روزی امام صادق علیه السلام به یکی از شاگردان خود فرمودند: «در این مدت که نزد من تعلم نمودی چه چیز آموخته ای؟» آن شخص عرض کرد: «هشت مسئله از شما آموختم. امام صادق علیه السلام فرمودند: «آن هشت مسئله را بیان کن» شاگرد بیان داشت: 1. فهمیدم هر کسی هنگام مرگ، از آنچه دوست دارد جدا می شود. سعی کردم تا دوستم کسی باشد که در وقت مرگ از من جدا نشود، بلکه در تنهایی مونس من باشد و آن دوست، کارهای نیک من است، چنانکه خداوند در قرآن می فرماید: «و هر کسی از زن و مرد کاری شایسته کند با ایمان به خدا، آنان به بهشت در آیند و به قدر پرده هسته خرمایی به ایشان ستم نکنند» (نساء / 124) 2. دیدم گروهی به داشتن مال افتخار می کنند و گروهی به نیاکان خود مباهات می نمایند و حال آنکه خداوند متعال، افتخار را در تقوا و پرهیزگاری قرار داده است، آنجا که در قرآن می فرماید: «گرامی ترین شما نزد خدا پرهیزگارترین شماست.» (حجرات / 13) پس کوشش کردم که نزد خدا گرامی و کریم باشم. 3. دیدم مردم در میان لهو و لعب و هواپرستی غوطه ور هستند، اما از قرآن شنیدم که می فرماید «آنان که از خداوند ترسیدند و پیروی از هوای نفس ننمودند. بهشت جای آنهاست.» (نازعات / 40) سعی نمودم تا در مقابل خواهش های نفسانی، ایستاده و جلب رضایت و خوشنودی خداوند نمایم. 4. دیدم هر کسی که چیز نفیسی به دستش می رسد، می کوشد تا آن را در جای امنی در صندوقی گذاشته تا حفظ شود اما خداوند در قرآن می فرماید: «کیست که وام به خدا (در راه خدا قرض) بدهد تا خدا چندین برابر به او عنایت فرماید.» (بقره / 245) من پاداش چند برابر را برگزیدم و صندوقی محفوظ تر از صندوق خدا نیافتم. همت گماشتم که هر چیز نفیس و گرانبهایی که به دستم رسید آن را برای روز حاجت (قیامت) در صندوق الهی ذخیره کنم. 5. دیدم مردم بر سر رزق و روزی حسادت می ورزند و حال آنکه خداوند در قرآن می فرماید: «ما در دنیا رزق و روزی انسان را تقسیم و تقدیرکردیم.» (زخرف / 32) بنابراین بر احدی حسد نبردم و نسبت به مالی که از دستم رفت، افسوس نخوردم. 6. برخی از مردم با بعضی دیگر دشمنی می کنند خداوند در قرآن می فرماید: «شیطان دشمن شماست. شما نیز او را دشمن قرار دهید.» (فاطر / 6) مشغول شدم به دشمنی با شیطان و دیگر با مردم دشمنی نمی کنم. 7. دیدم مردم در راه به دست آوردن روزی بسیار تلاش می کنند (هر چند از راه حرام باشد) با اینکه خدا در قرآن کریم می فرماید: «نیافریدم جن و انسان را مگر برای اینکه مرا پرستش کنند؛ من (خدا) از آنان روزی نخواسته ام و طعامی اراده نکرده ام تنها خداوند روزی دهنده تواناست. (ذاریات / 56 تا 58) دانستم که وعده خدا حق است و گفتارش راست؛ اطمینان به وعده او پیدا کردم و راضی به گفتارش شدم، از این راه به عطای خداوند دل بستم، و دیگر به سراغ روزی (از راه حرام) نرفتم و همت را در انجام وظیفه گماشتم. 8. دیدم بعضی از افراد به بدن سالم خود، اعتماد دارند و برخی به مال زیاد خویش دل بسته اند و گروهی به افراد دیگر تکیه و اعتماد نموده اند، و شنیدم که خداوند می فرماید: «کسی که تقوای الهی پیشه کند. خداوند او را از گرفتاریها بیرون آورده و روزی او را از راهی که گمان به آن ندارد، می رساند و کسی که به خدا توکل نماید، خدا او را کافی است.» (طلاق / 2 و 3) با توجه به این آیه ها، به خدا توکل و اعتماد نمودم و از دیگران چشم پوشیدم. امام صادق علیه السلام فرمودند: «احسنت، به خدا سوگند، تعالیم تورات، انجیل، زبور، قرآن و دیگر کتب آسمانی به این هشت مسأله بر می گردد.» ✍️شمیم ظهور- ویژه نامه شماره 13