و زن، با ایمان و عمل صالح میتواند به کمال و سعادت انسانی برسد و هیچ تبعیضی میان این دو جنس قرار داده نشده است.[4] آری، این پیام اسلام است که ملاک برتری انسان در پیشگاه خداوند، ایمان و تقوای الهی است. هر کس به وظیفه ی خود در برابر خداوند، خانواده و جامعه عمل کند، نزد خداوند محبوب تر، و جایگاهش برتر از دیگران است؛ مرد باشد یا زن.
[1] - تفسیر نمونه، ج 3 ، ص 362
[2] - برگرفته از روایات معصومین. کافی، ج 5، ص 10. باب جهاد الرجل و المرأه
[3] - در این مورد ذیل آیه 11 سورة نساء مطالبی ذکر شد.
•✾🔸🔹@Quran_Me 🔹🔸✾•