د حمام شود در یک روز و روز دیگر حمام نرود و کسی که میخواهد لاغر شود و چاق است، هرروز حمام برود.»
در روایت دیگر آمده: «الحمام يوم ويوم لا يكثر اللحم وإدمانه في كل يوم يذيب شحم الكليتين.»[10] یعنی «حمام رفتن یک روز در میان گوشت بدن را زیاد میکند و هرروز حمام رفتن قلوه پیه را آب میکند.» همانطور که گفته شد آب شدن قلوه پیه بد است و قلوه پیه هرچه بیشتر باشد بدن قویتر است.
امام صادق (ع) میفرمایند: «ثلاثة يسمن، وثلاثة يهزلن، فأما التي يسمن فادمان الحمام ...»[11] یعنی «سه چیز چاق میکند و سه چیز لاغر میکند، چیزهایی که چاق میکند مداوم حمام رفتن ...» شاید گفته شود در این روایت مراد از مداوم حمام رفتن، هرروز حمام رفتن است که با روایات قبلی تناقض دارد ولی درست این است که مداوم حمام رفتن هم میتواند هرروز باشد و هم یک روز در میان و چون روایات زیادی وجود دارد که مفسر معنی مداومت در حمام رفتن برای درمان لاغری است باید گفت که در این روایت هم مراد یک روز در میان است.
همچنین در روایت توصیهشده که با شکم خالی حمام نشود، از طرفی برای درمان چاقی توصیهشده هرروز ناشتا با شکم خالی حمام شود و نیز آمده که حمام بعد از غذا و در حال سیری سبب چاقی میشود، بنابراین برای لاغر شدن باید هرروز ناشتا و با شکم خالی حمام رفت و برای چاق شدن باید یک روز در میان و بعد از غذا حمام برود، البته نباید بلافاصله بعد از غذا و درحالت سیری مفرط حمام رفت زیرا در روایت آمده که ضرر دارد و ممکن است باعث مرگ شود و حداقل باید یک یا دو ساعت فاصله باشد.
امام صادق (ع) میفرمایند: «وان اردت ان تزيد لحمك فادخل الحمام على شبعك»[12] یعنی «اگر میخواهی که گوشت بدنت زیاد شود، در حال سیری وارد حمام شو.»
همچنین در روایت آمده: «ثلاثة يهدمن البدن وربما قتلن : دخول الحمام على البطنة ، والغشيان على الامتلاء ، ونكاح العجائز»[13] یعنی «سه چیز است که میتواند انسان را میکشد، همبستری با زنان در حال سیری مفرط و داخل شدن به حمام در حال سیری مفرط و همبستری با زنان پیر.»
چهارمین درمان استفاده از عطر و بوی خوش است، امام صادق (ع) میفرمایند: «ثلاثة يسمن، وثلاثة يهزلن، فأما التي يسمن فادمان الحمام، وشم الرائحة الطيبة ...»[14] یعنی «سه چیز چاق میکند و سه چیز لاغر میکند، چیزی که انسان را چاق میکند مداوم (یک روز در میان) حمام رفتن و بوییدن بوی خوش ...»
پیامبر (ص) میفرمایند: «ثلاثة يفرح بهن الجسم ويربو ، الطيب ولباس اللين ، وشرب العسل.»[15] یعنی «سه چیز است که بدن با آن خوشحال میشود و رشد و نمو پیدا میکند، عطر (بوی خوش) و لباس نرم و نوشیدن عسل.»
در روایت آمده: «واروى انه لو كان شئ يزيد في البدن لكان الغمز يزيد واللين من الثياب وكذلك الطيب ودخول الحمام»[16] یعنی «اگر چیزی بدن را زیاد میکند آن فشار دادن و لباس نرم و بوی خوش و حمام رفتن است.» اگر در اثر عارضهای یکی یا بعضی از اندامها لاغر باشد برای رساندن آن عضو به تناسب، آن عضو را فشار دهند، فشار دادن با ماساژ فرق دارد، برای مثال راه رفتن روی پای شخص، افرادی که بچه کوچک دارند با فشار دادن دست و پای کودک به رشد آن کمک میکنند. بهترین محل برای استعمال عطر روی سبیل است تا فرد بوی آن را استشمام کند، عطر باید طبیعی باشد و عطرهای شیمیایی ضرر دارند و ممکن است باعث مشکلات تنفسی شود.
امام صادق (ع) میفرمایند: «الطيب: المسك والعنبر والزعفران والعود.»[17] یعنی «عطر اینها هستند، مشک و عنبر و زعفران و عود.» در طب اسلامی مراد از عطر و بوی خوش همین چهار مورد است و بقیه عطرها به دُهن (روغن) تعبیر شدهاند که البته استفاده از آنها هم سفارش شده است، در عطر اسراف معنی ندارد، پیامبر (ص) بیشترین استفاده را از عطر میکردند. متأسفانه این عطرها که ذکرشده کمیاب و حتی نایاب است و اگر هم پیدا شود گران است. در روایت آمده: «وكان (ص) يطيب بالغالية تطيبه بها نساؤه بأيديهن.»[18] یعنی «پیامبر (ص) بدنش را خوشبو میکرد با غالیه، زنان پیامبر (ص) با دست خود برای او عطر میگذاشتند.» غالیه گرانترین عطر آن زمان بوده و از ترکیب همان چهار عطر که ذکر شد تهیه میشد.
امام صادق (ع) میفرمایند: «لا بأس أن يتخلق الرجل لامرأته ولكن لا يبيت متخلقا.»[19] یعنی «اشکالی ندارد که مرد از خلوق استفاده کند برای همسرش ولی شب با خلوق نخوابد.» در روایت دیگری آمده: «لا بأس بالخلوق في الحمام ، ويمسح يديه ورجليه من الشقاق بمنرلة الدواء ، وما اُحب إدمانه»[20] یعنی «استفاده از خلوق در حمام اشکال ندارد، دست و پا را با خلوق مسح کند برای ترک دستوپا بهعنوان دارو و دوست ندارم که بهطور مداوم استفاده شود.» خلوق عطری بوده که از زعفران و چیزهای دیگر تهیه میشده و برای خانه کعبه از آن استفاده میشد، با توجه به روایات استفاده از این عطر ضرر دارد.
امام کاظم (ع) میفرمایند: «لا ينبغي للرجل أن يدع الطيب في ك