✅
نقد و نقد
یکی از مصائب فضای مجازی درندگی و یکی هم دریدگی است. این دو صفت هم از یک سو ریشه در وساوس شیطانی دارد و از سوی دیگر نمودهایی از فرهنگ اصالت قدرت غرب است .
ما گریزی از استفاده از فضای مجازی نداریم اما پیروی از وساوس شیطان یا تبعیت از منطق منحط غرب برای ما حلال یا مباح نشده و نهی از آن به قوت خود باقی است.
نقد کردن چه به معنای اخص و چه به معنای اخس آن از این قاعده کلی خارج نیست . نقد در معنای اخص یعنی بیان توامان حسن و عیب و جداسازی آنان از هم یک هدیه و لطف الهی است که در دسترس هر کس هم قرار ندارد و میدان جولان الراسخون فی العلم و من تبع آن ها یعنی صاحبان علم و درایت است.
نقد در معنای اخس یعنی همین اشکال گیری های رایج ، لغزش گاهی است که باید شرایط و الزامات آن را در نظر گرفت.
در نقد اخس یک وقت ما با فرد باطل یا جبهه باطل طرف هستیم . در اینجا گمان خوب در باره شان خطاست و باید سخنان و عمل آنان را با حمل اولی که اضرار به مومن و مؤمنین است ، مد نظر قرار داد و البته در این بین حرف های درست هم توسط فرد یا جبهه باطل صادر می شود که دستور تبیُّن است یعنی راستی آزمایی لازم است.
در نقد به معنی اخس ، یک وقت طرف مقابل ما فرد و جریانات مومن یا کسانی است که ظن به مومن بودن شان داریم ، در اینجا اصولی وجود دارد؛
- اصل اعتماد در مورد سخن و نیت گوینده، یعنی ما با نگاه حسن ظن با فرد مواجه می شویم.
- اصل ارجاع به نیت خیر ، یعنی حرف مقابل ظاهری ناخوشایند دارد ما آن را تاویل به نیت خیر می کنیم و از ظاهر لفظ عبور می کنیم و اصل نیت المؤمن خیر من عمله را جاری می کنیم.
- اصل نصیحت، در جایی که امکان ارجاع وجود ندارد و فرد یا جریان مومن واقعا حرف باطلی زده است. در اینجا بر مبنای قاعده نهی از منکر وارد می شویم و به فرد می گوییم این حرفت اشکال دارد.
- اصل لباس، یعنی ما ناروایی را در فرد مومن می بینیم ، خود را به تو نزدیک می کنیم و مانع ریخته شدن آبرویش می شویم و به گونه ای که فقط خود او بداند، اشکالش را به او یادآور می شویم هن لباس لکم و انتم لباس لهن
- اصل رشد، اشکال مومن را می بینیم دلیل آن را بررسی می کنیم و راه حل مسئله را بیان می نماییم و در واقع با رفع دلیل راه را برای حرکت سریع تر و سالم تر فرد فراهم می کنیم.
- اصل جبهه، فردی که اشکالی دارد در جبهه حق است . در اینجا در مواجهه با اشکال فرد به گونه ای وارد می شویم که موجب سوء استفاده جبهه باطل نشود.
- اصل حفظ ، مومنی که اشکالی دارد را در جبهه مؤمنین حفظ می کنیم و مانع پیوستن او به جبهه باطل می شویم و در عین حال راهی برای رفع اشکالات او پیدا می کنیم.
اصل کرامت ، فرد یا جریان مومن اشکال یا اشکالاتی دارد، در همان حال افتخاراتی هم دارد ، افتخارات او را سر دست می گیریم و اعتماد او را جلب می کنیم و در گوشی اشکالاتش را به او می گوییم.
- اصل عفو و اغماض ، مومن یا جریان مومن اشکالاتی دارد و احیانا ما قادر به رفع آن ها نیستیم در اینجا اصل قبول کم و عفو زیادجاری می کنیم و از این طریق راه تنبُّه او را باز می کنیم . یا من یقبل الیسیر و یعفوا عن الکثیر.
- اصل دفاع از مومن، گاهی به فرد یا جریان مومن حمله می شود، در اینجا سکوت جایز نیست.
- و... و... و...
بله اتهام زدن به جریانات مومن مثل جبهه پایداری غلط است و حتی عدم حسن نیت نسبت به این افراد و جریانات هم درست نیست.
#استاد سز