زنده‌یاد حجت الاسلام حاج آقا یگانه مرقی... داستان خلقت آدم وو...  خصوص خلقت آدم دیدگاه های گوناگونی مطرح شده است از جمله:  1- پیش از حضرت آدم، هیچ موجودی از آدم یا شبیه آدم وجود نداشته و حضرت آدم یک دفعه و به طور مستقل خلق شده است. 2 - پیش از حضرت آدم موجوداتی شبیه آدم و جن بوده اند و سپس یا از بین رفته اند و یا هنوز هم وجود دارند. 3 - پیش از حضرت آدم، انسان هایی وجود داشته اند؛ ولی تکامل نایافته بودند و به هر دلیل از میان رفته و منقرض شده اند و آن گاه حضرت آدم بدون ارتباط با آدم های گذشته به طور کامل و مستقل آفریده شده است. از منظر دینی مسلم است که قبل از حضرت آدم علیه السلام انسان های دیگری بر روی کره زمین زندگی میکرده اند. اما درباره جزئیات زندگی آنها، باید دقت کنیم که این مسائل، یکی از مصادیق غیب است و ما به آن دسترسی نداریم و نمیتوانیم همه جزئیات را کشف کنیم و باید به همان مقداری که در روایات بیان شده است، قبول کنیم.  ولی آیا قبل از آدم در زمین چه یا که بوده است سوالیست که درذهن خیلی ها متبلور می شود و می پرسند؟ برای فهم این مسآله به مطالبی توجه نمایید. 1- میدانیم که در کهکشانها میلیاردها کرات وجود دارد که هیچگونه خبر نداریم که در آنها چه موجوداتی وجود دارد یا خالیست. 2 - بعد از- از بین رفتن منظومه شمسی و کره زمین ما آیا خداوند یکی از آنها را به جای زمین قرار خواهد داد یا کره جدیدی خلق خواهد کرد. ( طبق روایات ). 3 - آیا آنها چه شکلی یا دارای چگونه تکلیف خواهند بود. یا بلا تکلیف. 4 - آیا تا به حال برای امت های قدیم و بسیار دور- قیامتی بر پا شده یانه؟ با در نظرگرفتن وجود مطلق و بی نهایت خالق آنها مسآله پیچیده تر می شود. که آیا در طول این مدت بی نهایت - برای آنها قیامتی واقع نشده و تشکیلات آنها تبدیل به صورت دیگر نشده؟ آنگونه که برای ما خواهد شد ( یوم تبدل الارض غیر الارض و السموات و برزو لله الواحد القهار سوره ابراهیم آیه 48 ) مطلب سنگین است . 5 - آیا در قیامت همه کهکشانها و زمین و آسمان - برچیده خواهد شد یا فقط همین منظومه شمسی؟! 6 - آیا قبل از آدم پدر بزرگ این نسل در زمین چه نسلی بود وتکلیفشان چه بود؟ و دهها پرسش های این گونه که هست و خواهد بود. که پاسخ آنها با گذشت زمان و پیشرفت علم و دانش با در زمان امام زمان عجل الله تعالی فرجه الشریف و روحی لتراب مقدمه الفداء که طبق روایات از 27 حرف علم 25 حرف در زمان آن حضرت تفسیر و روشن می شود - خواهد بود - خدا می داند. ولی نسبت به جواب سوال - 6 - ممکن است از بعضی آیات کریمه قرآن استشمام کرد که قبل از خلقت آدم ابوالبشر (علیه السلام ) و نسل او، انسان هایی دیگر در زمین زندگی می کرده اند؛ مانند آیه شریفه: " وَ إِذْ قالَ رَبُّکَ لِلْمَلائِکَةِ إِنِّی جاعِلٌ فِی الْأَرْضِ خَلِیفَةً قالُوا أَ تَجْعَلُ فِیها مَنْ یُفْسِدُ فِیها وَ یَسْفِکُ الدِّماءَ"  و زمانی که پروردگارت به فرشتگان فرمود: می خواهم در زمین جانشینی بگذارم، گفتند باز در زمین کسانی می گذاری که در آن فساد کنند و خون ها بریزند؟. " سوره بقره آیه: 30". ] از آن آیه بر می آید قبل از آفرینش بنی آدم دوره دیگری بر انسانیت گذشته است که آنها این جواب را دادند. [طباطبایی، محمد حسین، ترجمه المیزان، ج 4، ص222 و 223- اما روایاتی که از ائمه اهل بیت (علیهم السلام) به ما رسیده تصریح می کنند که قبل از این نسل، نسل هایی از انسان ها وجود داشته است که منقرض شده اند و این روایات سابقه دوره های بسیاری از بشریت را قبل از دوره حاضر اثبات می کنند.  برای نمونه به حدیثی اشاره می کنیم: صاحب تفسیر عیاشی از هشام بن سالم و او از امام صادق (علیه السلام) نقل می کند که آن حضرت فرمود: اگر فرشتگان موجودات زمینی را قبلاً ندیده بودند، که خونریزی کردند، از کجا گفتند " أَ تَجْعَلُ فِیها مَنْ یُفْسِدُ فِیها وَ یَسْفِکُ الدِّماءَ [ آیا کسی را در آن قرار می دهی که فساد و خونریزی کند، بقره، 30. [ مجلسی، بحارالأنوار، ج 11، ص 117، مؤسسه الوفاء، بیروت- لبنان، 1404 ه ق.  البته تردیدی نیست که حضرت آدم اولین نفر از نسل حاضر بوده است. قرآن کریم بظاهر نزدیک به صراحت می رساند که نسل حاضر از طرف پدر و مادر به یک پدر (به نام آدم) و یک مادر (که در روایات و در تورات به نام حوا آمده) منتهی می شود و این دو تن، پدر و مادر تمامی افراد انسان فعلی است. هم چنان که آیات زیر بر این معنا دلالت می کند: " وَ بَدَأَ خَلْقَ الْإِنْسانِ مِنْ طِینٍ ثُمَّ جَعَلَ نَسْلَهُ مِنْ سُلالَةٍ مِنْ ماءٍ مَهِینٍ" [ و خلقت انسان را از گل آغاز کرد، سپس نسل او را از چکیده آبی بی مقدار بیافرید. " سوره سجده: 8". ]؛ " إِنَّ مَثَلَ عِیسی عِنْدَ اللَّهِ کَمَثَلِ آدَمَ خَلَقَهُ مِنْ تُرابٍ ثُمَّ قالَ لَهُ کُنْ فَیَکُونُ" [ محققاً وضع عیسی نزد خدا نظیر وضعی است که آدم داشت و خدا او را از خاک خ