راه ثابت شدن اوّل ماه از دیدگاه حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی دامت برکاته مسأله 1456ـ اوّل ماه از پنج طريق ثابت مي شود: 1ـ ديدن ماه با چشم، امّا ديدن با دوربين و وسايل ديگري از اين قبيل كافي نيست. 2ـ شهادت عدّه اي كه از گفته آنها يقين پيدا شود (هر چند عادل نباشند، همچنين هر چيزي كه مايه يقين گردد). 3ـ شهادت دو مرد عادل، ولي اگر اين دو شاهد صفت ماه را بر خلاف يكديگر بگويند، يا نشانه هايي بدهند كه دليل بر اشتباه آنهاست به گفته آنها اوّل ماه ثابت نمي شود. 4ـ گذشتن سي روز تمام از اوّل ماه شعبان كه اوّل ماه رمضان با آن ثابت مي شود، يا گذشتن سي روز تمام از اوّل ماه رمضان كه اوّل ماه شوال ثابت مي شود (البتّه اين در صورتي است كه اوّل ماه قبل مطابق همين طريق ثابت شده باشد). 5ـ حكم حاكم شرع، به اين صورت كه براي مجتهد عادلي اوّل ماه ثابت شود و سپس حكم كند كه آن روز اوّل ماه است، در اين صورت پيروي از او بر همه لازم است، مگر كسي كه يقين به اشتباه او دارد. مسأله 1457ـ اوّل ماه به وسيله تقويمها و محاسبات منجّمين ثابت نمي شود، هرچند آنها اهل اطّلاع و دقّت باشند، مگر اين كه از گفته آنها يقين حاصل گردد، همچنين بلند بودن ماه و دير غروب كردن آن دليل بر اين نمي شود كه شب قبل شب اوّل ماه بوده است. [272] مسأله 1458ـ اگر در شهري اوّل ماه ثابت شود براي شهرهاي ديگر كه با آن نزديك است كافي است و همچنين شهرهاي دور دستي كه افق آنها باهم متّحد است، همچنين اگر در بلاد شرقي ماه ديده شود براي كساني كه در بلاد غربي نسبت به آنها باشند كافي است (مثل اين كه اوّل ماه در مشهد ثابت شود مسلّماً براي كساني كه در تهران هستند كافي است ولي عكس آن كفايت نمي كند). مسأله 1459ـ اگر اوّل ماه رمضان ثابت نشود روزه واجب نيست، ولي اگر بعداً ثابت شود كه آن روزي را كه روزه نگرفته اوّل ماه بوده بايد آن را قضا كند. مسأله 1460ـ روزي را كه انسان شك دارد آخر رمضان است يا اوّل شوّال بايد روزه بگيرد، امّا اگر در اثناء روز ثابت شود كه اوّل شوّال است بايد افطار كند هر چند نزديك مغرب باشد. مسأله 1461ـ هرگاه شخص زنداني نتواند به ماه رمضان يقين پيدا كند بايد به گمان خود عمل نمايد و آن ماه را كه بيشتر احتمال مي دهد كه ماه رمضان است روزه بگيرد و اگر گمان براي او حاصل نشود هر ماهي را كه روزه بگيرد صحيح است، ولي احتياط واجب آن است كه اگر زندان او ادامه يابد در سال آينده نيز همان ماه را روزه بگيرد. برگرفته از نرم افزار جامع گلبرگها