بمناسبت سالروز ازدواج علی(ع) و فاطمه(س) ازدواج علی (ع) و فاطمه (س)، از مناسبت‌های شیعیان است که به ازدواج حضرت علی(ع) نخستین امام شیعیان با حضرت فاطمه(س) دختر پیامبر اشاره دارد. این ازدواج در ۱ ذی‌الحجه سال دوم هجری رخ داد. خطبه عقد آنان را پیامبر اکرم خواند. بر اساس منابع روایی، پیش از امام علی(ع)، کسان دیگری از مهاجران و انصار، تمایل خود برای ازدواج با حضرت فاطمه(س) به پیامبر (ص) اعلام کردند اما با مخالفت وی روبرو شدند. مهریه حضرت زهرا(س) در منابع مختلف بین ۴۰۰ تا ۵۰۰ درهم ذکر شده که این مبلغ، مهر السنة خوانده می‌شود. امام علی(ع)، بر اساس آنچه در روایات نقل شده، برای تأمین مهریه، زره خود را فروخت و پیامبر با پول آن جهیزیه حضرت فاطمه(س) را تهیه کرد. در شب ازدواج امام علی(ع) و حضرت فاطمه(س)، مردم مدینه به دعوت پیامبر(ص) اطعام شدند. پیامبر(ص) دست حضرت فاطمه(س) را در دست امام علی(ع) گذاشت و پس از حضور در خانه آن دو برایشان دعا کرد که خداوند دلهایشان را به هم نزدیک و نسلشان را مبارک گرداند. خواستگاری امام علی(ع) ماجرای خواستگاری از حضرت فاطمه (س)، با تفاوت‌هایی در منابع شیعه و سنی نقل شده است. بنابر این منابع، چند تن از صحابه در مدینه مانند ابوبکر، عمر بن خطاب و عبدالرحمن بن عوف به خواستگاری فاطمه (س) رفتند. پیامبر (ص) در پاسخ به این درخواست‌ها، ازدواج فاطمه را موکول به خواست و قضای الهی می‌کرده و تاکید کرده است که ازدواج او به دست خداست.[۱] بنابر منابع، علی بن ابیطالب(ع) در پاسخ به برخی مهاجران که از او پرسیده‌اند چرا از فاطمه خواستگاری نمی‌کند، تاکید کرده است: «به خدا قسم چیزی ندارم.» سرانجام علی (ع) نزد رسول خدا (ص) رفت ولی از روی شرم نتوانست درخواست خود را بگوید. در مرتبه سوم، از پیامبر درخواست ازدواج با فاطمه کرد و پیامبر فرمود: «آیا چیزی داری؟» امام علی (ع) در پاسخ به پیامبر (ص) گفت که جز زره چیزی ندارد. پیامبر (ص)، مهریه فاطمه را دوازده و نیم اوقیۀ طلا قرار داد و زره علی (ع) را به او برگرداند.[۲] بنابر برخی نقل‌ها، پیامبر در برابر گلایه برخی مهاجران، بر الهی بودن ازدواج امام علی و فاطمه تأکید کرده است.[۳] خطبه عقد بنابر نقل ابن شهر آشوب در مناقب آل ابی طالب، پیامبر در هنگام ازدواج فاطمه و علی (ع) بر منبر رفت و خطبه‌ای خواند و سپس گفت: خداوند به من دستور داده است که فاطمه را به عقد علی درآورم و من نیز اگر علی راضی باشد، فاطمه را با مهریه ۴۰۰ مثقال نقره به عقد ازدواج علی درمی‌آورم. سپس امام علی (ع) رضایت خود را اعلام کرد.[۴] بنابر برخی روایات، تا زمانی که حضرت فاطمه زنده بوده، خداوند دیگر زنان را بر امام علی (ع) حرام کرده و به همین دلیل، امام اول شیعیان در دوران زندگی فاطمه (س) با زن دیگری ازدواج نکرد.[۵] تاریخ ازدواج بنابر نقل کلینی در کافی به نقل از امام سجاد(ع)، پیامبر یک سال پس از هجرت به مدینه، حضرت فاطمه(س) را به همسری حضرت علی (ع) درآورد.[۶] در تاریخ طبری هم از امام باقر(ع) نقل شده که امام علی(ع) چند شب پیش از اتمام ماه صفر در سال دوّم هجری، با حضرت فاطمه (س) ازدواج کرد.[۷] طبری در نقل دیگری ازدواج را در ماه رجب دانسته و گفته است علی(ع) «بعد از بازگشت از غزوه بدر بر فاطمه (س) وارد شد.»[۸] در این نقل، سن فاطمه زهرا (س) هجده سال ذکر شده است[۹] ولی برخی منابع شیعه با توجه به روایت کلینی که تولد فاطمه را پنج سال پس از بعثت پیامبر ذکر کرده،[۱۰] سن او را در هنگام ازدواج، نُه سال دانسته‌اند.[۱۱] از آنجا که پیامبر (ص) حضرت فاطمه (س) را ۱ ذی‌الحجه سال دوم هجری، به خانۀ امام علی (ع) فرستاد،[۱۲] و فاصله زمان عقد تا ازدواج آن دو تقریبا ده ماه بوده است، برخی از محققان به بررسی دلایل تسریع پیامبر در اجرای صیغه عقد پرداخته و احتمال داده‌اند شاید مقصود پیامبر از اجرای خطبه عقد آن بوده که خواستگاران قبلی، پاسخ روشنی دریافت کنند. به تاخیر انداختن ازدواج، همچنین به منظور رشد و نموّ جسمی حضرت زهرا (س) هم تحلیل شده است.[۱۳] مهریه و جهیزیه نوشتار‌های اصلی: مهریه حضرت فاطمه(س) و جهیزیه حضرت فاطمه(س) منابع تاریخی میزان مهریه حضرت زهرا(س) را بین ۴۰۰ تا ۵۰۰ درهم ذکر کرده‌اند.[۱۴] در دوران پیامبر، هر ده درهم نقره، معادل یک دینار طلا بوده است و بر این اساس، مهریه حضرت زهرا (س)، معادل ۱۷۰ تا ۲۲۳ گرم طلا تخمین زده می‌شود.[۱۵] بنابر گزارش شیخ طوسی در کتاب أمالی، امام علی (ع) برای تأمین مهریه، زره خود را فروخت[۱۶] پس از آنکه مهریه به دست پیامبر رسید، بی آنکه آن را بشمارد، اندکی از پول را به بلال داد تا برای فاطمه عطر تهیه کند.[۱۷] پیامبر اکرم (ص) سپس باقیمانده پول را برای تهیه وسائل موردنیاز زندگی، به ابوبکر داد و عمار یاسر و چند تن از یاران خود را با