تغییر سیر مطالبات بانوان
امروز خبری خواندم به نقل از رئیس انجمن تولیدکنندگان دوچرخه ایران که گفته بود: «گزارشهای بازار نشان میدهند خانمها تمایل زیادی برای خرید موتور سیکلت برقی از خود نشان دادهاند.»
🔸اساسا تمایلات زنان و مطالبات آن ها در ایران امروز سیر قابل تاملی دارد. در تحلیل این تغییر مطالبات، نظریه هیجان خواهی(Sensation seeking) زاکرمن کارایی دارد. ماروین زاکرمن یکی از روانشناسان معروف آمریکایی هیجان خواهی را به این صورت توصیف می کند: «میل به هیجان ها و تجربیات متنوع، تازه، پیچیده و شدید و تمایل به مخاطره جویی بدنی، اجتماعی، قانونی و مالی به خاطر چنین تجربه ای.»
⏪اما من قصدم این است که هیجان خواهی زاکرمن را به مقوله ارتباطات ربط دهم چراکه تحلیل مطالبات جدید بانوان را از جنس ارتباطات اجتماعی می دانم.
«هیجان ارتباطی» در فضای رویکرد آیینی به ارتباطات معنا پیدا می کند. رویکرد آیینی در برابر رویکرد انتقالی قرار دارد. در رویکرد آیینی فرد نه فقط برای انتقال پیام بلکه برای تجلی معنای مشترک ارتباط برقرار می کند. به عبارت دیگر، انتقال صرف پیام، هدف فرستنده نیست بلکه حضور ارتباطاتی را جستجو می کند. فرد برای تعامل اجتماعی خویش وارد ارتباط می شود و هیجان ارتباطی را در متن تعامل و حضور اجتماعی اش جستجو می کند.
◀️مطالبات زنان اعم از مطالبات اجتماعی، سیاسی، اقتصادی و ... بنابر حس نیاز به هیجان ارتباطی قابل تفسیر است. زنان عمدتا به جهت حس فقدان برابری در حضور اجتماعی خود، مطالبات خود را طلب می کنند. ارتباط میان زنان و مردان راهی است که آن ها برای مطالبات خود در پیش می گیرند. ارتباط میان زنان و مردان نه به معنای ارتباط برقرار کردن یک زن با یک مرد، بلکه به معنای ایجاد مشابهت معنوی میان گروه های مختلف جامعه. یا بعبارتی حضور در جایی که مردان نیز حاضرند. نفس این، هیجان انگیز است.
🔹مطالبات زنان مانند اشتغال، حضور اجتماعی خرد مانند حضور در ورزشگاه ها و حضور اجتماعی کلان مانند حضور در مناصب مهم و ... به نوعی به ارتباطات بر می گردد. ارتباطات فردی یک زن در منزل یا جامعه به برطرف کردن امور فردی و عمدتا همان رویکرد انتقالی خلاصه می شود.
🔹 شاید نیاز به بررسی بیشتر باشد اما در تغییر سیر مطالبات زنان در ایران امروز تفاوت چندانی بین مذهبی ها و غیر مذهبی ها (با همان معنای عرفی) وجود ندارد. جنس مطالباتشان متفاوت است اما سیر تغییر مطالبات یکی ست و هر دو در همین فضای هیجان خواهی ارتباطی قابل تفسیر است.
🗓 ۱۴۰۱/۸/۷
@ahmad_olyaei