🔑 مراقبهٔ تام؛ کلید رشد و پیشرفت ✅ مراقبه؛ غیرت بر انجام ظرائف و دقائق ✍ حجت‌الاسلام و المسلمین حاج شیخ محمدحسن وکیلی (حفظه الله) مرحوم علامه طهرانی (قدس سره) در بیانی فرموده بودند: «سیر و سلوک و حقیقت ایمان و تقوا فقط به نماز و عبادت نیست بلکه به مراعات کردن ظرائف و ریزه‌کاری‌هاست.» در یکی از سخنرانی‌های خود دربارۀ «مراقبه» مطالب بسیار ارزشمندی دارند که واقعاً موجب تنبه است و به ما می‌فهماند در امر سلوک هم اگر انسان نسبت به همهٔ دقائق غیرت ورزید امید توفیق و به ثمر رسیدن هست وگرنه دستش خالی می‌ماند. قسمتهائی از این فرمایش را با هم مرور کنیم؛ ایشان می‌فرمایند: پیمودن راه خدا به حرف و گفتار نیست؛ این توأم با عمل است و هر مقداری که انسان عمل کند ناجح و صاعد است و به هر مقداری که عمل نکند عقب افتاده... سلوک عبارت است از عمل! سلوک راه خدا عمل است! سالک یعنی کسی که قدم راستین در راه می‌گذارد و از همهٔ این کارهای او مهمتر توطین نفس است که در اوّل وهله باید کمر ببندد و خودش را محفوظ بدارد -به حول و قوّهٔ خدا- از همهٔ آفات و عاهاتی که در این طریق است. یک: زیاده‌روی در غذا و خوراک و لذات مادّی است؛ سالک نباید غذا زیاد بخورد، نباید پُر بخورد، تا گرسنه نشده نباید غذا بخورد؛ گوشت‌خوردن و تخم‌مرغ و روغنی‌جات و غذاهای سنگین که بر معده سنگین است، بر کبد و کلیه سنگین است اینها زیادش ضرر دارد؛ تَفَکُّه، تفنّن، سورچرانی، عیش‌رانی، اینها ضرر دارد. و مرحوم قاضی -رحمة الله علیه- به شاگردانش دستور می‌داده غذا برای تفكّه(۱) نخورید! ... و سکوت کردن و حرف بیجا نزدن و زیاد صحبت نکردن، بلکه از صحبت‌های عادی اجتناب کردن، این برای سالک جزء دستورات حتمی است. سالک باید صحبت نکند، نه اینکه بگوید: مثلاً ما می‌نشینیم با همدیگر دو نفر رفیق، اینطرف آنطرف صحبت می‌کنیم، از زمین و آسمان و شرق و غرب و سیاست و اینطرف و آنطرف، و بعنوان اینکه مثلاً ما دو نفر رفیق هستیم و همدل و هم‌مسلک اینها ضرر ندارد، نخیر! خیلی ضرر دارد! و بکلّی ساقط می‌کند و از بین می‌برد من حيثُ لا يَشعُر! این آیة‌الله آقای حاج شیخ محمدتقی بهجت فومنی (که الآن الحمدلله در قید حیات هستند و در قم مشرّفند) ایشان از شاگردان مرحوم قاضی بودند و در همان زمان جوانی و صباوت و اینها که در مدرسه «سیّد» حجره داشتند - و ظاهراً هفت سال هم در همان مدرسه بودند - بقدری در مراقبت و سکوت ایشان رعایت داشتند که طلبه‌ای در مدرسه‌شان ایشان را نمی‌دید! آقای حاج شیخ عباس قوچانی -رحمة الله علیه- که یک سال و چند ماهی است به دار ابدی رحلت کرده‌اند ایشان می‌فرمود که: ما در مدرسهٔ «سیّد» حجره داشتیم با ایشان (البته دو حجره) و وقتی که آقا شیخ محمدتقی خدمت مرحوم قاضی - رحمة الله علیه - رسید و دستورات گرفت ایشان همیشه دیگر عبا را به سر می‌کشید وقتی که از مدرسه می‌خواست برود برای درس و برگردد؛ که در راه کسی اصلاً با او برخورد نکند و صحبت نکند و او را به سلام و علیک مشغول نکند. و بعد می‌فرمودند ایشان که: بقدری ایشان در این مراقبه شدید بود که وقتی می‌خواست بیاید توی مدرسه و برود به حجره‌اش، از آن دری که خلاصه دالانِ پشت مدرسه، که بطرف اطاق بالا و فوقانی پله داشت از آنجا می‌رفت نه از توی صحن مدرسه، که به کسی برخورد نکند. و اینها هم مال یکی و دو روز نیست، مال هفت سال تمام است، ایشان این کار را می‌کرد! و خُب نتیجه‌اش را هم خودشان می‌بردند. ... سکوت یکی از دستورات اساسی این راه است؛ اگر انسان سکوت نکند مطلقاً تمام دارائی‌های نفس و مکتسبات نفس از بین می‌رود. نفس زحمتی کشیده ذکری می‌گوید، عبادتی دارد، من باب مثال شبی تا به صبح إحیاء داشته، خُب این نفس کسب می‌کند دیگر، اگر سکوت کرد آن برایش محفوظ می‌ماند؛ و این نفسش همان طور مکتسباتش محفوظ می‌ماند و آرام و با سکینه، این دنبال مکتسبات جدیدی می‌رود. و اما نه اگر سکوت نکرد تمام نفسش به هم می‌خورد آشغال و هر کثافاتی که در نفسش هست دو مرتبه اینها به هم می‌خورد و آب صافی نفس و روحش دو مرتبه آلوده می‌شود و خودش هم نمی‌فهمد به حسب ظاهر. و اما می‌گوید که: چه کنیم که پیشرفت نداریم؟ چه کنیم که ترقی نداریم؟ چه کنیم تکامل نداریم؟ این برای همین جهت است که آنچه را که کسب می‌شود اینها از یک جای دیگر هدر می‌رود. مثل مخزن دو سوراخه است که از یک سوراخ آب وارد می‌شود و از یک سوراخ هم آب خارج می‌شود؛ خُب در تمام مدت عمر اگر در این مخزن آب وارد بشود چیزی نمی‌ماند... (ادامه دارد...) 📚 غیرت حسینی و عفت زینبی، ص۵۳-۵۵ ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ ۱- لذت بردن و خوشگذرانی ⬇️ ادامـــهٔ مطلب ⬇️ 🆔 @allame_tehrani