🖲 آيا آزر پدر ابراهيم علیه السلام بود؟
📍 در هيچيك از منابع تاريخى اسم پدر ابراهيم،" آزر" شمرده نشده است، بلكه همه" تارخ" نوشته اند، در كتب عهدين نيز همين نام آمده است، جالب اينكه افرادى كه اصرار دارند پدر ابراهيم آزر بوده در اينجا به توجيهاتى دست زده اند كه به هيچ وجه قابل قبول نيست از جمله اينكه اسم پدر ابراهيم تارخ، و لقبش آزر بوده! در حالى كه اين لقب نيز در منابع تاريخى ذكر نشده است.
📍در حديث معروفى از پيغمبر اكرم ص نقل شده است:
لَمْ يَزَلْ يَنْقُلُنِيَ اللَّهُ مِنْ أَصْلَابِ الطَّاهِرِينَ إِلَى أَرْحَامِ الْمُطَهَّرَاتِ حَتَّى أَخْرَجَنِي فِي عَالَمِكُمْ هَذَا لَمْ يُدَنِّسْنِي بِدَنَسِ الْجَاهِلِيَّةِ.
" همواره خداوند مرا از صلب پدران پاك به رحم مادران پاك منتقل مى ساخت، و هرگز مرا به آلودگيهاى دوران جاهليت آلوده نساخت" .
📍 كلمه" اب" در لغت عرب غالبا بر پدر اطلاق مى شود و اگر قرینه ای در کار نباشد حتما به معنای پدر است اما گاهى بر جد مادرى و عمو و همچنين مربى و معلم و كسانى كه براى تربیت انسان به نوعى زحمت كشيده اند نيز گفته شده است،
📍در قرآن مجيد قرائنی وجود دارد که آزر پدر حضرت ابراهیم نبوده است :
🔰 مى گويد: مسلمانان حق ندارند براى مشركان استغفار كنند اگر چه بستگان و نزديكان آنها بوده باشند، سپس براى اينكه كسى استغفار ابراهيم را در باره آزر دستاويز قرار ندهد چنين مى گويد:
🕋 ما كانَ لِلنَّبِيِّ وَ الَّذِينَ آمَنُوا أَنْ يَسْتَغْفِرُوا لِلْمُشْرِكِينَ وَ لَوْ كانُوا أُولِي قُرْبى مِنْ بَعْدِ ما تَبَيَّنَ لَهُمْ أَنَّهُمْ أَصْحابُ الْجَحِيمِ (سوره توبه آیه 113) براى پيامبر (ص) و مومنان شايسته نبود كه براى مشركان (از خداوند) طلب آمرزش كنند، هر چند از نزديكانشان باشند، پس از آنكه بر آنها روشن شد كه اين گروه اصحاب دوزخند.
🕋و ما كانَ اسْتِغْفارُ إِبْراهِيمَ لِأَبِيهِ إِلاَّ عَنْ مَوْعِدَةٍ وَعَدَها إِيَّاهُ فَلَمَّا تَبَيَّنَ لَهُ أَنَّهُ عَدُوٌّ لِلَّهِ تَبَرَّأَ مِنْهُ إِنَّ إِبْراهِيمَ لَأَوَّاهٌ حَلِيمٌ (سوره توبه آيه 114):" استغفار ابراهيم براى پدرش (آزر) فقط به خاطر وعده اى بود كه به او داده بود اما هنگامى كه او را در راه بت پرستى مصمم و لجوج ديد دست از استغفار درباره او برداشت.، چرا كه ابراهيم مهربان و بردبار بود
🕋 وعده حضرت ابراهیم به آزر در سوره مریم آمده : مريم : 47 قالَ سَلامٌ عَلَيْكَ سَأَسْتَغْفِرُ لَكَ رَبِّي إِنَّهُ كانَ بي حَفِيًّا
📍از اين آيات به خوبى استفاده مى شود كه ابراهيم بعد از مايوس شدن از آزر ديگر هيچگاه براى او طلب آمرزش نكرد. و شايسته هم نبود چنين كند! و تمام قرائن نشان مى دهد اين جريان در دوران جوانى ابراهيم و زمانى بود كه در شهر بابل زندگی میکرد .
📍 ولى آيات ديگر قرآن نشان مى دهد كه ابراهيم در اواخر عمر خود و پس از پايان بناى كعبه براى پدرش از خداوند طلب آمرزش كرد و از تعبیر والدی که صریح در پدر و مادر است استفاده نموده!
🕋 (۳۹ تا ۴۱ سوره ابراهیم) الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِي وَهَبَ لِي عَلَى الْكِبَرِ إِسْماعِيلَ وَ إِسْحاقَ إِنَّ رَبِّي لَسَمِيعُ الدُّعاءِ ... رَبَّنَا اغْفِرْ لِي وَ لِوالِدَيَّ وَ لِلْمُؤْمِنِينَ يَوْمَ يَقُومُ الْحِسابُ"
حمد و سپاس براى خدايى است كه در پيرى به من اسماعيل و اسحاق را بخشيده پروردگار من دعا را اجابت مى كند، پروردگارا! من و پدر و مادرم و مؤمنين را در روز رستاخيز بيامرز"
از انضمام اين آيات به خوبى استفاده مى شود كه منظور از" اب" در آيه مورد بحث، پدر نيست، بلكه عمو يا پدر مادر و يا مانند آن است و به تعبير ديگر" والد" در بيان معنى پدر صراحت دارد، در حالى كه" اب" صراحت ندارد.
📍آياتی هم در قرآن هست که قرآن كلمه" اب" را در مورد عمو به كار برده است: مانند آيه 133 سوره بقره
🕋 قالُوا نَعْبُدُ إِلهَكَ وَ إِلهَ آبائِكَ إِبْراهِيمَ وَ إِسْماعِيلَ وَ إِسْحاقَ إِلهاً واحِداً:
" فرزندان يعقوب به او گفتند ما خداوند تو و خداوند پدران تو ابراهيم و اسماعيل و اسحاق، خداوند يگانه را مىپرستيم" و اين را میدانيم كه اسماعيل عموى يعقوب بود نه پدر او.
#قرآن‌به‌قرآن
🔰 الْعِلْمُ الْمَصْبُوبُ (عج)
@alelm_almasboob