📜تکثیر مکانیکی و پیرایش دینی/ رازآلودگی اساس دین غیر عقلانی
🔻اختصاصی | علیرضا داودی در نقد یادداشت رضا بابایی برای سرائر نوشت:
🔹تاثیر تکثیر مکانیکی دین بر کاهش توان تاثیرگذاری یک آیین و کم رنگ شدن شور و هیجانات رازآمیز یک دین را باید بر اساس تجربیات موجود و توجه به تفاوت ادیان مورد بررسی و تفکر قرار داد. تجربه کلیسای مسیحی دوران تاریک، از این تکثیر مکانیکی نه تنها منفی بوده که باید آن را مبدا تحول و انقلاب بی دینی دانست.
🔹کلسیای قرون وسطی یکی از ابزارهای تسلط خود بر جامعه را قطع هرگونه ارتباط اجتماعی با متن مقدس می دانست. برای تحقق این تسلط، دسترسی عمومی و ترجمه متن مقدس ممنوع و سانسور ابعاد مختلف متون مقدس که می توانست قدرت کلیسا را کاهش دهد بواسطه همین انحصار دسترسی، امکان پذیر بود.
🔹موفقیت جنبش دین پیرایی در رسیدن به هدف خود نیز تا حدودی بر همین گسترش مکانیکی دین بنا نهاده شده بود. در واقع گسترش مکانیکی دین مسیحیت توانست ابعاد رازآلود و مبهم را از کنج کلیساها خارج و در اختیار دانشمندان و مردم عادی قرار دهد. برای دینی با مختصات مسیحیت که در گذر زمان به مخلوطی از تحریف و باورهای غیر عقلانی تبدیل شده بود بی شک این تکثیر عاملی برای نابودی جایگاه دین مسیحیت و کلیسا بود.
🔹غیر قابل انکار است که سرمایه داران صنعتی و تجار این فرصت طلایی پیشروی انسان برای کشف مسیر حقیقی سعادت را در راستای منافع خود منحرف کرده و جامعه را به سمت تلفیقی از انسان گرایی( اومانیسم) و دین غیر اجتماعی( سکولاریسم) در پوششی از آزادی انسان خودبسنده، سوق دادند اما اصل تاثیر مثبت این تکثیر عمومی محتوای دینی غیر قابل انکار است.
🔹بی شک برای دین اسلام تکثیر مکانیکی سرنوشتی همانند مسیحیت ندارد چرا که مبنای دین اسلام بر عقلانیت استوار است و اتفاقا تکثیر مکانیکی دین می تواند از یک طرف عقلانیت گزاره ها و بنیان ها را عیان سازد و از طرفی عاملی برای پیرایش دین از اضافاتی باشد که محصول برداشت های شخصی یا مبادی غیر موثق است.
🔹پیوند عمیق دین داری عقلانی با مناسک عمومی غیر رازآلود و مبهم در واقع مسیری است برای آنکه همگان بدانند چرا یک عمل را انجام می دهند و یا چرا باوری را می پذیرند. آنچه رازآلودگی و هیجان مناسک مخفی نامیده می شود نیز در واقع تداوم سراب دین داری در کالبد جهل است که در پرتو نور عقلانیت و دین حقیقی از میان می رود.
🔹دین یک رمان جنایی نیست که خواننده را با تعلیق آمیخته با جهالت جذب کند و یا نقاشی مرموزی نیست که انسان را برای خروج از جهل وادار به تماشای طولانی مدت کند، بلکه دین تداوم عقلانیت ذاتی بشر است که راه خود را در جایی غیر از ابهام و رازآلودگی بنا نهاده است.
البته سبک این حضور متن مقدس در جامعه و چگونگی بسط آن می تواند مورد نقد و بررسی قرار گیرد چنانکه بارها مورد توجه اندیشمندان قرار گرفته است.
🔸یادداشت رضا بابایی با عنوان "تکثیر مکانیکی دین" را اینجا بخوانید:
eitaa.com/saraeer/637
پ.ن از مدرسه اقتصاد:
رضا بابایی، روشنفکرنمایی و حمایت شدید از آقای منتظری و حمایت تند از اصلاحات را در کارنامههای قبلی خود دارد. ضمنا تکثیر مکانیکی دین را والتر بنیامین در مقاله معروفش مورد توجه قرار داد که رضا بابایی هم از وی احتمالا اخذ کرده است...
✳️
@schoolofeconomics