🌷 نکته تفسیری صفحه ۴۹۳🌷 پرهیزکاران؛ دوستان راستین: از زمانی که انسان مفهوم زندگی اجتماعی را درک می کند، با معنای دوستی نیز آشنا می شود. البتّه برقرار کردن رابطه‏ ی دوستی با دیگران ممکن است انگیزه های متفاوتی داشته باشد؛ همکار بودن، هم محله بودن، هم کلاس بودن، هم خوابگاه بودن، هم فکر بودن، هم کیش بودن و... . پس می توان گفت که عمر دوستی ها، به عمر سبب آن وابسته است و با از بین رفتن آن سبب، رابطه‏ی دوستی نیز ممکن است قطع شود. شاید خود ما نیز تجربه های زیادی در این باره داشته باشیم که با تغییر مدرسه، محله، کار و...، دوستانمان نیز تغییر کرده باشند. از آیات قرآن امّا استفاده می شود که رابطه‏ ی دوستانِ دنیایی به دو گونه به جهان آخرت کشیده می شود: یا این رابطه به دشمنی بسیار شدید تبدیل می شود، یا قوامی بسیار افزون تر از رابطه ی دنیا پیدا می کند. حالت نخست، هنگامی است که انگیزه‏ ی دوستی و رفاقت، دشمنی با خدا و نافرمانی او باشد. چه بسیار دوستانی که سبب دوستی شان، گناه، دزدی، جنایت و ظلم به مردم است و برای رسیدن به اهداف پلید و شیطانی خود، از یکدیگر حمایت می کنند و گاهی از جانشان نیز برای هم مایه می گذارند! به فرموده‏ ی قرآن، دوستان این چنینی، در جهان آخرت با برداشته شدن پرده از اسرارشان و مشاهده‏ ی این حقیقت که دوستی شان، آنان را به بدبختی و عذاب همیشگی کشانده، با هم دشمن می شوند و آشکارا از یکدیگر بیزاری می جویند و حتّی همدیگر را لعنت می کنند و با دیدن هم، پا به فرار می گذارند . در برابر این گروه، دوستانی نیز وجود دارند که با دیدن یکدیگر، به یاد گذشته‏ ی نورانی خویش می افتند و از دوستی پربرکت دنیایی خود کاملاً راضی و خشنودند. آنان کسانی هستند که مبنای دوستی شان، ایمان به خدا، پرهیزکاری، خدمت به مردم و درست کاری بوده است. علاقه‏ ی آنان به یکدیگر، نه برای انگیزه های زودگذر دنیایی، بلکه به سبب علاقه به ارزش های والای انسانی بوده، و همین دوستی، علّت مهمّی برای سعادت و خوشبختی شان شده است. خداوند در این آیه به همین نکته اشاره کرده، بیان می فرماید که دوستانی که بر سر گناه و نافرمانی خدا با هم رفاقت داشتند، در آن روز دشمن یکدیگرند، و تنها افراد پرهیزکار و خداترس هستند که رفاقت شان پابرجا می ماند. این حقیقت در این روایت از امیر مؤمنان علی به روشنی به چشم می خورد: «دوستی دوستانی که سبب دوستی شان خداست، ادامه می یابد؛ زیرا سبب آن جاودان است.» پیامبر اسلام در مورد ارزش چنین رفاقتی فرموده است: «انسان مسلمان پس از اسلام از هیچ چیزی مانند دوستی که در راه خدا به دست آورده، بهره نمی برد. » امام رضا نیز در این باره فرموده است: «هر کس دوستی در راه خدا برگزیند، خانه ای در بهشت به دست آورده