✨❧🔆✧﷽✧🔆❧✨
🔍 #ترنم_وحی
«اَلْحَمْدُ لِلهِ رَبِّ الْعَالَمِینَ»
💢 تفاوت حمد و شکر(حمد و مدح)
🖇
این دو واژه شباهت بسیاری با یکدیگر دارند؛ زیرا حروف اصلی هر دو یکی است (ح، م، د) و بهاصطلاح، در اشتقاق کبیر و مادۀ اولیه یکسان هستند؛ اما بین این دو ریشه دو تفاوت وجود دارد.
1⃣ تفاوت اول آن است که «حمد» بهطور کلی ستایش و ثنا در قبال جمال و کمالی است که صاحبش دارای عقل بوده و در آن زیبایی و کمال نقش داشته و به اختیارِ خویش چنین حُسنی را برگزیده است؛
➖
اما «مدح» اعم از آن است، بدین معنا که نهتنها هم دربارۀ عاقل و هم غیرعاقل بهکار میرود، بلکه در کارهای غیراختیاری نیز مصداق دارد؛ برای مثال، وقتی فردی میتواند بد عمل کند، اما عملکردی نیک دارد، شایستۀ حمد است؛ درحالیکه اگر کردارش بهصورت اتفاقی، نیک جلوه کند یا با قهر و جبر، کاری پسندیده انجام دهد، شایستۀ حمد نخواهد بود؛ بلکه آنچه در مورد او صورت میگیرد، «مدح» است.
➖همچنین انسان در زیباییهایی همچون زیبایی چهره که در آن نقش ندارد، شایستۀ «مدح» است و «حمد» نمیشود. بههمینترتیب دُرّ شاهوار و زیبا، عقیق یمنی درخشان یا فیروزۀ نیشابور را نمیتوان حمد کرد؛ اینها فقط درخور مدح هستند :
➖
«یُقالُ: مَدَحْتُ اللُؤلُؤَ عَلَی صَفائِهِ وَ لا یُقالُ: حَمِدْتُهُ عَلَی صَفائِهِ»
(گفته میشود: مروارید را بر روشنیاش مدح کردم؛ ولی گفته نمیشود که بر روشنیاش حمد کردم)؛ زیرا در اینجا درِ اختیار گشاده نیست و تجلّیِ جمالِ الهی است که آن ذره را چنین جذاب نموده است.
2⃣ تفاوت دوم آن است که حمد همواره در قبال اَعمال پسندیده و تمجیدشده صورت میگیرد و بهعبارتی، حمد ناپسند وجود ندارد. آیۀ (وَ یُحِبُّونَ أَنْ یُحْمَدُوا بِمَا لَمْ یَفْعَلُوا) (و دوست دارند که ستایش شوند به آنچه عمل نکردهاند) نیز دلالتی بر بهکاررفتن حمد در مسائل ناپسند ندارد؛ زیرا کافران عمل پسندیدهای انجام ندادهاند که تمنای حمد و تمجید داشته باشند.
➖
اما «مدح» اینگونه نیست و در کاربردهای مثبت و منفی بهکار میرود.مثلاً، واژۀ مداح از دیرباز چندان رایحۀ خوشی نداشته است. کاربرد آن حتی دربارۀ مداحان اهلبیت :
نیز چندان خوشایند نبوده است، بلکه بیشتر به آنها «ذاکر اهلبیت » گفته میشده؛ زیرا ذکرِ خاندانی بس عظیم میکردند. در روایت آمده است:
«اُحْثُوا فِی وُجُوهِ الْمَدَّاحِینَ التُّرَابَ».
بر صورت آنان که مدح میکنند، خاک بپاشید.
➖ در طول تاریخ، گروهی از مداحان با مدح ظالمان و گردنکشان به عناوین و القاب دروغین دست مییافتند و سودهایی هنگفت و بیحساب به جیب میزدند و همیشه در دربار سلاطین، مدحکنندگانی بودهاند که مگس شاهان را شاهین جلوه میدادند و زبان حالشان آن بود که : «مگسی را که تو پرواز دهی، شاهین است». حال آنکه مدحِ شقی و ظالم، تکاندهندۀ عرش خداست.
ڪانال زلال مــ💖ــعرفت
@ZolaleMarefat_f
┅═✧❁🔆❁✧═┅