درس اخلاق استاد احمد عابدی:
ماه مبارک است رمضان در پیش است، ماه عبادت و ماه سیروسلوک و ماه قرآن و ذکر و دعا و توسل است. از ماه مبارک باید خیلی استفاده کنیم. واقعاً حیف است انسان از این دعاها و ذکرها و وردها که در ماه مبارک است بهره نبرد.
بنده خدایی در حال مرگ بود و گریه میکرد. گفتند چرا گریه میکنی؟ گفت به من برمیخورد شما زنده باشید و لا اله الا الله بگویید و من بمیرم و نتوانم لا اله الا الله بگوییم. چهار روزی که زندهایم غنیمت بشماریم و نام خدا و ذکر خدا همیشه بر زبانمان باشد و دلمان به یاد خدا باشد.
حضور قلب این چیزی نیست که ما خیال میکنیم. خیلی از ما تصور میکنیم حضور قلب یعنی وقتی نماز میخوانیم یا ذکر میگوییم، حواسمان باشد که چه میگوییم، این توجه به معنا است نه حضور قلب. یکمرتبه کسی مواظب کلمات نماز است، یکمرتبه کسی مواظب معنای کلماتی است که به زبان میآورد؛ نه آن حضور قلب است و نه این. بنده خدایی گفت من مدتها زحمت کشیدم و الآن که نماز میخوانم از اول تا آخر نماز حواسم هست که چه میگویم و معنای این کلمات چیست. آن بنده خدا هم پس کی نماز میخوانی؟ یعنی اینکه نماز نیست، وقتی انسان حواسش هست که چه میخواند حضور قلب نیست. در کتاب آداب الصلاة امام خمینی بیستوپنج معنا برای حضور قلب ذکر کرده است و اینها حضور قلب نیست.
بههرحال ماه مبارک رمضان ماه عبادت است، یک بخش ارتباط با خدای متعال است و یک بخش آن خدمت به مردم است، چه خدمت مالی و چه خدمت فکری و فرهنگی. کسی کار مشاوره میکند و به مردم مشاوره میدهد، این هم خدمت است و ارزشمند است.
این جای تأسف برای من و شما که طلبهایم دارد. یکوقتی من منزل شهید عماد مغنیه رفتم. همسر شهید به من گفت: من روزی پانزده جزء قرآن میخوانم، یعنی هر دو روز یک ختم قرآن. یک خانمی در جنوب لبنان هر دو روز یک ختم قرآن میکند، امیرالمؤمنین سلاماللهعلیه هم فرمود: إِنَّ دَرَجَاتِ الْجَنَّةِ عَلَى قَدْرِ آيَاتِ الْقُرْآنِ. هر چه در حوزه باشیم و درسخوانده باشیم، اگر قرآن کم خوانده باشیم درجات ما در بهشت بالا نیست. در روایات هست که اگر کسی آدم خوبی بود، اما قرآن کم خوانده باشد در قبر به او میگویند باید قرآن بخوانی تا بهشت بروی؛ یعنی اگر آدم خوبی است اما قرآن نخوانده باشد، بهشت نمیرود تا قرآن بخواند. امیرالمؤمنین علیهالسلام فرمود: فَإِذَا كَانَ يَوْمُ الْقِيَامَةِ يُقَالُ لِقَارِئِ الْقُرْآنِ اقْرَأْ وَ ارْقَ.
دعا کنیم خدا گرفتاریهای مردم را حل کند، این اختلافات و دعواها و کدورتها و تنگنظریها و حسادتها و توهینهای به یکدیگر از جامعه ما کم شود. خیلی جای تأسف است که ما خودمان را مسلمان و پیرو اهلبیت میدانیم و اینقدر به یکدیگر توهین میکنیم و به یکدیگر بدبین هستیم و تخریب میکنیم. اینها با روح دین سازگار نیست. وقتی آقای بروجردی رضوانالله علیه آقای قمی را بهعنوان نماینده به مصر فرستاد. اولین بار که میخواست به مصر برود کنگرهای بود، آیتالله بروجردی به ایشان فرمود این حدیث امام سجاد علیهالسلام را بخوان: اگر کسی را دیدید زیاد نماز میخواند فریب نخورید، این نشانه دینداری نیست. اگر کسی را دیدید زیاد روزه میگیرد فریب نخورید، این نشانه دینداری نیست. نشانههای دینداری چیز دیگری است، اینکه آدم اهل کلک نباشد، کسی اهل سوءظن به مردم نباشد، کسی به دیگری تهمت نزند، اینها نشانه دینداری است. اینکه ما خیلی راحت در حوزه یکی را میگوییم بیسواد است، این نشانه بیدینی است. نماز جماعت بخواند هرروز هم بهوقت بخواند نشانه دینداری نیست.
بخش بزرگی از میراث ما مسلمانان احادیثی است که داریم. در ادیان دیگر مثل یهودیت، مسیحیت، بودا و کنفوسیوس معمولاً کتابی به اسم کتاب مقدس دارند اما معمولاً چیزی بهعنوان حدیث یا کلمات پیشوایان دین خودشان ندارند. ما مسلمانان چیز بسیار ارزشمندی که داریم این احادیث است. قرآن کریم نعمت بزرگی است. به قول علامه مجلسی در بحارالانوار: قرآن مدار و ملاک ایمان است. در کشورهای عربی وقتی بگویند کسی رشته اصول دین درس میخواند یعنی قرآن و حدیث، همان چیزی که ما به آن رشته علوم قرآنی میگوییم؛ یعنی قرآن و حدیث اصول دین است. قرآن کتاب خداست، اصل قرآن است، ثقل اکبر است، همهچیز در قرآن است؛ اما قرآن آنقدر مضامین بالایی دارد که خیلی از ما حتی یک ترجمه قرآن بلد نیستیم چه برسد به تفسیر و فهم قرآن بلکه باید به احادیث اهلبیت علیهمالسلام مراجعه کنیم تا قرآن را بفهمیم. روایاتی در شیعه داریم و روایاتی در اهل سنت هست، همه روایات اهل سنت که باطل نیست، روایات درست هم خیلی زیاد دارند. بعضی از علما کتابهایی نوشتهاند درباره احادیث اهل سنت که با احادیث اهلبیت موافق است. ولی احادیث اهل سنت را سفارش نمیکنم که کسی فعلاً آنها را مطالعه کند. ابتدا احادیث شیعه را مطالعه کند.