اهمیت نمازجمعه
نماز جمعه یک عبادت بزرگ دسته جمعی است و اثر عمومی عبادات را که تلطیف روح و جان و شستن دل از آلودگیهای گناه و زدودن زنگار معصیت از قلب میباشد در بر دارد به خصوص این که مقدمتاً دو خطبه دارد که مشتمل بر انواع مواعظ و اندرزها و امر به تقوی و پرهیزگاری است.
بزرگترین اجتماع هفته
«یآ ایّها الّذین آمنوآ اذا نودی للصّلوة من یوم الجمعة فاسعوا الی ذکر الله و ذروا البیع ذلکم خیر لکم ان کنتم تعلمون؛[۱]
ای کسانی که ایمان آوردهاید! هنگامی که برای نماز روز جمعه اذان گفته میشود به سوی ذکر خدا بشتابید، و خرید و فروش را رها کنید که این برای شما بهتر است اگر میدانستید».
آیه مورد بحث به گفتگو پیرامون یکی از مهمترین وظایف اسلامی که در تقویت پایههای ایمان تاثیر فوق العاده دارد و از یک نظر هدف اصلی سوره را تشکیل میدهد، یعنی نماز جمعه و بعضی از احکام آن میپردازد.
نخست همه مسلمانان را مخاطب قرار داده میفرماید: (ای کسانی که ایمان آوردهاید هنگامی که برای نماز روز جمعه اذان گفته میشود به سوی ذکر خدا (خطبه و نماز) بشتابید و خرید و فروش را رها کنید این برای شما بهتر است اگر میدانستید.
ندای اذان
(نودی) از ماده (نداء) به معنی بانگ برآوردن است و در اینجا به معنی اذان است زیرا در اسلام ندایی برای نماز جز اذان نداریم چنانکه در آیه ۵۸ سوره مائده نیز میخوانیم: «و اذ نادیتم الی الصلوة اتخذوها هزواً و لعباً ذلک بانهم قوم لا یعقلون؛[۲]
هنگامی که مردم را به سوی نماز میخوانید (و اذان میگویید) آن را به مسخره و بازی میگیرند این به خاطر آن است که آنها قومی هستند بیعقل».
به این ترتیب هنگامی که صدای اذان نماز جمعه بلند میشود مردم موظفند کسب و کار را رها کرده به سوی نماز که مهمترین یاد خدا است بشتابند. جمله (ذلکم خیر لکم...) اشاره به این است که اقامه نماز جمعه و ترک کسب و کار در این موقع منافع مهمی برای مسلمانان در بر دارد اگر درست پیرامون آن بیندیشند و گرنه خداوند از همگان بینیاز و بر همه مشفق است.
علت نامیدن روز جمعه
اما این که چرا روز (جمعه) را به این نام نامیدهاند؟ به خاطر اجتماع مردم در این روز برای نماز است و این مساله تاریخچهای دارد که در بحث خواهد آمد. قابل توجه این که در بعضی از روایات اسلامی در مورد نمازهای روزانه آمده است: «اذا اقیمت الصلوة فلا تاتوها و انتم تسعون و اتوها و انتم تمشون و علیکم السکینة؛ هنگامی که نماز (نمازهای یومیه) برپا شود برای شرکت در نماز ندوید و با آرامش گام بردارید». ولی در مورد نماز جمعه آیه فوق میگوید: فاسعوا (بشتابید) و این دلیل بر اهمیت فوقالعاده نماز جمعه است.
@Tebyangonabad