بسم الله الرّحمن الرّحیم مجلس سوم _ شعاع مسئولیّت در جلسه ی قبل به یک نکته ی اساسی در بحث رسیدیم و آن اینکه مسئولیّت، ویژه ی افراد خاصّی نیست بلکه همگانی ست و استثناء بردار هم نیست. به فرموده ی پیامبر گرامی اسلام (ص) _طبق نقل _ ؛ " کلّکم راع و کلّکم مسئولٌ عن رعیّته" یعنی همه ی شما مراقب زیردستانتان باشید چراکه نسبت به آنها مسئولید. تأکید روی واژه ی کلّ است. بعد از تبیین همگانی بودن مسئولیّت و تعهّد میرسیم به یک معرفت دیگر که عبارتست از گستردگی قلمرو و شعاع مسئولیّت. به تعبیر دیگر دایره ی تعهّدات، محدود و منحصر به یک یا چند مورد نیست بلکه طیف وسیعی از تعهّدات را شامل میشود. به طور مثال، انسان که نسبت به خانواده ی خود مسئول است، همین مسئولیّتِ نسبت به خانواده، خودش به تنهایی شامل چندین تعهّد و وظیفه میشود؛ مسئولیّت نسبت به تأمین امنیّت و آرامش در خانواده، مسئولیّت تلاش برای کسب روزی حلال، مسئولیّت تربیت و پرورش فرزندان و ... تازه این مورد با تمام تفصیلش میشود مسئولیّت ما نسبت به خانواده.به بعضی از مسئولیّت های دیگر هم اشاره کنیم تا مفهوم گستردگیِ تعهّد بیشتر روشن شود؛ _ مسئولیّت انسان نسبت به خود و به طور مشخّص تهذیب نفس و سلوک اخلاقی و به عبارت دیگر مسئولیّت مهمّ خودسازی _ مسئولیّت انسان نسبت به سایرین از همسایه ها تا ارحام و اقربا و ... _ مسئولیّت انسان نسبت به سلامت و امنیّت اخلاقی جامعه که به طور مشخّص تحت عنوان "امر به معروف و نهی از منکر" تعریف میشود. _ مسئولیّت انسان نسبت به حفظ دین و ارزشها و اقامه ی شعائر دینی _ مسئولیّت انسان نسبت به سایر موجودات و حتّی حیوانات که در روایتی از امیرالمؤمنین (ع) میخوانیم؛ " اتّقوا الله فی عباده و بلاده فانّکم مسئولون حتّی عن البقاع و البهائم " . فرمود: تقوا پیشه کنید که شما حتّی نسبت به خانه ها و حیوانات هم مسئولید. _ و ..... تصدیق میفرمایید که چقدر گستره و جغرافیای مسئولیّت وسیع است. در حقیقت در آیات و روایات هرجا سخن از حقوق میشود، مسئولیّت هم طرح میشود به طور مثال وقتی صحبت از حقّ فرزندان میشود ، حقّ فرزند در حقیقت همان مسئولیّت والدین است و حقوق فراوان دیگری که در متون دینی این حقوق بسیارند و بعضاً به تفصیل و با جزئیات بیان شده اند. گستردگی و تنوّع مسئولیّت ها، خود نکته ی مهمّی است. نمیشود کسی بگوید من فقط نسبت به خود مسئولم و به دیگران کاری ندارم و یا دیگری به قدری نسبت به جامعه احساس مسئولیّت کند که از خود و خانواده اش غافل شود. حالا بعد از توجّه به بعض مفاهیم و معارف مرتبط، خوب است به بعض مصادیق مسئولیّت هم توجّهی پیدا کنیم تا بهتر و شفّاف تر با این معرفت مهم و کلیدی ارتباط برقرار کنیم. در جلسات بعد به اجمال به بعض از مصادیق مسئولیّت پذیری اجتماعی در حوزه ی خانواده و اجتماع اشاره میکنیم. ۱۴۴۲ eitaa.com/aftabhosn