#بسم‌الله‌الرحمن‌الرحیم
حم (1)
وَالْكِتَابِ الْمُبِينِ (2)
إِنَّا أَنزَلْنَاهُ فِي لَيْلَةٍ مُّبَارَكَةٍ إِنَّا كُنَّا مُنذِرِينَ (3)
/دخان
حا، ميم.
به كتاب روشنگر سوگند.
ما آن را در شبى مبارك و فرخنده نازل كرديم، ما همواره انذار كننده بوديم.
🌺🌺🌺
تفسیرنور:
كلمه «مبارك» از «بركت» به معناى خير پايدار و ضد آن كلمه «شوم» است.
مراد از شب مبارك، همان شب قدر است كه در ماه مبارك رمضان قرار دارد. «شهر رمضان الّذى انزل فيه القرآن»(1)
براى حروف مقطعه معانى زيادى گفته اند كه شايد بهترين وجه آن باشد كه قرآن، اين معجزه بزرگ الهى از همين حروف است، چنانكه در سوره شورى بعد از حروف (حم عسق) مى فرمايد: «كذلك يوحى» ما بدين گونه وحى مى كنيم. البتّه در بعضى روايات آمده كه در اين حروف رمز و رازى است كه جز خدا كسى نمى داند.(2)
كلمه ى «مبين» از «ابانة» به معناى روشن و روشنگر است. يكى از ظلم هايى كه به قرآن شد اين بود كه برخى بزرگان گفتند: قرآن، قطعى الصدور و ظنّى الدلالة است. صدور قرآن از جانب خدا يقينى است، ولى دلالت هاى قرآن شفّاف و روشن نيست و مفاهيم آن ظنّى است. امّا اين يك اجتهاد نابجا در برابر صريح قرآن است، زيرا قرآن بارها فرموده كه من نور هستم، روشنگرم و روشن كننده مرز بين حقّ و باطل هستم، چنانكه در اين آيات مى فرمايد: «الكتاب المبين»
البتّه در قرآن به آياتى متشابه كه داراى چند معناست، برخورد مى كنيم، لكن آن آيات نيز در سايه ساير آيات روشن مى شود.
قرآن از همه جهت مبارك است:
الف) از جهت نازل كننده. «تبارك الّذى نزل الفرقان»(3)
ب) خود قرآن مبارك است. «كتاب انزلناه اليك مبارك»(4)
ج) از جهت زمان نزول. «فى ليلة مباركة»
سؤال: اگر نزول قرآن در شب قدر بوده است، پس نزول آيات در 23 سال رسالت پيامبر به چه معناست؟
پاسخ: قرآن در شب قدر يك باره و يك جا بر قلب پيامبر و بار ديگر و به تدريج در طول بيست و سه سال نازل شد. همان گونه كه يك بار چمدان لباسى را يكجا به شخصى مى دهيد و در مرحله بعد درب آن را گشوده و لباسها را جداگانه به او نشان مى دهيد و يا كتاب شعر حافظ را يك جا به شما هديه مى كنند و در هر مناسبت، چند بيتى از آن را براى شما مى خوانند.
در اين آيه، زمان نزول قرآن مبارك شمرده شده و در آيات ديگر زمان نزول عذاب، نحس خوانده شده است، «ايّام نَحسات»(5) اصولاً مبارك يا منحوس بودن زمان يا به خاطر حوادث تلخ و شيرينى است كه در آنها واقع مى شود و يا در خود زمان خصوصيّتى است كه بر ما پوشيده است، چنانكه در قرآن از استغفار در سحرها ستايش شده كه معلوم مى شود در عنصر زمان خصوصيّتى است كه ما نمى دانيم.
-----
1) بقره، 185.
2) تفسير نورالثقلين، ج 1، ص 30.
3) فرقان، 1.
4) ص، 29.
5) فصّلت، 16.
🌺🌺🌺
- قرآن در زمان پيامبر اكرم صلى الله عليه وآله به عنوان كتاب مقدّس مطرح بود. (خداوند به آن سوگند ياد مى كند) «والكتاب»
- قرآن براى دست يابى انسان به نور از جايگاهى بلند نازل شده است. « انزلناه»
- زمان ها متفاوتند و بعضى بر بعضى ديگر قداست و برترى دارند. «ليلة مباركة»
- براى مسائل معنوى، شب زمان مناسب ترى است. «ليلة مباركة»
- سنّت خداوند، فرستادن هشدار دهنده است. «كنّا منذرين»
- براى مردم غافل انذار و هشدار مفيدتر از بشارت است. «منذرين»
#اللهم‌صل‌علی‌محمد‌و‌آل‌محمد‌و‌عجل‌فرجهم