﷽؛
إِنَّ الَّذينَ يُؤْذُونَ اللَّهَ وَ رَسُولَهُ لَعَنَهُمُ اللَّهُ فِي الدُّنْيا وَ الْآخِرَةِ وَ أَعَدَّ لَهُمْ عَذاباً مُهيناً(اجزاب/57): « قطعاً آنهایی که خدا و رسول او را اذیت میکنند، خداوند آنها را در دنیا و آخرت لعنت کرده ( از رحمتش دور کرده) و برای آنها عذابی خوارکننده مهیّا نموده است.
در این آیه شریفه خدایتعالی اذیت کردن و آزار رساندن به خود و به رسولش را یکی دانسته و آزاردهنده را محکوم و مشمول لعن خود در دنیا و آخرت دانسته است. این یکی از شدیدترین انذارهایی است که خدایتعالی در قرآن آورده است.
قبل از بحث اصلی تذکر یک نکته در خصوص این آیه شریفه خالی از لطف نیست: معنای اذیت کردنِ رسول خدا قابل فهم است ولی اذیت کردن خدا و آزردن خدا معنایی ندارد چون اذیت و آزرده شدن و رنجیدن یک نوع تأثر و انفعال است در مقابل فعل دیگران که برای پیامبر اکرم(صلّی الله علیه و آله) که بشری است مانند سایرین، انفعال در برابر عوامل خارجی و متأثر شدن امری طبیعی است. بنابراین نسبت دادن غم، شادی، رنجش و آزردگی و امثال اینها به پیامبر(صلّی الله علیه و آله)صحیح است ولی خدایتعالی از این حالات منزه است و نسبت دادن اینها به خدا صحیح نیست. بنابراین در توضیح يُؤْذُونَ اللَّهَ احتمالاتی مطرح شده: یکی این که «الله» مضاف الیه برای یک مضاف مقدر و محذوف، مثل«اولیاء» باشد(تفسیر نمونه، آیت الله ناصر مکارم و دیگران، تهران، دارالکتب الاسلامیه، ج 17.) یعنی کسانی که اولیاء خدا را اذیت کنند. احتمال خوبی است اگر اصالت عدم تقدیر(اصل این است که کلمهای در تقدیر نباشد) مانع پذیرش آن نباشد. بعضی هم گفتهاند مراد از اذیت کردن خدا، کفر، شرک، ترک دین، مخالف با اوامر و نواهی و توهین به مقدسات است(الطیب البیان، ج 10، ص 524) و یا نسبتهای ناروا دادن به خداست. مانند اینکه یهودیان می گفتند عزیر پسر خدا است یا مسیحیان می گفتند: مسیح پسر خدا است و ... . (الجامع لاحکام القرآن، ج14، ص 237؛ و الکشاف ذیل آیه).
احتمال دیگری که ذکر شده است و صحیحتر از سایر احتمالات است این است که مراد، آزار رسول خدا (صلّی الله علیه و آله) میباشد و به جهت تعظیم و بزرگداشت پیامبر، اذیت شدن را خدا به خود نیز نسبت داده است و اذیت آن حضرت را همانند اذیت خودش قرار داده است. (تفسیر راهنما، ج 14 و المیزان، ج2، ص 207 و ج16، ص332). در واقع این جا خدایتعالی عاقبت اذیت کردن پیامبر(صلّی الله علیه و آله) را میخواهد بفرماید یعنی تمام موضوع آیه مربوط به اذیت کردن پیامبر است و چون اذیت کردن پیامبر(صلّی الله علیه و آله) بسیار امر عظیم، سنگین و غیر قابل بخششی است، این اذیت کردن را خدا مساوی اذیت کردن خود قرار داده است. در واقع خدا طبق عرف خود بشر با او سخن گفته و فرموده است: به فرض محال اگر خدا بشری بود که آزرده میشد، آزردن او همان آزردن رسول اوست.
از این نکته که بگذریم، شیعه و سنی نقل کردهاند که پیغمبر اکرم صلی الله علیه و آله در مورد حضرت زهرا سلام الله علیها فرموده است: «فاطمه بضعة منی مَن آذاها فقد آذانی و مَن آذانی فقد آذی الله»
«فاطمه پاره تن من است هر کس او را اذیت کند، مرا اذیت کرده و هر کس مرا اذیت کند، خدا را اذیت کرده است».(دلایل الامامه ص 45 -کتاب سلیم بن قیس حدیث 48 و در صحیح بخاری ج5 ص 26)
بنابراین اذیت کردن فاطمه سلام الله علیها مساوی اذیت کردن پیامبر صلی الله علیه و آله و طبق آیه شریفه معادل اذیت کردن خداست و اذیت کننده، مستحق لعن خدا در دنیا و آخرت است و عذاب سخت و خوار کنندهای خدا برایش آماده کرده است.
از طرف دیگر در خود منابع اهل تسنن نقل شده که فاطمه سلام الله علیها با خشم و غضب نسبت به عمر و ابوبکر از دنیا رفت و این خشم و غضب به خاطر اذیتی بود که از جانب آنها به او رسیده بود: «انی اشهد الله و ملائکته انکما اسخطتمانی و ما ارضیتمانی و لئن لقیت النبی صلی الله علیه و آله لاشکونکما الیه»: خدا را شاهد میگیرم و ملائکه او را به اینکه شما دو نفر مرا به خشم آوردید و مرا خشنود ننمودید و اگر پیامبر صلی الله علیه و آله را ملاقات نمایم هرآینه شکایت شما دو نفر را به وی خواهم کرد(.(صحیح بخاری 5/26, صحیح مسلم 4/193)
- «به خدا قسم! بعد از هر نمازم بر تو (ابوبکر) نفرین می کنم». (الامامة و السیاسة 1/20)
ابن ابی الحدید سنی مذهب هم میگوید: « حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها از دنیا رفتند در حالیکه سخت از عمر و ابوبکر غضبناک بودند.» (شرح نهج البلاغه از ابن ابی الحدید ج 6 ص 50)
پس از مخالفین باید پرسید: اگر بخواهیم به این آیه شریفه و به گفته علمای مورد قبول خود شما عمل کنیم، باید چه کنیم؟ آیا طبق این آیه شریفه، ظالمانی را که فاطمه زهرا سلام الله علیها را آزار دادند و آزاردهنده خدا و رسولش محسوب میشوند، نباید لعن کرد و گفت: «اللهم العن اول ظالم ظلم حق محمد و آل محمد و آخر تابعٍ له علی ذلک
@mm_rastgoo