💠 پایان ماه شعبان 🔹 کسانی که کتاب های دعا نوشتند بر خیلی اصرار دارند که وجود مبارک پیغمبر (صلّی الله علیه و آله و سلّم) «یدْأَبُ فِی صِیامِهِ وَ قِیامِه‏‏»؛[1] تمام شب ها را عبادت و تمام روزها را روزه می گرفت. اصرار این آقایان هم همین طور است و کتاب هایی هم که اینها درباره دعا می نویسند اول سال پیش آقایانی که اصحاب دعا هستند اول ماه مبارک رمضان است و ماه شعبان آخرین ماه سال است؛ سرّ آن دو تا دلیل است: یکی نصوص و یکی ادعیه. در روایات یک تعبیر دارد، در ادعیه تعبیر دیگر. مجموع تعبیرهایی که در روایات و در ادعیه است این است که از ماه مبارک رمضان به «رَأْسُ‏ السَّنَة»[2] یاد شده است، یک؛ از ماه مبارک رمضان به «غُرَّةُ الشُّهُور»[3] یاد شده است، دو؛ لذا آن آقایانی که اهل این حساب های معنوی هستند اول سالشان ماه مبارک رمضان است آخر سالشان ماه لذا تمام تلاش و کوشش را می کنند که توبه و چیزی اگر هست در همین ماه شعبان انجام بدهند چون به هر حال هر تاجری آخر سال بررسی می کند. اصرار آن آقایان این است که در این آخر سال حساب ها را بررسی کنند استغفار بکنند حقی از کسی بر عهده آنهاست حق را ادا کنند که این سال با طهارت پایان بپذیرد که با طهارت وارد سال جدید بشوند و مرحوم علامه هم این شعر را از حافظ با یک احترامی می خواندند. آن غزل معروف حافظ بر این ماه شعبان خیلی تکیه می کند: ماه شعبان منه از دست قدح کاین خورشید ٭٭٭ از نظر تا شب عید خواهد شد[4] را از دست نده برای اینکه آخر سال است و عفو و گذشت و مانند آن در همین است. اگر ماه شعبان را از دست دادید وصال نصیب شما نمی شود تا لیله عید فطر، چون انسان خیال می کند که ماه مبارک ماه پُربرکتی است، بله ماه پُربرکتی است اما ماه راه است نه ماه نتیجه! نتیجه را «لَیلَةَ الْجَوَائِز»[5] می دهند در روز عید فطر می دهند، اینجا انسان باید شب و روز تلاش و کوشش کند. ماه شعبان منه از دست قدح کاین خورشید ٭٭٭ از نظر تا شب عید رمضان خواهد شد[6] [1]. مصباح المتهجد و سلاح المتعبد، ج2، ص829. [2]. تهذیب الأحکام, ج4, ص333؛ «عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ عَلَیه السَّلام قَالَ إِذَا سَلِمَ شَهْرُ رَمَضَانَ سَلِمَتِ السَّنَةُ وَ قَالَ رَأْسُ‏ السَّنَةِ شَهْرُ رَمَضَانَ». [3]. الإقبال بالأعمال الحسنة(ط ـ الحدیثة)، ج‏1، ص31؛ «أَبِی عَبْدِ اللَّهِ عَلَیه السَّلام قَالَ‏ إِنَّ الشُّهُورَ عِنْدَ اللَّهِ اثْنا عَشَرَ شَهْراً فِی كِتابِ اللَّهِ یوْمَ خَلَقَ السَّماواتِ وَ الْأَرْضَ‏ فَغُرَّةُ الشُّهُورِ شَهْرُ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ وَ هُوَ شَهْرُ رَمَضَانَ وَ قَلْبُ شَهْرِ رَمَضَانَ لَیلَةُ الْقَدْرِ وَ نُزِّلَ الْقُرْآنُ فِی أَوَّلِ لَیلَةٍ مِنْ شَهْرِ رَمَضَانَ فَاسْتَقْبِلِ الشَّهْرَ بِالْقُرْآن‏». [4]. دیوان حافظ، غزل164. [5]. الأمالی، شیخ مفید، ص232؛ «فَإِذَا كَانَتْ لَیلَةُ الْفِطْرِ وَ هِی تُسَمَّی لَیلَةَ الْجَوَائِزِ أَعْطَی اللَّهُ الْعَالَمِینَ أَجْرَهُم‏...». [6]. دیوان حافظ، غزل164. 📚 درس خارج فقه ارث جلسه 93 تاریخ: 1400/01/18 🆔 @a_javadiamoli_esra