هر روز تفسیر یک آیه:
🌺اَعوذُ باللّهِ مِنَ الشَّیطانِ الرَّجیم🌺
«وَ عَلَى اللَّهِ قَصْدُ السَّبِيلِ وَمِنْهَا جَائِرٌ ۚ وَلَوْ شَاءَ لَهَدَاكُمْ أَجْمَعِينَ»
و بر خداست که راه راست را (به بندگان) نشان دهد. امّا بعضى از راهها بیراهه است و اگر خدا مى خواست، همه شما را
(به اجبار) هدایت مى کرد (ولى هدایت اجبارى ارزش ندارد).
(سوره مبارکه نحل/ آیه ۹)
🥀🥀🥀🥀🥀🥀🥀🥀🥀
❇
تفســــــیر *
به دنبال نعمتهاى مختلفى که در آیات گذشته بیان شد، قسمت دیگرى از نعمتهاى مهم الهى در آیات مورد بحث، آمده است.
نخست، به یکى از نعمتهاى بسیار مهم معنوى اشاره کرده مى فرماید: بر خدا است که راه راست و صراط مستقیم را که هیچگونه انحراف و کژى در آن نیست در اختیار بندگان بگذارد (وَ عَلَى اللّهِ قَصْدُ السَّبِیلِ).
قَصْد به معنى صاف بودن راه است، و بنابراین، قَصْدُ السَّبِیْلِ به معنى راه راست مى باشد راهى که انحراف و ضلالت در آن وجود ندارد.
در این که این راه راست اشاره به جنبه تکوینى یا تشریعى مى کند، مفسران تفسیرهاى مختلفى دارند، ولى، هیچ مانعى ندارد که هر دو جنبه را شامل شود.
توضیح این که: خداوند، انسان را با نیروهاى مختلفى مجهز ساخته، و استعدادهاى گوناگونى به او داده، تا در مسیر تکامل که هدف آفرینش است به او کمک کند، و از این نظر، همانند گیاهان و یا انواع جانداران است، که نیروها و غرائز لازم براى رسیدن به این هدف در اختیارشان گذارده شده است، با این تفاوت که، انسان با اراده خود و آزادانه تصمیم مى گیرد ولى حیوانات و گیاهان، بى اختیار به سوى هدفشان پیش مى روند، و قوس صعودى تکامل انسان نیز قابل مقایسه با جانداران دیگر نیست.
به این ترتیب، از نظر خلقت، آفرینش و تکوین انسان را مجهز به عقل و استعداد و نیروهاى لازم براى پیمودن این صراط مستقیم کرده است.
از سوى دیگر، خدا پیامبران را با وحى آسمانى و تعلیمات کافى و قوانین مورد نیاز انسان، فرستاده است، تا از نظر تشریع، راه را از چاه مشخص کرده و با انواع بیانها او را تشویق به پیمودن این راه کنند، و از مسیرهاى انحرافى باز دارند.
🌼🌼🌼
جالب این که خداوند در آیه فوق، این امر را به عنوان فریضه اى بر خود لازم شمرده و با کلمه عَلَى اللّهِ (بر خدا لازم است) از آن یاد کرده است که همانند آن را در آیات دیگر قرآن نیز مى خوانیم: اِنَّ عَلَیْنا لَلْهُدى: بر ما است که انسان را هدایت کنیم.
اگر ما، در وسعت مفهوم عَلَى اللّهِ قَصْدُ السَّبِیْلِ و مجموعه نیروهاى مادى و معنوى که در آفرینش انسان و تعلیم و تربیت او به کار رفته دقیق شویم، از عظمت این نعمت بزرگ که از همه نعمتها برتر است، آگاه خواهیم شد.
آن گاه از آنجا که راههاى انحرافى فراوان است، به انسانها هشدار مى دهد و مى گوید: بعضى از این راهها منحرف و بیراهه است (وَ مِنْها جائِرٌ).
و از آنجا که نعمت اختیار و آزادى اراده و انتخاب، یکى از مهمترین عوامل تکامل انسان مى باشد با یک جمله کوتاه به آن اشاره کرده مى گوید: اگر خدا مى خواست همه شما را به اجبار به راه راست هدایت مى کرد به گونه اى که نتوانید گامى از آن فراتر بگذارید (وَ لَوْ شاءَ لَهَداکُمْ أَجْمَعِینَ).
ولى این کار را نکرد; چرا که هدایت اجبارى، نه افتخار است و نه تکامل، بلکه، به شما آزادى داد، تا این راه را با پاى خود بپیمائید و به بالاترین اوج تکامل برسید.
جمله فوق، ضمناً، به این واقعیت اشاره مى کند که گام نهادن گروهى از انسانها در طریق جائر و راه منحرف، نباید این توهم را ایجاد کند که خدا در برابر آنها مغلوب شده است، بلکه این خواست او و مقتضاى حکمت است که انسانها آزاد باشند.
(
تفسیر نمونه/ ذیل آیه ۹ سوره مبارکه نحل)
•┈┈••✾❀🍃🌺🍃❀✾••┈┈•
🔗 ایتا :
🍃
@ShifteganeTarbiat