کسبه و بازاریان از این پنج کار منع شدند.
بازار به عنوان مظهر و نمود روشنی از مظاهر دنیا می‌تواند بسیار جذاب باشد و انسان را از یاد خداوند بازدارد و از ارزش‌های انسانی تهی ساخته و او را به دنیاگرایی محض در همه عرصه‌های زندگی سوق دهد.
در عین حال، جامعه بدون تجارت و خرید و فروش نمی‌تواند به حیات اجتماعی خود ادامه دهد. پس، از یک‌‌سو، افراد در بازار به جایگاهی تکیه زده‌اند که هر آن، احتمال سقوط و انحطاط مالی و اخلاقی می‌رود و از سوی دیگر، حیات اجتماعی و اقتصادی جامعه به آن بسته است. روایاتی که در مذمت بازار وارد شده، تلاش دارد ،احتمال سقوط مالی و اخلاقی بازاریان و هرکسی که به گونه‌ای با بازار واقتصاد سروکار دارد را به حداقل برسانند.
چنان‌که گفته شد، بازار اسلامی تنها فضا یا سازو کار معامله وکسب وکارنیست تا میان انبوه خریداران و فروشندگان فقط رابطه خشک خرید و فروش بر اساس سوددهی و افزایش مطلوبیت برقرار باشد؛
بلکه به دلیل نگرش خلیفه اللهی انسان و حبیب‌الله بودن کاسب، و نگاه مزرعه آخرت بودن به دنیا و وجود نهادهایی چون مسجد و حسینیه با کاربردهای گوناگون فرهنگی، اجتماعی، و سیاسی و حوزه‌های علمیه در ترکیب بازار اسلامی، این بازار از ویژگی‌های کسب حلال، حاکمیت اخلاق، انصاف و شفافیت برخوردار است.
پیامبر خدا (ص)در خصوص این که در کسب و تجارت از چه کارهایی باید پرهیز کرد، فرمودند:
کسی که خرید و فروش میکند باید از پنج کار دوری کند وخود را به این پنج خصلت آلوده نکند و گرنه نباید خرید و فروش کند.
1. ربا،
2.سوگند،
3.پوشاندن عیب کالا،
4.تعریف و تبلیغ در موقع فروش
5.بدگویی از کالا در موقع خرید آن
-------
اول . ربا
ربا یکی از مصادیق جنگ باخداونداست
راغب اصفهانی در مفردات آورده است: ربا زیاده بر سرمایه است اما در شرع به زیادتی خاص اختصاص دارد.
(المفردات فی غریب القرآن، ص: 340)
امام صادق (ع) فرمود:
«آکل الربا لا یخرج من الدنیا حتی یتخبطه الشیطان»
یعنی رباخوار از دنیا بیرون نمی رود مگر این که به نوعی از جنون مبتلا خواهد شد. 291)
بحارالأنوار: 103 / 95 / 18 )
منتخب میزان‌الحکمة: 88"
دوم .قسم خوردن هنگام معامله
یکی از مسائل و گرفتاری‌های ما به ویژه در معاملات و کسب‌هایمان این است که سعی می‌کنیم برای رسیدن به هدفمان از خدا و پیغمبر و دین مایه بگذاریم اما باز فراموش می‌کنیم که بزرگان دینی ما در مذمت این کار چه گفته‌اند!
امام علی(ع)خطاب به اهل بازار فرمود:
"درود بر شما ای بازاریان، از خدا بترسید و سوگند مخورید؛ زیرا سوگند خوردن کالا را رونق میدهد ولی برکت را میبرد تاجر نابکار است مگر آن که به حق معامله وخرید وفروش کند.
(کنزالعمال:10043)
(منتخب میزان‌الحکمة: 90)
امام صادق(ع) می‌فرمایند:
"خداوند تبارک و تعالی از کسی که با قسم و سوگند خوردن کالای خود را به فروش رساند نفرت دارد.
(أمالی الصدوق: 390 /6 منتخب میزان الحکمة: 92)
سوم . تدلیس و پوشاندن عیب کالا
تدلیس به معنای فریب دادن و پنهان کردن واقعیت است. پس هرگاه فروشنده کالایی، برای فریفتن خریدار، وصفی موهوم را به کالای خود نسبت دهد یا عیبی را که در آن است بپوشاند، در معامله تدلیس کرده است. بدین ترتیب در تدلیس نوعی تقلب و ریا وجود دارد و فرد فریبکار، بی اعتنا به شرافت شغلی و درستکاری متعارف، از اعتماد طرف معامله برای گول زدن او استفاده می کند
چهارم . تعریف و تبلیغ بی مورد هنگام فروش
وقتی فروشنده میخواهد جنس خود را بفروشد،از آن جنس بحدی تعریف می کند که خریدار به آن رغبت پیدا کند که آن را بخرد که این کار از کارهایی است که از آن نهی شده است.
البته ممکن است گروهی بگویند خوب تا فروشنده از جنس تعریف نکند ، خریدار چگونه بخرد؟
در پاسخ خواهیم گفت که توصیف کردن و معرفی جنس مشکلی ندارد ، نکته ای که از آن نهی شده ایم این است که از جنس به طور اغراق آمیز و غیر واقعی تعریف نکنیم.
پنجم . بدگویی از کالا در موقع خرید آن
متأسفانه دیده می شود که فروشندگانی هستند که وقتی می خواهند جنسی را بفروشند بسیار از آن تعریف می کنند تا با قیمت بالاتری بفروشند اما اگر همان جنس را بخواهند از دیگری بخرند، برای آنکه قیمت کمتری بدهند و به قول کاسب‌ها تو سر مال بزنند، از آن جنس بدگویی میکنند که این نیز جایز نیست.
دوستان با فروارد مطلب بالا در نشر معارف دینی شریک باشید
#کشکول معارف دینی سید
https://eitaa.com/joinchat/1473904646Cb5c641c56e