آیا جایز است مردى غناى زن اجنبیه را به قصد لذت بردن از حلال خود گوش کند؟ آیا غناى زن براى شوهر و بر عکس جایز است؟ و آیا این گفته صحیح است که شارع مقدس غنا را به علت ملازمت آن با مجالس لهو و لعب و عدم انفکاک از آن دو حرام کرده و تحریم غنا ناشى از تحریم آن مجالس است؟
گوش دادن به غنا که عبارت است از ترجیع صدا به نحوى که طرب انگیز و مناسب با مجالس لهو و گناه باشد، مطلقاً حرام است، حتّى غناى زن براى شوهرش و بالعکس و قصد لذت بردن از همسر، استماع غنا را مباح نمىکند و حرمت غنا و مانند آن، با تعبّد به شرع ثابت شده و از احکام ثابت فقه شیعه محسوب مىشود و دائر مدار ملاکات فرضى و آثار روانى و اجتماعى نمىباشد، بلکه تا زمانى که این عنوان حرام بر آن صدق کند، حکم آن حرمت و وجوب اجتناب به طور مطلق است.
همچنین آیت الله سیستانی نیز در بخشی از پرسش و پاسخ سایت خود آورده اند که:"
آيا گوش دادن به صداى خوانندگى زن در حالى كه محتواى آن اصلا فاسد نيست مثلا اشعار مولوى و يا حافظ ويا ... كه كاملا از نظر فساد در امان هستند و فقط خواننده آن زن است چه اشكالى دارد؟
اگر با تلذذ شهوى باشد حرام است و اگر بدون آن و آهنگ همراه آن مناسب مجالس عياشى و خوشگذرانى باشد باز هم حرام است."
اما برخي مراجع مطلقا حتي بدون لذت و مفسده آن را جايز نمي دانند؛ مثلا به نظر آيت الله بهجت، گوش دادن به آواز زن خواننده بنابر احتياط واجب جايز نيست، هرچند قصد ريبه و لذت نباشد. (4) يا آیت الله فاضل فرموده اند: «گوش فرا دادن به خواننده زن، جايز نيست» .(5)
در هر حال براي زنان طبق نظر همه مراجع اگر صداي خواننده زن بدون مفسده و غنا و شكل لهوي باشد، گوش دادن مانعي ندارد و براي مردان بر فرض مشتمل نبودن صدا بر مفسده و ساير موارد ذكر شده، طبق ديدگاه اول صحيح است.
از سوی دیگر اگر بخواهیم نگاه فقهی به آواز زن بیندازیم باید بگوییم تمامی فقها آواز زن را ـ اگر غنائی باشد ـ حرام دانسته اند. البته بعضی از فقها مانند امام خمینی، مقام معظم رهبری، آیت الله گلپایگانی و.. یك مورد را استثناء كرده اند و آن هم آواز زن است در شب عروسی، ـ نه در مراسم عقد یا مولودی ها ـ آن هم در صورتی كه نامحرم صدایش را نشنود. و بعضی دیگر از فقهاء مانند آیت الله مكارم، آیت الله سیستانی و... هم گفته اند كه حتی در شب عروسی هم برای زنان، آوازه خوانی جایز نیست.(6)مرحوم آیت الله خویی نیز آوازه خوانی زن را با استفاده اسلام روایت ابی بصیر به سه دسته تقسیم نموده است:
1. آوازه خوانی در مجالس مختلط.
2. آوازه خوانی در مجالس عروسی مخصوص زنان.
3. آوازه خوانی در مجالس زنان در غیر عروسی.
بعد ایشان فتوا دادند كه غنا و آوازه خوانی زن فقط در مجالس عروسی زنان مجاز است. و قسم اول و سوم حرام می باشد.(7)
پانویس
1-شرفخانی، خویی، احمد، انسان، غنا، موسیقی، چاپ 1، قم: انتشارات مشهور، 1380، ص 103.
2 - آيت ا... خامنه اي، استفتاءات، نشر جامعه مدرسين، سوال 1145.
3 . آيت ا... خامنه اي، استفتاءات، نشر جامعه مدرسين، سوال 1145.
4. آيت الله بهجت، استفتاءات، نشر شفق، قم 1378 ش، ج4، سؤال 6351و 6352.
5. آيت اللّه فاضل، جامع المسائل نشر مهر، قم 1375 ش، ج 1، ص 484، م 1742.
6 شرفخانی خویی، احمد، انسان، غنا موسیقی، چاپ 1، قم: انتشارات مشهور، 1380، ص 93 تا 155.
7 قره العین عابدی، سید محمد غنا در آیینه شفاف اهل بیت، چاپ 1، قم: انتشارات استاد مطهری، 1382، ترجمه: سید محمد تقی حسینی منش، ص 60.