آیت‌الله سید هاشم حسینی بوشهری: طلبه و استاد را دو رکن کلیدی حوزه است و اگر حوزه را بخواهیم ارزیابی کرده و خروجی با نشاط، شاداب و تلاشگر آن بیان کنیم باید میان این دو رکن سرمایه گذاری ‌کنیم. بررسی حوزه با توجه به بعد اخلاقی و علمی طلاب و اساتید صورت می‌گیرد، در این بررسی باید توجه داشت که آیا طلاب در کنار درس به اخلاق نیز می‌پردازند و یا متون درسی را عمیق مورد مطالعه قرار می‌دهند یا خیر. اگر طلاب مطالعه عمیقی نسبت به دروس داشته باشند می‌توان به آینده حوزه امیدوار شد، در این صورت حوزه می‌تواند افرادی همانند امام خمینی(ره)، مرحوم آیت‌‌الله بروجردی و دیگر بزرگان را تربیت کند. رشد و بالندگی طلاب در گرو رشد و بالندگی اساتید است، به هر میزان اساتید از نظر علمی غنی بوده و مطالعه عمیقی داشته باشند، شاگردان نیز افرادی ملا، با سواد و با کفایت خواهند بود. حوزه‌های علمیه اساسا کتاب و متن محور هستند که ملاک پیشرفت طلاب در گذشته به اتمام رساندن دروس، متون و حواشی بوده است، ولی امروز باید در کنار این مسائل کارهای پژوهشی نیز صورت گیرد. به هر میزان دایره پژوهش طلبه بیشتر رشد علمی او نیز بیشتر می‌شود، این نرم افزارهای تولید شده از سوی مرکز کامپیوتری نور زمینه پژوهش درباره قواعد ادبیاتی عربی را فراهم کرده است. به سبب حجم بالای کتاب‌های درسی حوزه نمی‌توان سرمایه گذاری زیادی نسبت به ادبیات عرب داشت، در حالی که ما در کنار افرادی که فقه و اصول می‌خوانند به افرادی به عنوان پایه و استوانه‌های علمی ادبیات عرب در حوزه نیازمندیم. درباره ادبیات عرب حتی افراد انگشت شماری نداریم که با تولید این نرم افزارها بستر برای تحقیق ادبیات عرب ایجاد شده است. متون ما در زمینه ادبیات کم است، ولی با این وجود طلاب نیز درباره آن کم سرمایه گذاری می‌کنند؛ طلاب تنها به ادبیات عربی که در سال اول و دوم و دروسی که در متون کتابها بیان می‌شود بسنده نکنند و دایره مطالعات خود را گسترش دهند. تولید نرم افزارهای مختلف را راهکاری برای ایجاد رقابت میان اساتید و طلاب برای مطالعه عمیق است و وقتی طلبه‌ای از کتابها، متون و حواشی مختلف ارائه شده در نرم افزار بهره ببرد اطلاعات علمی او افزایش می‌یابد که اساتید برای پاسخ به پرسش‌ها و سؤالات شاگردان خود مجبور به مطالعه کتاب‌های مختلفی شده و به مطالعه چند حواشی بسنده نمی‌کنند. در کانال پژوهشکده ادیب فقه جواهری عضو شوید: 🆔 @adab89