─┅─═ঊঈ🔮ঊঈ═─┅─ ⏪سوره 9. توبه آيه 60 آيه🔻 ⤵إِنَّمَا الصَّدَقَتُ لِلْفُقَرَآءِ وَالْمَسَكِينَ وَالْعَمِلِينَ عَلَيْهَا وَالْمُؤَلَّفَةِ قُلُوبُهُمْ وَفِى الرِّقَابِ وَالْغَرِمِينَ وَفِى سَبِيلِ اللَّهِ وَابْنِ السَّبِيلِ فَرِيضَةً مِّنَ اللَّهِ وَاللَّهُ عَلِيمٌ حَكِيمٌ ترجمه🔻 ⤵همانا صدقات (زكات)، براى نیازمندان ودرماندهگان وكارگزارانِ زكات وجلب دلها و آزادى بردگان واداى بدهى بدهكاران و(هزینهى جهاد) در راه خدا وتأمین در راه مانده است، این دستور، فرمانى است از جانب خدا و خداوند، دانا و حكیم است. ─┅─═ঊঈ🔮ঊঈ═─┅─ نکته ها🔻تفسیرنور ⤵«صَدقه» و «صِداق»، از «صِدق» است. «صَدقه»، نشان صداقت در ایمان به خدا و «صِداق» یا مهریه، نشانهى صِدق و راستى در علاقه به همسر است. 🌴مراد از صدقه در این آیه، زكات واجب است. «فَقیر»، از «فَقر»، به معناى كسى است كه نادارى، ستون فقراتش را مى‌شكند. 🔖و «مسكین»، از «مَسكن»، یعنى آنكه به خاطر نادارى، خانهنشین شده است. طبق بعضى روایات، فقیر نادارى است كه از مردم درخواست نمى‌كند، ولى مسكین كسى است كه از شدّت بینوایى، سؤال و درخواست مى‌كند. 🌴از اینكه در آیات قبل، منافقان از نحوهى تقسیم اموال به پیامبرصلى الله علیه وآله عیب مى‌گرفتند؛ «یلمزك فى الصدقات» و در این آیه، صدقات تنها براى گروههاى خاصّى اجازه داده شده، مى‌فهمیم كه منافقان، به زكات چشم داشته‌اند. 🔖«العاملین علیها»، عاملان زكات، همهى آنانند كه در جمع‌آورى، نگهدارى، توزیع و محاسبات زكات، زحمت مى‌كشند كه اجرت آنان از زكات پرداخت مى‌شود. 🌴«مؤلّفة قلوبهم»، آنانند كه زمینهاى براى گرایش به اسلام ندارند و با مصرف بخشى از زكات، مى‌توان قلوب آنان را جذب كرد. 🔖البتّه پرداخت زكات براى تألیف قلوب، به مفهوم ایمان آوردنِ پولى نیست، بلكه زمینه‌سازى براى حصول درك و آموزش و سپس معرفت وایمان است. 🌴 «یتألّفهم و یعلّمهم كى ما یعرفوا» «الغارمین» كه یكى از مصارف زكات است، بدهكارانى هستند كه بى‌تقصیر زیربار قرض رفتهاند، مثل آنان كه در آتش‌سوزى، سیل، غرق كشتى و حوادث طبیعى دیگر، هستى و دارایى خود را از دست داده‌اند. 🔖امام صادق‌علیه السلام فرمود: «ایّما مؤمن او مسلمِ ماتَ وترك دیناً و لم یكن فى فسادٍ ولا اسرافِ فعلى الأمام ان یقضیه» هر مؤمن یا مسلمانى كه بمیرد و بدهى بر جاى گذارد، كه بر اساس فساد و اسراف نباشد، پرداخت بدهى او بر امام است. 🌴«فى سبیل اللَّه»، همهى كارهاى خداپسندانه است و شامل مواردى چون تبلیغات دینى، خدماتِ رفاهى و گرهگشایى از مشكلات مسلمانان مى‌شود. گرچه مصداق بارز آن در غالب تفاسیر، جنگ وجهاد معرّفى شده است. 🔖«ابن السبیل»، كسى است كه در وطن خویش توانگر است، ولى در سفر، گرفتار و بىپول شده است. 🔮سیماى زكات 🔖حكم زكات در مكّه نازل شده است، امّا به علّت كمى مسلمانان و اندك بودن پول زكات، مردم خودشان مى‌پرداختند. پس از تشكیل حكومت اسلامى در مدینه، مسألهى گرفتن زكات از مردم و واریز كردن آن به بیتالمال و تمركز آن توسّط حاكم اسلامى مطرح شد. «خذ من اموالهم صدقة» 🌴زكات مخصوص اسلام نیست، بلكه در ادیان پیشین نیز بوده است. حضرت عیسىعلیه السلام در گهواره به سخن آمد وگفت: «اوصانى بالصلوةِ والزّكوة» و حضرت موسى‌علیه السلام خطاب به بنى‌اسرائیل مى‌فرماید: 🔖«اقیموا الصلوة واتُوا الزّكوة» و دربارهى عموم پیامبران مى‌خوانیم: «وجعلناهم ائمّةً یهدون بامرنا واوحینا الیهم فعلَ الخیراتِ واقامَ الصلوة وایتاء الزكوة» 📗در قرآن چهار تعبیر براى زكات بیان شده است: 1-🍃 ایتاء مال. « وآتى المال على حبّه ذوى القربى» 2-🍃 صدقه. « خذ من اموالهم صدقة» 3-🍃 انفاق. «یقیموا الصلوة وینفقوا» 4-🍃 زكات. «یقیمون الصلاة ویؤتون الزكوة» 🌾🍃در قرآن، معمولاً زكات همراه با نماز آمده است و طبق روایات، شرط قبولى نماز، پرداخت زكات است. این پیوند رابطهى با خدا ورابطهى با مردم را مى‌رساند. 🍃در قرآن هیچ یك از واجبات دین، اینگونه مقارن با نماز نیامده است. 🌾🍃گرفتن زكات بر سادات حرام است، گروهى از بنى هاشم از پیامبرصلى الله علیه وآله تقاضا كردند تا مسئول جمع‌آورى زكات چهارپایان باشند و بدین وسیله سهمى به عنوان كارگزاران زكات نصیبشان گردد. 🌾🍃حضرت فرمودند: زكات بر من و شما حرام است. مگر آنكه دهنده و گیرندهى زكات هر دو سیّد باشند. 🌾🍃قانون زكات، به معناى تمایل اسلام به وجود قشرِ فقیرِ زكات گیرنده و ثروتمندِ زكات دهنده نیست، بلكه راه حلّى براى یك واقعیّت خارجى جامعه است. 🌾ا🍃غنیا هم گاهى با پدیدههایى چون سرقت، آتشسوزى، تصادف، جنگ و اسارت مواجه مى‌شوند و در نظام اسلامى باید بودجهاى براى تأمین اجتماعى باشد.