فَإِذَا قَضَيْتُم مَّنَاسِكَكُمْ فَاذْكُرُواْ اللّهَ كَذِكْرِكُمْ آبَاءكُمْ أَوْ أَشَدَّ ذِكْراً فَمِنَ النَّاسِ مَن يَقُولُ رَبَّنَا آتِنَا فِي الدُّنْيَا وَمَا لَهُ فِي الآخِرَةِ مِنْ خَلاَقٍ (200) : پس چون مناسك (حج) خود را انجام دادید، خدا را یاد كنید، همانگونه كه پدران خویش را یاد مى‏كنید، بلكه بیشتر و بهتر از آن. پس بعضى از مردم كسانى هستند كه مى‏گویند: خداوندا! به ما دردنیانیکی عطا كن. آنان در آخرت بهره‏اى ندارند. گروهى از اهل مكّه، بعد از پایان مراسم حج در محلّى اجتماع كرده و با یاد كردن پدران و نیاكان خود به آنان افتخار و مباهات مى‏كردند. قرآن دستور مى‏دهد به جاى تفاخر به پدران و نیاكان، خدا را یاد كنید [588] و از نعمت‏ها و توفیقات او سخن بگویید و در این كار جدّى‏تر باشید.یاد هر كس یا هر چیز، نشانه‏ى حاكمیّت آن بر فكر انسان است. كسى كه یاد نیاكان را دارد و به آنان افتخار مى‏كند، فكر و فرهنگ آنان را پذیرفته است و این یادكرد مى‏تواند فرهنگ جاهلى را بر جامعه حاكم كند. به همین دلیل حضرت موسى گفت: من گوساله طلائى و پر قیمت سامرى را آتش مى‏زنم و خاكسترش را به دریا مى‏ریزم. زیرا تماشاى آن، فرهنگ و تفكّر شرك را در انسان زنده مى‏كند. -588) تفسیر مجمع‏البیان، ج‏2، ص‏529 ؛ نورالثقلین، ج‏1، ص‏198. - جهت‏دهى به ایام فراغت، یكى از وظایف مربّى است. «فاذا قضیتم...فاذكروا اللَّه» - یادخدا،هم از نظر كمّیت باید كثیر باشد؛ «واذكروا اللّه كثیراً» و هم از نظر كیفیّت، عاشقانه و خالصانه. «اشدّ ذكراً»سطحى‏نگر نباشیم. گروهى در بهترین زمان‏ها و مكان‏ها، تنها دعاى آنها رسیدن به زندگى كوتاه مادّى است.