مسجد اثرگذارترین نهاد اسلامی با کارکردی جامع و چندمنظوره به شمار میآید و همواره در طول تاریخ اسلام نقش بنیادین و محوری در پیشرفت جامعه ایفا کرده است. مسجد از صدر اسلام حلقه وصل امت و امام، پایگاه اطلاع رسانی و هدایتگری اجتماعی و محور اداره جامعه اسلامی بوده و تاکنون نیز دارای چنین نقشی است تا حدی که می تواند نقش مؤثری در شکلگیری تمدن اسلامی ایفا نماید.
اولین اقدام پیامبر اسلام «صلی الله علیه و آله» برای پایهگذاری بنای حکومت اسلامی در مدینه احداث مسجد بود و در ادامه راه و دوران معصومین «علیهم السلام» مکانی برای عبادت، تجمعات سیاسی، فرهنگی و بهترین جایگاه علمآموزی و فراگیری قرآن، اعتقادات، معارف اسلامی، اخلاق، احکام و گرهگشایی از مشکلات مردم و ارتباطات اجتماعی و حتی بین المللی بوده است؛ لذا مسجد علاوه بر آثار عبادی و پرورش معنوی اهل ایمان با گستره نقشها، فعّالیتها و برنامهها، در امور اجتماعی و تربیتی نیز نقش مهمی را عهدهدار بوده و هست. جایگاه مسجد درگذر زمان فراز و فرودهایی داشته و بالاترین میزان اثربخشی مسجد در جامعه را میتوان در نهضتهای دینی و سیاسی تاریخ اسلام مشاهده نمود. با شروع حرکت ملت ایران در انقلاب اسلامی جایگاه و گستره تأثیر مسجد به اوج خود رسید و به عنوان پایگاه اصلی در ابتدای انقلاب و دوران دفاع مقدس نقشآفرینی کرد؛ که ضرورت دارد روز به روز نقش مسجد به عنوان اصلی ترین سنگر، در عرصهی جنگ فرهنگی افزون شود و به اوج نقش آفرینی در طول دوران انقلاب اسلامی برسد.