✅🔴 «اغتشاش» و نسخه‌ای تاریخی که تجویز نمی‌کنیم 👈 تأملی در نقش #حافظه_تاریخی در مدیریت مردمی اعتراض و اغتشاش ✍ ایمان آزادی ♦️ ۹ اردیبهشت امسال مصطفی قاسمی، امام جماعت مسجد حاج کربعلی همدان به ضرب گلوله کشته شد. ابتدا تحلیل رایج در فضای مجازی این شد که حتما او جنایتی کرده که مستحق انتقام شده است. وقتی تصویر کفش‌های پاره آن روحانی و منزل محقر او دست‌به‌دست شد تحلیل‌ها هم تعدیل شد. درباره قاتل نوشتند: «الکی کشت و الکی کشته شد!» کمی بعدتر که تصاویر منزل و زندگی لاکچری قاتل منتشر شد دیگر خیلی‌ها سکوت کردند، از شرم تحلیل‌های اشتباه. ۹ اردیبهشت، به قیمت جان شهید مصطفی قاسمی، تجربه‌ای بر تجربه‌های ما افزوده شد. 🔹 مردم ایران در تاریخ معاصر تجربه‌های گران‌قیمت در دل فتنه‌ها کم ندارند. اما تجربه‌ای که به «حافظه تاریخی» تبدیل نشود حادثه‌‌‌ای فراموش شدنی می‌شود در اعماق تاریخ؛ و نقطه‌ای ریز در محدوده مرزهای جغرافیایی. مثل همین سرگذشت شهید قاسمی‌ها و قاتلانش که دیگر کمتر کسی یادش مانده است. ♦️ ۲۰ سال از جنایت ۱۱ سپتامبر می‌گذرد. جای دو ساختمان فرو ریخته این حادثه در نیویورک تا ابد خالی ‌می‌ماند و در همه شهرهای بزرگ آمریکا، یادمانی با آهن‌پاره‌های به‌جا مانده از اسکلت این دو ساختمان گذاشته‌اند و این واقعه منشأ تولید آثار سینمایی و هنری فراوانی شده است. این یعنی تبدیل تجربه به حافظه تاریخی. مردم هر روز باید با یادمانی روبرو شوند که خطر تروریسم (و ضرورت همراهی با برنامه‌های ضدتروریسم دولت!) را به‌آن‌ها یادآوری کند. این یادمان‌سازی‌ها در غرب البته حتی برای وقایع بسیار کوچک هم وجود دارد، چون «هر کس که تاریخ را روایت کند پیروز است.» 🔹 ما در #ایران غالب تجربه‌های گران‌قدرمان را در تاریخ دفن می‌کنیم. در شهری که ۱۵ سال مدیریتش دست احمدی‌نژاد انقلابی و قالیباف اصولگرا بود خیابان ۱۷ شهریور تهران هیچ یادمانی درباره یکی از مهمترین واقعه‌های تاریخ معاصر و آن جمعه سیاه و مثلا آن هلی‌کوپترها و آن جوی خون و آن زن‌ها و بچه‌ها و آن‌ شهدا که مراسم عروسی به تهران آمده بودند و... ندارد. ♦️ این روزها هم غلبه رویکرد امنیتی در مدیریت اعتراض و اغتشاش، موجب شده همه خسارت‌ها در اولین فرصت محو شود. در همین ۱۷ شهریور، صبح روزی که شب قبلش از میدان خراسان تا شهدا تخریب شد خیلی سخت می‌شد نشانه‌‌ای از تخریب را پیدا کرد. مثل میّتی که می‌گویند سریع خاکش کنید تجربه‌ها خاک شده بود. دور پمپ بنزینش را هم پوشانده‌اند مبادا کسی ببیند. عادی‌سازی اوضاع یک‌چیز است و نابودی تجربه تاریخی چیزی دیگر. 🔹 بی‌توجهی‌های گذشته به «حافظه تاریخی»، منشأ بخش زیادی از خسارت‌های این روزها و غائله #گرانی_بنزین است. چه اشکالی دارد در هر شهر یکی از ساختمان‌های خصوصی آسیب‌دیده در جریان اغتشاشات به همان صورت حفظ شود تا هر‌ روز به ما یادآوری شود دود تبدیل اعتراض به اغتشاش در چشم چه کسانی می‌رود؟ چرا در محل شهادت شهید مرتضی ابراهیمی، تصویر گلی او در کنار سیل‌زدگان پلدختر نصب نشود؟ یا لااقل در هر شهر یک عابربانک تخریب شده به‌همان صورت حفظ نشود؟ این یک نسخه تاریخی‌رسانه‌ای است که هزینه‌اش از یک‌هزارم هزینه اغتشاش بعدی بیشتر نمی‌شود، اما اگر تجویز نشود نسخه‌های امنیتی به‌تنهایی کمکی به پیشگیری از اغتشاش نمی‌کنند. 🔅 آینه | فرهنگ و مردم 🆔 eitaa.com/aayneh