ایران و کرونا: انفعال کامل، استراتژی تسکین، استراتژی سرکوب؟
اولین جلسه ستاد ملی مقابله با بیماری کرونا در سال ۱۳۹۹ در روز شنبه، ۲ فروردین ۱۳۹۹/ ۲۱ مارس ۲۰۲۰ به ریاست حسن روحانی، رئیس جمهور، برگزار شد. ویدئوی سخنان روحانی در وبسایت ایرنا منتشر شده است:
irna.ir/news/83722849
حسن روحانی در دقیقه ۱۱:۳۵ تا ۱۲:۰۸ می‌گوید:
«این چیزی است که من از روز اول توصیه کردم و گفتم در جلسه که ضد انقلاب، که بعد مدرکش را هم وزارت اطلاعات برای ما مفصل فرستاد، توطئه‌اش این است که یک کاری کند که در ایران کار تعطیل شود، فعالیت اقتصادی تعطیل شود. این هدف آن‌هاست. ما نباید بگذاریم این هدف محقق شود. ما همه باید کار کنیم، همه باید فعالیت کنیم البته در چارچوب پروتکل‌های بهداشتی که وزارت بهداشت و ستاد ملی اعلام می‌کند.»
سخن روحانی درباره مقطع زمانی اکنون است که به دلیل تعطیلات نوروزی حتی در فضای غیرکرونایی نیز اقتصاد ایران تقریباً تعطیل بود. پس از تعطیلات نوروزی از حوالی ۶ اردیبهشت ۱۳۹۹/ ۲۵ آوریل ۲۰۲۰ ماه مبارک رمضان آغاز می‌شود که معمولاً در این ماه نیز تولید کاهش می‌یابد.
این دوره دو ماهه فرصتی بزرگ است برای ایران تا استراتژی سخت‌گیرانه مقابله با کرونا موسوم به «سرکوب» را بر اساس «دوری‌گزینی اجتماعی» اعمال کند بدون اینکه اقتصادش، در مقایسه با روال عادی، آسیب چندان ببیند. این فرصت تکرارنشدنی در حال از دست رفتن است.
اگر این فرصت از دست برود و بیماری کرونا پس از ماه رمضان اقتصاد ایران را فلج کند با فاجعه‌‌ای بزرگ مواجه خواهیم شد که شورش گسترده تنها یکی از پیامدهای آن است.
امروزه، دولت‌ها عموماً، حداقل در حرف، به این نتیجه رسیده‌اند که «استراتژی سرکوب» تنها راه مقابله با کرونا است. در مقابل «استراتژی سرکوب» دو راهکار عرضه می‌شود: ۱- انفعال کامل، ۲- استراتژی تسکین.
معنای «انفعال کامل» Do Nothing روشن است. در برخی مدل‌سازی‌ها پیامد «انفعال کامل»، که «بدترین سناریوی محتمل» worst-case scenario را رقم می‌زند، بسیار سنگین پیش‌بینی شده است.
امروزه عموماً به این نظر رسیده‌اند که «استراتژی تسکین» نیز پیامد مطلوب ندارد و، بر اساس مدل‌سازی‌ها، تلفات سنگین انسانی خواهد داشت. در وبسایت سرشناس بریتانیایی «مدیکال نیوز تودی» دو سیاست موسوم به «تسکین» Mitigation Strategy و «سرکوب» Suppression Strategy توضیح داده شده:
COVID-19 suppression 'only viable strategy at the current time'
medicalnewstoday.com/articles/covid-19-suppression-only-viable-strategy-at-the-current-time
دولت بوریس جانسون در بریتانیا، بر اساس تئوری «ایمنی گله‌ای» Herd Immunity، ابتدا «استراتژی تسکین» را دنبال کرد ولی با انتشار پیش‌بینی مبتنی بر مدل‌سازی دو مرکز مهم علمی این کشور، کالج سلطنتی لندن و دانشکده مطالعات بهداشتی و بیماری‌های گرمسیری دانشگاه لندن، در روز دوشنبه ۱۶ مارس ۲۰۲۰/ ۲۶ اسفند ۱۳۹۸ اتخاذ «استراتژی سرکوب» را اعلام کرد. «استراتژی سرکوب» مبتنی بر «دوری‌گزینی اجتماعی» Social Distancing است و بهترین مدل موفق آن اقداماتی است که در ووهان چین برای مهار کروناویروس انجام گرفت.
#در_خانه_بمانیم #کرونا
#کرونا_را_شکست_میدهیم