🎆📝 علم(۲۹):
متقین از علم خود انفاق میکنند:
📝 در قرآن در بیان صفات متقین میخوانیم:
"و (آنها کسانی هستند) و از تمام مواهبى كه به آنها روزى داده ايم انفاق مى كنند". «وَ مِمَّا رَزَقْناهُمْ يُنْفِقُونَ». (بقرة، 3)
قابل توجه اينكه قرآن نمى گويد: «من اموالهم ينفقون» (از اموالشان انفاق مى كنند) بلكه مى گويد «مِمَّا رَزَقْناهُمْ» (از آنچه به آنها روزى داديم) و به اين ترتيب مسالۀ انفاق را آن چنان تعميم مى دهد كه تمام مواهب مادى و معنوى را در بر مى گيرد.
بنابراين مردم پرهيزگار آنها هستند كه نه تنها از اموال خود، بلكه از علم و عقل و دانش و نيروهاى جسمانى و مقام و موقعيت اجتماعى خود، و خلاصه از تمام سرمايه هاى خويش به آنها كه نياز دارند مى بخشند، بى آنكه انتظار پاداشى داشته باشند.
انفاق يك قانون عمومى در جهان آفرينش و مخصوصا در سازمان بدن هر موجود زنده است، قلب انسان تنها براى خود كار نمى كند، بلكه از آنچه دارد به تمام سلولها انفاق مى كند، مغز و ريه و ساير دستگاه هاى بدن انسان، همه از نتيجه كار خود دائما انفاق مى كنند، و اصولا زندگى دسته جمعى بدون انفاق مفهومى ندارد.
ارتباط با انسانها در حقيقت نتيجه ارتباط و پيوند با خدا است، انسانى كه به خدا پيوسته و به حكم جمله «مما رزقناهم» همه روزيها و مواهب را از خدا مى داند، نه از ناحيه خودش، عطاى خداوند بزرگى مى داند كه چند روزى اين امانت را نزد او گذاشته، نه تنها از انفاق و بخشش در راه او ناراحت نمى شود، بلكه خوشحال است، چرا كه مال خدا را به بندگان او داده، اما نتائج و بركات مادى و معنويش را براى خود خريده است،
اين طرز تفكر، روح انسان را از بخل و حسد پاك مى كند، و جهان «تنازع بقا» را به دنياى «تعاون» تبديل مى سازد
دنيايى كه هر كس در آن خود را مديون مى داند كه از مواهبى كه دارد در اختيار همه نيازمندان بگذارد، همچون آفتاب نورافشانى كند بى آنكه انتظار پاداشى داشته باشد.
جالب اينكه در حديثى از امام صادق (ع) مى خوانيم كه در تفسير جمله «وَ مِمَّا رَزَقْناهُمْ يُنْفِقُونَ» فرمود: "مفهوم آن اين است که از علوم و دانشهايى كه به آنها تعليم داده ايم نشر مى دهند، و به نيازمندان مى آموزند" .
بديهى است مفهوم اين سخن آن نيست كه انفاق مخصوص به علم است، بلكه چون غالبا نظرها در مسأله انفاق متوجه انفاق مالى مى شود، امام با ذكر اين نوع انفاق معنوى مى خواهد گستردگى مفهوم انفاق را روشن سازد.
ضمنا از اينجا به خوبى روشن مى شود كه انفاق در آيه مورد بحث خصوص زكات واجب، يا اعم از زكات واجب و مستحبّ نيست، بلكه معنى وسيعى دارد كه هر گونه كمك بلاعوضى را در بر مى گيرد.
📝 (تفسير نمونه، ج1، ص 74)