🔰 در دوران «تراث سوزی مدرن» قرار داریم.
⚡️مکاسب و رسایل باید با اطلاعات معاصر، ادبیات معاصر و مدیریت معاصر گفته شود.
✔️ استاد ابوالقاسم علیدوست در بیست و ششمین اجلاسیه نشست دوره ای اساتید سطوح عالی و خارج حوزه علمیه قم🔻
🔹اساتید بزرگوار! ما در دوران «تراث سوزی مدرن» قرار داریم. زمانی صلاح الدین ایوبی به لبنان می رود؛ مطابق آنچه مرحوم چمران در کتاب لبنان می نویسد، کتابخانه های شیعه و تراث شیعه را می سوزاند؛ به نحوی که می گویند به مدت یک هفته آب حمام های لبنان در اثر سوزاندن این کتاب ها گرم بوده است؛ تا به گمان خود صلاح الدین ایوبی، مجاهدان اسلام از آن آب گرم، استفاده کنند. البته ممکن است قدری هم مبالغه در این کلام صورت گرفته باشد؛ ولی این مطلب در رابطه با او گفته شده است. ما هجوم ترکان را به کتابخانه بزرگ سامانیان داریم؛ هجوم سلطان محمود غزنوی به کتابخانه ری را داریم؛ هجوم اسکندر مقدونی و هجوم مغول ها را به کتابخانه ها داریم؛ اما اساتید بزرگ و ای عصاره حوزه، امروز ما با «تراث سوزی» مواجه هستیم.
🔹برخی از افراد، چنین تعبیر می کنند که روایات معتبر ما در کنار روایات نامعتبر، مانند انگشتری است در تلّی از زباله و این فقه و فقاهت، شمعی است که در حال خاموش شدن است. شما در این فضا قرار دارید. ای اساتید مکاسب! اگر رسیدید به امحاء کتب ضلال (بفرمایید «امواج ضلال») چرا که امروز با امواج ضلال مواجه هستیم. اگرچه درس های آزاد به دلایلی اولویت دارند؛ اما اگر بخواهیم درس های آزاد و غیر آن، تقویت بشود، باید توجه کنیم که در چه موقعیتی هستیم و باید چه کاری در این زمینه انجام دهیم.
🔹به بیان چند نکته می پردازم؛ نکته اول، آن است که باید به شاگردان آموخت که اصول فقه، اصول فهم و اصول اندیشیدن است و در اجتهاد بالمعنی الاعم (نه اجتهاد بالمعنی الاخص) به کار می آید. اگر می خواهید تا طلبه ها، به خصوص در درس آزاد تقویت بشوند، باید باور کنند دانشی که می آموزند، به کارشان می آید.
🔹نکته دوم تأکید به هنجارهای شناخته شده فقه و به تعبیر امام راحل، «فقه جواهری» است. فقه جواهری باید باور همه طلبه ها باشد. تأکید می کنم اگر می خواهید دروس تقویت بشوند، علاوه بر شرایط سخت افزارانه، باید نگاه نرم افزارانه هم لحاظ بشود.
🔹امروز با پدیده ای به نام «فقه معاصر» مواجهیم؛ این فقه، ادبیات خودش را دارد؛ من می دانم که ممکن است موجب نقد و یا سوء استفاده بشود؛ اما به هر حال عرض می کنم. موضوع «فقه معاصر» و «فقاهت معاصر» در این باره از اهمیت زیادی برخوردار است. نسخه ای که می خواهم عرض بکنم، نه وابسته به مدیریت محترم حوزه، نه شورای عالی، و نه جامعه مدرسین، حتی نه به مراجع بزرگوار، نه وابسته به رهبری معظم انقلاب است؛ بلکه به شما اساتید مربوط است و این بار بر دوش شما اساتید است. باید بحث ها را زنده کرد. یعنی اگر مکاسب گفته می شود، باید مکاسب معاصر گفته بشود. اگر اصول گفته می شود، اگر فقه گفته می شود، رعایت معاصریت آن هم بشود. اما فقه معاصر، یک گفتمان و رویکرد معاصر می خواهد. با هر رویکردی و با هر گفتمانی نمی شود دم از فقه معاصر و مسائل معاصر بزنیم؛ بلکه برای این کار لازم است اطلاعات و ادبیات و مدیریت معاصر داشته باشیم.
🔹پیشنهاد مشخص من، امتداد موضوع این نشست است در نشست های کوچکتر و محدودتر. باید توجه داشت فقه معاصر، نیاز به چهار معاصرت دارد؛ گفتمان و رویکرد معاصر، اطلاعات معاصر، ادبیات معاصر و مدیریت معاصر. گفتمان و رویکرد مورد اهمیت در این جا این است که استاد، مسائل معاصر را دقیقا درک کند. با مشاهده برخی نوشتارها می بینیم که بیان استاد مربوطه در کف خیابان یا در نشست های علمی غیر حوزوی مطرح نیست و آنچه در چنین محافلی مطرح است، سؤالات دادگاه ها و سؤالات دولت و سؤالات نظام است که مورد توجه این اساتید قرار نگرفته است؛ یعنی این گفتمان را نداشتند که وارد اینگونه بحث ها بشوند. در زمینه اطلاعات معاصر باید توجه کنیم که به اطلاعات جدید و سؤالات جدید و مسائل دیگر هم توجه بشود متاسفانه در این باره شاهد این مطلب هستیم منابع این مطالعات و مقالات بعضا برای ۸۰ سال قبل است. در این زمینه ادبیات معاصر هم از اهمیت ویژه ای برخوردار است؛ گاه الفاظی که به کار می رود، با آنچه که رایج است، متفاوت است و توجه به مدیریت معاصر هم در این رابطه حائز اهمیت است و باید به آن توجه بشود.
✅ کانال دروس و دیدگاه های استاد علیدوست
📚 @alidost_fiqh