💡اندوخته های لازم و عمومی برای تفکر و اندیشه در حوزه اسلامی --- بخش اول دکتر محمد فنایی اشکوری ما برای تفکر و اندیشیدن دو چیز نیاز داریم: ۱. سرمایه فکری و معرفتی یا اندوخته های علمی ۲. مهارت فکر کردن ممکن است مهارتهای فکر کردن داشته باشید اما اندوخته لازم نداشته باشید.ممکن است دانش هایی داشته باشید اما ذهن نیرومند و دارای مهارت نداشته باشید. در هر کدام نخواهید توانست متفکر خوبی باشید. امروز میخواهم درباره آن اندوخته های علمی لازم برای هر دانشجو یا طلبه یا فعالی که میخواهد در حوزه اسلام کار کند، صحبت کنم که حاصل تجربیات عمر است و نبود هر کدام از اندوخته ها، سبب بروز مشکلاتی شده است. این نیازمندی های دانشی عبارتند از: 1⃣آشنایی با زبان مراد زبان مادری و زبانهای دیگری است که باید بدانیم، حداقل لازم داریم سه زبان را بدانیم: فارسی، عربی و یک زبان دیگر. زبان فارسی را باید بیشتر بدانیم و با ظرافتهای این زبان آشنا باشیم، با سیر تحول و ادبیات، لطائف و ظرائف این زبان آشنا باشیم. این زبان شما را با تراث شما آشنا می کند. چه متون کهن و چه متون جدید. این هم دانش است و هم مهارت و ابزار است که از طریق می توانید انتقال دهید. زبان عربی را هم لازم است دست کم در حد استفاده از متن عربی یاد بگیرید، برای فهم قرآن و حدیث و کتب اسلامی در حوزه های مختلف، که صرف و نحو را شامل می شود. خیلی خوب است که انسان با ترجمه های قران مانوس باشید ولو اینکه ترجمه عربی را بدانید. و یک زبان خارجی را حتما بدانید. در همه زبانها کتابها و منابع متعددی هست درباره اسلام که لازم است با آنها آشنا باشیم و نمیتوانیم بی تفاوت از آنها عبور کنیم. زبان بسیار مهم است. دنیا الان با گذشته بسیار فرق کرده و الان مرزهای جغرافیایی محدودیت نیست. ما باید تجارب دیگران را بیاموزیم و تجارب خود را انتقال بدهیم. مثلا کسی مثل ایزوتسو که ژاپنی است، ۲۴ زبان بلد بود. خانم آنه ماری شیمل ۲۰ زبان بلد بود، به زبانهای مختلف کتاب نوشتند. امروزه کسانی می توانند اثرگذار باشند که جهان شناس باشند و زبان را بدانند. الان زمانی نیست که بخواهیم بدون ارتباط با دنیا به زندگی ادامه دهیم. اگر ما جهان را نشناسیم نمیتوانیم اثرگذار باشیم و جریانها را مدیریت کنیم.ما باید به مجامع علمی ارتباط داشته باشیم و تاثیرگذار باشیم. اثرگذاری یکی از مولفه های قدرت است. 2⃣تاریخ یکی از درس آموزترین موضوعات تاریخ است. با عشق و علاقه انسان سراغ تاریخ برود. تاریخ البته گسترده است اما سه تاریخ را باید بررسی کنید: تاریخ اسلام، تاریخ ایران و تاریخ جهان. اقلا در هر کدامشان یک کتاب را خوانده باشید ولو بصورت اجمالی و در حد شکل گیری تصویر کلی. اینها خیلی چشم انسان را باز می کند. یکی از سرچشمه های بصیرت تاریخ است و با نگاه شناخت انسان و حکمت آموزی تاریخ بخوانیم. انسان را در آیینه تاریخ بشناسیم و شناخت واقعی انسان اینگونه است. ماده خام تاریخ تحلیلی هم وقایعی است که رخ داده است. 3⃣آشنایی با تفسیر قرآن کریم شما اقلا یک دور تفسیر قرآن کریم را بخوانید. تفسیرهای کوتاه تر را برای حد نصاب اولیه انتخاب کنید، مثل گزیده تفسیر نمونه. 4⃣حدیث یک کتاب حدیثی را بخوانید با ترجمه، اگر با شرح هم بخوانید چه بهتر که با زبان معصوم آشنا شوید با نگاه معصوم آشنا شوید. مثلا نهج البلاغه و اصول کافی را بخوانید. حتی اگر حال ندارید نهج البلاغه را بخوانید، گاه گاهی به آن مراجعه کنید. 5⃣ عقاید و کلام این مورد بیشتر از بقیه مورد توجه است. هم کلام قدیم و هم کلام جدید که پیوند می خورد با مباحث فلسفه دین. مانند کتاب آموزش عقاید استاد مصباح. 6⃣فلسفه اگر رشته تان هم فلسفه نیست، فلسفه بخوانید. یک دور کتاب تاریخ فلسفه اسلامی را بخوانید بصورت مختصر. حداقل یک کتاب یک جلدی خوانده باشید، مثلا بدانید شیخ اشراق وجه بارز تفکرش چیست یا ملاصدرا چه رهاوردی برای ما دارد؟ واجب است یک دور تاریخ فلسفه غرب را هم بخوانید، از یونان تا امروز. حداقل با سقراط افلاطون ارسطو آشنا باشید. با فیلسوفان جدید هم آشنا باشید: دکارت، کانت، هگل، اسپینوزا و ... سه شاخه فلسفه بسیار مهم است، زیرا مواضعی که اینجا اتخاذ می کنید در سایر مسائل و حوزه های فردی و اجتماعی مانند اخلاق، حقوق، سیاست، زیبایی شناسی و ... هم اثر خود را می گذارد: ۱. هستی شناسی یا همان فلسفه سنتی یا مابعد الطبیعه ۲. معرفت شناسی ۳. انسان شناسی ادامه دارد ... 📝 علی آقابالازاده @aliaghabazadeh